Avansert søk

Nynorskordboka 214 oppslagsord

bra

adjektiv

Opphav

frå fransk brave; same opphav som bravo (

Tyding og bruk

som har tilfredsstillande eigenskapar;
god, tenleg, brukande
Døme
- bra vêr;
- eit veldig bra tilbod;
- ein bra stad å bu;
- det vart ein bra dag;
- frukt og grønt er bra for oss
- brukt som adverb:
  det gjekk bra med han;
  ein organisasjon som fungerer veldig bra;
  ha det bra!
ved god helse;
frisk (2, 4)
Døme
- ho vart ikkje heilt bra att
etter måten stor;
ikkje liten;
monaleg
Døme
- gå eit bra stykke;
- ha bra med tid
- brukt som gradsadverb: temmeleg
  vere bra svolten;
  vi er bra nøgde med resultatet
heiderleg (1), skikkeleg (1)
Døme
- bra folk;
- det var ei bra jente

Faste uttrykk

vel og bra
oftast følgd av ei innvending: godt og tenleg (men likevel ikkje godt nok)
å auke tilskotet med 10 millionar er vel og bra, men det monnar ikkje mykje

fisk 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt fiskr

Tyding og bruk

virveldyr som lever i vatn og pustar med gjeller
Døme
- få mykje fisk;
- haiane høyrer til fiskane
matvare av fisk (1, 1)
Døme
- kokt fisk;
- ha fisk til middag
kjøt (1) av fisk (1, 1)
Døme
- auren er raud i fisken
i astrologi: person som er fødd i stjerneteiknet Fiskane (mellom den 19. februar og 20. mars)
Døme
- ho er fisk

Faste uttrykk

falle i fisk
mislykkast
fast i fisken
- spenstig, stø
  bilen er stramt sett opp og fast i fisken
- som ikkje gjev etter for press
  han må vere tydeleg på kva han vil, vere fast i fisken
frisk som ein fisk
heilt frisk
kald fisk
hard og omsynslaus person
korkje fugl eller fisk
korkje det eine eller det andre
laus i fisken
veik, slapp
ta for god fisk
godta som godt nok
trivast som fisken i vatnet
vere i sitt rette element;
ha det bra

tekstleg

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld eller har form som ein tekst (1)

Døme

tekstleg er slageren bra;
vi har berre hatt tekstleg kommunikasjon så langt

teknisk

adjektiv

Opphav

gjennom fransk og tysk, frå latin; jamfør teknikk

Tyding og bruk

som gjeld teknikk (1);
som gjeld metodikken som gjer at noko blir laga, blir utført eller at noko verkar
Døme
- den tekniske utviklinga skjer fort;
- ein teknisk feil var årsaka til straumbrotet
som gjeld teknikk (2) eller innøvd praktisk dugleik
Døme
- teknisk sett var det bra;
- ein teknisk fotballspelar;
- det er teknisk uråd å få det til
som gjeld formelle krav eller føresetnader;
praktisk
Døme
- teknisk er det mogleg, men juridisk tilrår eg det ikkje;
- teknisk sett er han framleis tilsett, sjølv om han forlét stillinga si førre veke

Faste uttrykk

teknisk knockout
det at ein boksar blir dømt ute av stand til å halde fram med kampen

så lenge

Tyding og bruk

Sjå: så

inntil vidare;
førebels
Døme
- eg går ut og ventar så lenge
brukt som avskilshelsing når ein snart skal møtast att
Døme
- ha det bra så lenge!

såre vel

Tyding og bruk

særs bra;

Sjå: såre

Døme

alt er hyggjeleg og såre vel

så sant, so sant

subjunksjon

Tyding og bruk

innleier ei leddsetning som uttrykkjer vilkår;
berre (2, 1)
Døme
- båten går så sant det er passasjerar som skal av garde;
- så sant vêret er bra, går dei tur kvar dag;
- så sant eg ikkje blir sjuk, blir eg med i helga
innleier ei leddsetning som understrekar eller forsikrar noko
Døme
- så sant som det er sagt

såre 1

adverb

Opphav

av sår (, opphavleg ‘smerteleg’

Tyding og bruk

i høg grad;

særs (2), veldig (2)

Døme

alt var såre godt;
eit såre vanskeleg emne;
ha såre liten verknad

Faste uttrykk

såre vel
særs bra
alt er hyggjeleg og såre vel

såpass, så pass, sopass, so pass

adverb

Opphav

av så ( og pass (

Tyding og bruk

så mykje;
i så stor grad
Døme
- såpass lyt eg tole
etter måten bra, dugande eller liknande
Døme
- det er rart han er såpass sprek enno;
- såpass til arbeidskar skal du leite lenge etter

så 5, so 3

adverb

Opphav

norrønt svá

Tyding og bruk

brukt om hending eller handling som skjer like etter eller på eit (litt) seinare tidspunkt;
deretter (1), etterpå
Døme
- først stod dei opp, så åt dei frukost;
- han tok på seg jakke, så skjerf, så hue og vottar;
- først Berlin, så til Paris;
- da han kom inn, så ringde telefonen;
- så ein dag dukka dei opp;
- så var det det eine, så var det det andre
som ei følgje eller konsekvens av det som kjem før;
dermed, altså (1)
Døme
- han drog, så var det berre ho igjen;
- hadde eg pengar, så skulle eg kjøpe ein ny båt;
- kom hit, så skal du sjå;
- viss du kjem, så skal eg lage rommet klart til deg;
- når du ikkje vil, så må du;
- så er den saka avgjord
i grad eller omfang som blir nemnd eller som går fram av samanhengen
Døme
- kjolen er så stor at ho druknar i han;
- dobbelt så stor som dei andre;
- så fager og ung han er;
- nei, så hyggjeleg å sjå dykk;
- det er ikkje så sikkert;
- dobbelt så stor;
- vi treffest ikkje så ofte;
- han er så redd;
- ikkje så verst;
- det er ikkje så nøye;
- ha det så godt;
- så lenge du vart
i større grad enn venta
Døme
- så dum du er;
- au, det svir så!
- kvar har du vore så lenge?
på den eller den måten;
slik (4)
Døme
- så skal du gjere;
- vegen er ikkje så at ein kan køyre;
- dei seier så;
- det er ikkje så at vi kan tvinge fram eit møte no
i tillegg;
dessutan, dertil (2)
Døme
- grønsaker er godt, og så er det sunt;
- han er den høgaste i klassa, men så er han jo eldst
som refererer til noko tidlegare;
dette, slik
Døme
- var det så du sa?
- dei seier så;
- i så fall;
- i så tilfelle
brukt i utrop for understreke det som kjem etter
Døme
- så, du visste ikkje det?
- så, det er her de sit?
brukt i utrop for å slå fast at noko er ferdig, avslutta eller liknande;
sånn (6)
Døme
- så, da var vi ferdige for i dag

Faste uttrykk

om så er
viss det no er slik (som nett nemnd)
eg kan gjerne arbeide heile natta, om så er
så der
ikkje særleg bra;
så som så
eksamen gjekk så der
så lenge
- inntil vidare;
  førebels
  eg går ut og ventar så lenge
- brukt som avskilshelsing når ein snart skal møtast att
  ha det bra så lenge!
så som så
ikkje særleg bra
eksamen gjekk så som så
så visst
utan tvil;
visseleg
han er så visst ingen svindlar;
så visst eg vil ta ein kaffi
så, så
brukt for å roe ned eller trøyste
så, så, det ordnar seg snart

Side 1 av 22

Resultat per side: