Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 9 oppslagsord

glø, gløde

gløda

verb

Opphav

norrønt glǿða; av glo (1

Tyding og bruk

  1. lyse på grunn av sterk oppvarming, brenne utan loge, lyse raudt, skine sterkt
    Døme
    • smijernet, omnen, sola glør;
    • auga glør av sinne;
    • telefonlinjene glør – har sterk pågang
  2. vere eldhuga, brenne, ivre
    Døme
    • glø for saka
  3. hete (opp)
    Døme
    • glø opp jern
  4. gjere eldhuga
    Døme
    • prøve å glø ein opp
Artikkelside

oppglødd

adjektiv

Opphav

etterleddet av glø

Tyding og bruk

fylt med ovundring og glede over noko;
Døme
  • vere oppglødd for ei sak
Artikkelside

loge 3

loga

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

av loge (2

Tyding og bruk

  1. brenne med flamme;
    Døme
    • det logar i omnen
  2. i overført tyding: skine, glø, brenne
    Døme
    • auga loga;
    • hatet logar
    • brukt som adjektiv
      • logande auge;
      • ein logande appell;
      • logande hat

Faste uttrykk

Artikkelside

kokstein

substantiv hankjønn

Opphav

av koke (2

Tyding og bruk

om eldre forhold: rullestein som ein kan glø i eld og sleppe ned i eit kokekar for å varme opp innhaldet
Døme
  • dei fann koksteinar ved ein bronsealderbuplass
Artikkelside

gløgg 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå svensk; samanheng med glø

Tyding og bruk

varm (jule)drikk av (brenne)vin og/el. vatn, sukker, krydder, rosiner, mandlar o a
Artikkelside

gløding

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å glø(de)
Døme
  • oppgløding
Artikkelside

glødande

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som gløder, brennande, varm, lysande; sjå glø
    Døme
    • glødande jern, lava
    • som adverb:
      • glødande varm
  2. som gløder, eldhuga, varm, entusiastisk, brennande; sjå glø (2)
    Døme
    • ein glødande forkjempar;
    • glødande interesse, hat, sinne
      • glødande interessert, oppteken, forelska
Artikkelside

glo 2

verb

Opphav

norrønt glóa ‘gløde’; samanheng med glo (1

Tyding og bruk

  1. Døme
    • (stå og) glo på, etter ein;
    • bli ståande og glo
  2. Døme
    • det glor i katteauga
Artikkelside

blø, bløde

bløda

verb

Opphav

norrønt blǿða; samanheng med blod

Tyding og bruk

  1. miste blod;
    lide blodtap
    Døme
    • blø frå hovudet;
    • blø på leppa;
    • blø naseblod;
    • blø seg i hel;
    • ho blødde kraftig
  2. skilje ut blod
    Døme
    • såret blør
    • brukt som adjektiv
      • blødande magesår
  3. skilje ut væske eller farge
    Døme
    • treet blør;
    • garnet blør farge
  4. brukt biletleg i uttrykk for sorg og smerte
    Døme
    • hjartet blør;
    • med blødande hjarte
  5. i overført tyding: unngjelde, svi (1
    Døme
    • det fekk han blø for
  6. i overført tyding: bli tappa for naudsynte ressursar, verdiar eller liknande
    Døme
    • landbruket og bygdene blør
  7. brukt poetisk: lyse raudt;
    Døme
    • kveldshimmelen blødde
Artikkelside