Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 235 oppslagsord

brunstein

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

mineral som (i hovudsaka) er bygd opp av eit oksid av mangan

Artikkelside

prosodi

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk pros ‘til, med’ og ode ‘song’

Tyding og bruk

i språkvitskap: (lære om) fonetiske fenomen som omfattar rekkjer av språklydar (til dømes stavingar og ord), mellom anna trykk og tonelag
lære om (antikk) versekunst: verselære bygd på stavingslengd

Artikkelside

rasjonell

adjektiv

Tyding og bruk

bygd på fornuft og forstand;
logisk (3);
motsett irrasjonell
Døme
- rasjonell tenking
føremålstenleg, vel gjennomtenkt;
arbeidssparande, praktisk, effektiv
Døme
- sikre ei rasjonell utnytting av ressursane

Artikkelside

prognose

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk prognosis ‘førehandskjennskap’

Tyding og bruk

teori om venta utvikling, bygd på røynsler frå tidlegare tilfelle eller statistiske utrekningar;

spådom

Døme

leggje fram prognosane for havnivået i framtida;
ein sjukdom med dårleg prognose

Artikkelside

plattform

substantiv hokjønn

Opphav

av fransk plat ‘flat’ og forme ‘form’

Tyding og bruk

stor konstruksjon som er bygd for utvinning av olje og gass til havs
- - boreplattform
  - bustadplattform
  - oljeplattform
opphøgd flate til å stå på eller setje noko på;
perrong, rampe (2)
Døme
- plattformen på jernbanestasjonen
grunnlag, utgangspunkt;
program (5)
Døme
- ei politisk plattform
i IT: maskinvare eller programvare som kan nyttast til eit visst avgrensa sett av program, applikasjonar, innhald og liknande
Døme
- digitale plattformer som mobil og nettbrett

Artikkelside

plussfaktor

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

noko som verkar positivt;

gunstig faktor (2)

Døme

plussfaktorane med å bu i ei lita bygd

Artikkelside

overbygg

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

bygg (, 1) eller bygningsdel som er bygd over noko anna

Døme

tribunen hadde overbygg

Artikkelside

overbygning

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

noko som er bygd over eller oppe på noko anna;
overbygg
Døme
- overbygningen på eit skip
noko samlande eller samanfattande
Døme
- ein politisk union som overbygning på eit økonomisk samarbeid;
- ei teoretisk overbygning

Artikkelside

overbygd

adjektiv

Tyding og bruk

som det er bygd tak over

Døme

ein overbygd veranda

Artikkelside

oske

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt aska

Tyding og bruk

pulverliknande rest som blir att etter at eit organisk materiale er brent opp
Døme
- ta oska ut av omnen;
- koke lut av oske
fint steinpulver som blir slengt ut under vulkanutbrot
Døme
- vulkansk oske

Faste uttrykk

frå oska til elden
frå ein vanskeleg situasjon til ein enda verre
kle seg i sekk og oske
vise ytre teikn på sorg eller anger
leggje i oske
brenne ned
reise seg frå oska
bli bygd opp på nytt;
reise seg opp att
laget har reist seg frå oska og vunne mange kampar denne sesongen

Artikkelside

Side 1 av 24

Resultat per side: