Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 138 oppslagsord

artikkel

substantiv hankjønn

Uttale

artikˊkel

Opphav

av latin diminutiv av artus ‘ledd’

Tyding og bruk

  1. sjølvstendig stykke, utgreiing i tidsskrift, avis, blad eller oppslagsverk
    Døme
    • skrive ein artikkel
  2. (handels)vare, vareslag;
    Døme
    • ein landhandel med dei fleste artiklane folk treng til dagleg
  3. stykke, føresegn, paragraf i lov(bok) eller liknande
    Døme
    • vise til ein artikkel i kjøpslova;
    • artiklane i truvedkjenninga
  4. trykklett småord som blir knytt til substantiv for å syne kjønn, tal eller binding;
    Døme
    • artiklane ‘ei’, ‘ein’ og ‘eit’ står framfor substantiv i ubunden form, til dømes ‘eit bord’;
    • artiklane ‘den, det’ og ‘dei’ står framfor adjektiv og substantiv i bunden form, til dømes ‘det store huset’
Artikkelside

lyfting 2, løfting 2

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt lypting, diminutiv av lopt ‘loft’

Tyding og bruk

  1. høgt dekk i bakstamnen på (viking)skip
  2. (dekk over) bakrom i ein båt
  3. laus overbygning på større, opne fiskebåtar
Artikkelside

innsegle 2

innsegla

verb

Opphav

norrønt innsigla, frå mellomalderlatin insigillare ‘forsegle’; av latin sigillum, diminutiv av signum ‘teikn’

Tyding og bruk

om eldre forhold: setje segl (1, 1) på (eller under);
Artikkelside

innsegl, innsegle 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt innsigli; av latin sigillum, diminutiv av signum ‘teikn’

Tyding og bruk

  2. om eldre forhold: segl (1 (på dokument og liknande);
Artikkelside

larghetto 2

adverb

Opphav

frå italiensk , diminutiv av largo

Tyding og bruk

i musikk: temmeleg sakte, men litt raskare enn largo (2
Artikkelside

lansett

substantiv hankjønn

Opphav

av fransk lancette ‘liten lanse’, diminutiv av lance ‘lanse’

Tyding og bruk

tynn, tviegga kniv brukt til små operasjonar
Artikkelside

kalott

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk , diminutiv av cale, samanheng med écale ‘skolm, skal’; opphavleg germansk

Tyding og bruk

  1. tettsitjande, skålforma lue utan brem
  2. noko som liknar ein kalott (1);
    del av kuleflate
Artikkelside

kalkyle

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk calcul, frå latin calculus ‘reknestein’, diminutiv av calx; jamfør kalk (2

Tyding og bruk

ferdig kalkulasjon;
Døme
  • setje opp ein kalkyle
Artikkelside

idyll

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; av gresk eidyllion ‘lite bilete’, diminutiv av eidos ‘bilete, utsjånad’

Tyding og bruk

  1. dikting som skildrar naturlege, fredelege livstilhøve, særleg frå landlivet
  2. fredeleg, harmonisk tilstand
    Døme
    • samlivet deira var reine idyllen
  3. fredeleg, roleg, vakker stad
    Døme
    • ein liten idyll ved ein innsjø
Artikkelside

molekyl

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom fransk, frå nylatin; diminutiv av latin moles ‘masse’

Tyding og bruk

minste del som eit stoff (1) kan delast opp i utan at dei kjemiske eigenskapane til stoffet blir endra
Døme
  • eit molekyl vatn er samansett av to hydrogenatom og eitt oksygenatom
Artikkelside
Side 3 av 14