Avansert søk

Nynorskordboka 3 oppslagsord

nøktern

adjektiv

Opphav

frå tysk, opphavleg ‘som hender tidleg om morgonen’, truleg frå latin nocturnus ‘nattleg’

Tyding og bruk

roleg (4), sindig (1)
Døme
- ein nøktern person
objektiv (2, sakleg
Døme
- ei nøktern framstilling av ei sak;
- ei nøktern vurdering
fornuftig, realistisk
Døme
- eit nøkternt budsjett
- brukt som adverb:
  leve nøkternt
enkel (2)
Døme
- huset hadde ei nøktern innreiing
edru, edrueleg (1)

nedpå

preposisjon

Tyding og bruk

nede på
Døme
- eg møtte han nedpå vegen
ned på
Døme
- ta ein tur nedpå fjorden
brukt som adverb: nære, i nærleiken av
Døme
- høgdehopparen snerta nedpå, men lista vart liggjande
brukt som adjektiv: jordnær, roleg
Døme
- eit nøkternt og nedpå drama;
- vere nedpå og personleg

Faste uttrykk

leggje seg nedpå
liggje ned og kvile ei stund

reflektere

reflektera

verb

Opphav

latin ‘bøye tilbake’

Tyding og bruk

kaste tilbake (lys og andre bølgjer)
Døme
- ei blank flate reflekterer meir lys enn ei matt flate
tenkje (over), grunde
Døme
- reflektere over noko
- i perfektum partisipp som adjektiv:
  reflektert kunst, dikting – kunst el. dikting der tankeverksemda spelar ei viktigare rolle enn inspirasjon;
  ein reflektert person – som tenkjer seg nøye om; tenksam;
  ei reflektert haldning til – eit nøkternt, gjennomtenkt syn på

Faste uttrykk

reflektere på
tenkje seg å svare på el. godta (ei lysing, eit tilbod)