Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 31 oppslagsord

korse

korsa

verb

Opphav

norrønt krossa

Tyding og bruk

  1. merkje med ein kross (5)
  2. slå kors for seg;
    Døme
    • ho køyrde så fort at folk korsa seg
  3. seie, rope kors;
    vere forstøkt
  4. leggje i kors;
    Døme
    • korse armane
Artikkelside

klinge 1

substantiv hokjønn

Opphav

frå tysk , lydord; samanheng med klinge (2

Tyding og bruk

blad på sverd, sabel og liknande

Faste uttrykk

  • gå nokon på klinga
    utfordre nokon med nærgåande spørsmål;
    undersøkje nærare
  • krysse klinger
    • måle krefter i diskusjon eller liknande
Artikkelside

krysse klinger

Tyding og bruk

Sjå: klinge, krysse
  2. måle krefter i diskusjon eller liknande
Artikkelside

leggje i kross

Tyding og bruk

plassere tvers over einannan;
Sjå: kross
Artikkelside

krysse fingrane for

Tyding og bruk

ynskje hell for;
Sjå: finger, krysse
Artikkelside

krosse

krossa

verb

Opphav

norrønt krossa

Tyding og bruk

  1. merkje med ein kross (5);
  2. slå kross for seg;
  3. leggje i kross;
    Døme
    • krosse armane

Faste uttrykk

  • krosse seg
    bli forstøkt
    • ho køyrde så fort at folk krossa seg
Artikkelside

gardering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å gardere (1) seg
    Døme
    • gardering mot uhell
  2. det å krysse av i meir enn éi rute for ein kamp på ein tippekupong
Artikkelside

gardere

gardera

verb

Opphav

frå fransk; opphavleg germansk

Tyding og bruk

  1. verje, sikre, tryggje
    Døme
    • gardere seg mot innbrot;
    • vere gardert mot risiko for skade
  2. i tipping: krysse av i meir enn éi rute for ein kamp på tippekupong
Artikkelside

gate 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt gata; same opphav som gote (1

Tyding og bruk

  1. ferdselsveg i by eller tettstad med hus på sidene;
    forkorta g. i adresser
    Døme
    • ei lang gate;
    • gå gate opp og gate ned;
    • krysse gata;
    • det er mykje folk i gatene;
    • handle i butikken rett over gata
  2. snauhogge belte i skogen
    Døme
    • lage ei gate for kraftleidningane
  3. geil (1, 1) for krøter

Faste uttrykk

  • gå på gata
    prostituere seg
  • i same gata
    i same kategorien
  • mannen i gata
    typisk representant for folket;
    folk flest
  • på open gate
    i full offentlegheit så forbipasserande kan sjå det
    • ranet skjedde på open gate
  • setje på gata
    gjere huslaus; seie opp (leigetakar)
Artikkelside

finger

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt fingr; truleg samanheng med fem

Tyding og bruk

  1. kvar av dei fem rørlege lemene på handa
    Døme
    • fryse på fingrane;
    • knipse med fingrane
  2. del for finger (1) på vott eller vante
    Døme
    • strikk fingeren ferdig og fell av

Faste uttrykk

  • brenne fingrane
    få seg ein lærepenge
  • få fingrane i
    få tak i
  • få ut fingeren
    kome i gang;
    få opp farten
  • ha ein finger med i spelet
    vere med, verke inn
  • ha grøne fingrar
    vere flink med plantestell
  • ha lange fingrar
    vere tjuvaktig
  • halde fingrane av fatet
    halde seg unna
  • ikkje leggje fingrane imellom
    ikkje vere nådig
    • dei legg ikkje fingrane imellom i rapporten
  • ikkje lyfte ein finger
    halde seg heilt passiv
    • partiet vil ikkje lyfte ein finger for den saka
  • krysse fingrane for
    ynskje hell for
  • kunne på fingrane
    meistre på rams;
    kunne utanåt
  • setje fingeren på
    peike på, stanse ved (for å kritisere)
    • her var det lite å setje fingeren på
  • sjå gjennom fingrane med
    la passere (ustraffa)
  • stikke fingeren i jorda og lukte kvar ein er
    finne ut kva stode ein er i, og handle etter det
  • telje på fingrane
    • telje ved hjelp av fingrane
    • vege att og fram, vere uviss
  • vise fingeren
    stikke langfingeren i vêret (som teikn på vanvørdnad eller sinne)
Artikkelside
Side 2 av 4