Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 56 oppslagsord

nørdst

adjektiv

Opphav

norrønt nørztr; opphavleg superlativ av nord (2

Tyding og bruk

som er lengst nord;
nordlegast;
motsett synst
Døme
  • den nørdste garden i bygda
  • brukt som adverb
    • Vardø ligg nørdst av dei to byane
Artikkelside

nedst

adjektiv

Opphav

norrønt neztr, opphavleg superlativ av nede; jamfør nedre (1

Tyding og bruk

  1. som er lengst nede;
    motsett øvst
    Døme
    • den nedste delen av noko
    • brukt som adverb:
      • frå øvst til nedst;
      • nedst nede
  2. brukt som adverb: som er lengst bak, på den minst fornemme plassen
    Døme
    • sitje nedst ved bordet;
    • vere nedst på rangstigen
Artikkelside

komparativ 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; jamfør komparere

Tyding og bruk

i grammatikk: form av adjektiv og adverb som uttrykkjer høgare grad enn positiv (1 og lågare grad enn superlativ (1
Døme
  • ‘rikare’ er komparativ av ‘rik’
Artikkelside

maksimal

adjektiv

Opphav

frå nylatin; av latin maximus ‘størst’, superlativ av magnus ‘stor’

Tyding og bruk

som har nådd toppen eller øvre grensa for det som er mogleg eller tillate;
størst eller høgast mogleg;
motsett minimal
Døme
  • maksimalt utbyte;
  • maksimal fart
  • brukt som adverb:
    • satse maksimalt;
    • det kjem maksimalt 17 personar på festen
Artikkelside

eldst

adjektiv

Opphav

norrønt ellztr, superlativ av gammal; jamfør eldre

Tyding og bruk

som har høgast alder, frå lengst tilbake
Døme
  • han er den eldste av barna;
  • den eldste byen i landet;
  • frå dei eldste tider

Faste uttrykk

  • dei gamle er eldst
    eldre menneske har mest erfaring og er klokast
Artikkelside

minst

adjektiv

Opphav

norrønt minnstr, superlativ av liten; jamfør mindre

Tyding og bruk

  1. i høgste grad liten
    Døme
    • det minste rommet;
    • utan minste tvil;
    • dei minste kommunane;
    • ingen viste den minste interesse
    • brukt som substantiv:
      • ikkje bry seg det minste
  2. yngst
    Døme
    • det minste barnet
    • brukt som substantiv:
      • vere heime med minsten;
      • ein karusell for dei minste
  3. brukt som adverb: i liten grad
    Døme
    • gjere minst mogleg;
    • dei kjem når ein minst ventar dei;
    • alle gledde seg, ikkje minst barna
  4. brukt som adverb: ikkje mindre enn
    Døme
    • minst tre år;
    • det kostar minst 500 kr

Faste uttrykk

  • i det minste
    i alle fall
    • du kunne i det minste prøve
  • i minste laget
    mindre enn ein ynskjer;
    vel liten
    • arealet er i minste laget
  • i minsto
    med dativ: i det minste
  • ikkje det minste
    ikkje det grann
    • ho var ikkje det minste overraska
Artikkelside

minimal

adjektiv

Opphav

av latin minimus, superlativ av minor ‘mindre’

Tyding og bruk

som har nådd lågmålet for det som er mogleg eller tillate;
minst eller lågast mogleg;
motsett maksimal
Døme
  • vise minimal interesse;
  • båten heldt minimal fart gjennom sundet;
  • sjansane for å vinne er minimale
Artikkelside

lik 3

adjektiv

Opphav

norrønt líkr, opphavleg ‘som har same form’

Tyding og bruk

  1. som minner om eller liknar på andre eller noko anna;
    Døme
    • vere lik mor si;
    • like barn leiker best;
    • han er svært lik seg på biletet;
    • du er deg sjølv lik
  2. som heilt ut stemmer overeins;
    identisk med
    Døme
    • ei nautisk mil er lik 1852 m;
    • formuen min er lik null;
    • alle er like for lova;
    • lik løn for likt arbeid
    • brukt som adverb
      • dele likt
  3. særleg i komparativ og superlativ: dugande, god, bra
    Døme
    • vêret er likare i dag (enn i går);
    • kameraten var ikkje stort likare;
    • den likaste av hestane;
    • det er likast du går no

Faste uttrykk

  • kome til liks
    semjast
    • kome til liks om kva ein skal gjere
  • likt og ulikt
    alle slag;
    viktig og uviktig
  • likt til
    som ser ut til noko;
    rimeleg, sannsynleg
    • ut frå vedtaket er det likt til at talet blir redusert;
    • vi såg ikkje likt til røyk
  • til liks med
    sameleis, på same vis som
  • var det likt seg
    brukt for å seie at noko er utenkjeleg;
    langt ifrå, på ingen måte
    • løn vil ho ikkje ha, var det likt seg då!
  • vere seg sjølv lik
    ikkje ha forandra seg
    • du er deg sjølv lik, du
Artikkelside

lengst 1

adjektiv

Opphav

norrønt lengstr

Tyding og bruk

superlativ av lang (2
Døme
  • dei brukte lengst tid over fjellet;
  • den lengste brua i verda
Artikkelside

lengst 2

adverb

Tyding og bruk

  1. superlativ av langt
    Døme
    • lengst vest;
    • tettstaden lengst inne i fjorden
  2. superlativ av lenge (2;
    jamfør for lengst
    Døme
    • vente lengst av alle
Artikkelside
Side 2 av 6