Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 157 oppslagsord

fådd 2

adjektiv

Opphav

perfektum partisipp av få (3

Tyding og bruk

  1. bleikt;
    falma, visen
    Døme
    • fådd tøy, gras
  2. sjukleg å sjå til;
Artikkelside

gabardin

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; frå gammalfransk opphavleg ‘vid kappe’

Tyding og bruk

tøy vove av kamgarn, silke eller bomull med tydelege diagonale render
Artikkelside

hempe 2

substantiv hokjønn

Opphav

av hamp

Tyding og bruk

tøy, lerret (av hamp);
grovt lerret
Artikkelside

tøy 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt tygi ‘reiskap, utrusting’, frå lågtysk; same opphav som tysk Zeug

Tyding og bruk

  1. vove stoff til klede
    Døme
    • fint, grovt tøy;
    • kjøpe 2 m tøy til ny bukse
  2. kollektivt: klede (1, 3)
  3. Døme
    • det er godt tøy i han
  4. (dårleg) folkeferd;
  6. rørt eller sylta bær eller frukt
Artikkelside

kvitvask

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. vask av kvitt tøy;
    til skilnad frå kulørtvask
  2. (kvit) kledevask som toler høg vasketemperatur
Artikkelside

halvlin

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tøy der halvparten er lin og halvparten er bomull anten i renning (2 eller innslag (3)
Døme
  • denne bunadsskjorta er i halvlin
Artikkelside

hald

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt hald

Tyding og bruk

  1. det å halde;
  2. Døme
    • få hald på;
    • det er godt hald i brødet;
    • sy kjolen i eit tøy med godt hald i
  3. Døme
    • det var lite hald i det han sa;
    • eit rykte det ikkje er hald i
  4. list på vegg til å setje reiskap eller liknande i
    Døme
    • trive om haldet
  5. Døme
    • det var for langt hald til å skyte;
    • eg kom på kloss hald;
    • følgje hendingane på nært hald
  6. stad, område eller krins av personar der noko går ut ifrå;
    Døme
    • meldinga kom frå autoritativt hald;
    • ein kan ikkje vente seg noko godt frå det haldet;
    • ha noko frå høgaste hald;
    • på amerikansk hald
  7. verk eller sting i sida eller brystet
    Døme
    • få hald
  8. brunsttid hos rein
Artikkelside

gas

substantiv hankjønn

Opphav

av fransk gaze

Tyding og bruk

tynt, florliknande tøy, særleg brukt til forbinding
Artikkelside

vask

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. det å vaske, vasking
    Døme
    • golvvask;
    • tøy som toler vask;
    • bilen treng vask;
    • ein vask av bølgjer
  2. klede (1, 3), servise o a som blir vaska på éin gong
    Døme
    • oppvask;
    • skylje og hengje opp vasken
  3. Døme
    • slå ikkje kaffigrut i vasken

Faste uttrykk

  • gå i vasken
    ikkje bli noko av
    • turen gjekk i vasken
Artikkelside

bøye 3

bøya

verb

Opphav

norrønt beygja; i tyding 4 samanheng med latin declinare og med same opphav som boge og bug

Tyding og bruk

  1. gje boge- eller vinkelform;
    gjere krokete;
    tvinge opp, ned eller til sides
    Døme
    • bøye jern;
    • bøye greinene til sides;
    • bøy og tøy!
    • bøye seg og ta opp noko;
    • bøye seg i respekt framfor kista
  2. gjere mjuk (3);
    tvinge til å gje seg eller lyde
    Døme
    • bøye viljen
  3. gjere ein bøyg
    Døme
    • bøye av frå vegen;
    • bøye unna for eit slag
  4. i språkvitskap: bruke eller rekne opp dei grammatiske formene for eit ord; jamfør deklinere, komparere og konjugere
    Døme
    • bøye verbet i alle tidene

Faste uttrykk

  • bøye av
    vike for press
  • bøye kne for
    • knele for
    • vise seg underdanig eller vise respekt for
  • bøye seg i støvet for
    syne audmjukskap, vørdnad eller liknande for
  • bøye seg
    gje etter, godta;
    audmjuke seg
  • bøye under seg
    kue nokon
  • bøye unna
    vike unna for noko som er leitt eller vanskeleg
Artikkelside
Side 7 av 16