Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 30 oppslagsord

køordning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

ordning for regulering av kø
Artikkelside

køordnar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

nokon eller noko som regulerer ein kø
Døme
  • det vart innført køordnar på telefon;
  • vidaregåande skule kan vere ein køordnar til meir utdanning
Artikkelside

kølapp

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

lapp som syner kva nummer ein har i ein kø i forretning eller liknande
Artikkelside

kokande

adjektiv

Opphav

av koke (2

Tyding og bruk

  1. brukt forsterkande til ord med tydinga ‘varme’ eller ‘varm’
    Døme
    • dei stod i kø i kokande varme
    • brukt som adverb
      • det var kokande heitt ute
  2. i overført tyding: brukt forsterkande til ord med tydinga ‘sinne’ eller ‘sint’
    Døme
    • kokande raseri
    • brukt som adverb
      • vere kokande sint
Artikkelside

danne 1

danna

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

av dan

Tyding og bruk

  1. få noko til å oppstå;
    Døme
    • danne regjering;
    • danne nye ord;
    • vi treng å danne meir teori
  2. gje noko bestemd form eller utsjånad;
    Døme
    • dei danna ei rekkje;
    • solstrålane dannar ei vifte
  3. Døme
    • danne eit nytt politisk parti;
    • danne aksjeselskap;
    • dei danna ei ny foreining
  4. Døme
    • danne grunnlag for vurderinga;
    • tilfella dannar eit mønster;
    • danne baktropp;
    • dette danna utgangspunktet for diskusjonen

Faste uttrykk

  • danne seg
    • bli til utan tydeleg eller opplagd påverknad frå nokon;
      oppstå
      • det danna seg kø framfor inngangen;
      • det dannar seg is på vatnet;
      • det kjem til å danne seg skorpe på såret
    • få ei viss mental førestilling eller oppfatning (2)
      • danne seg eit bilete av situasjonen;
      • prøve å danne seg ei meining om noko;
      • komiteen danna seg eit positivt inntrykk av kandidatane
Artikkelside

kino

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør tysk Kino; kortform av kinematograf

Tyding og bruk

  1. lokale for filmframsyning
    Døme
    • det var lang kø framfor kinoen
  2. Døme
    • gå på kino

Faste uttrykk

  • i langsam/sakte kino
    med langsame rørsler
    • gå i langsam kino
Artikkelside

danne seg

Tyding og bruk

Sjå: danne
  1. bli til utan tydeleg eller opplagd påverknad frå nokon;
    Døme
    • det danna seg kø framfor inngangen;
    • det dannar seg is på vatnet;
    • det kjem til å danne seg skorpe på såret
  2. få ei viss mental førestilling eller oppfatning (2)
    Døme
    • danne seg eit bilete av situasjonen;
    • prøve å danne seg ei meining om noko;
    • komiteen danna seg eit positivt inntrykk av kandidatane
Artikkelside

trykke på

Tyding og bruk

følgje tett på (og skyve, til dømes i ein kø);
Sjå: trykkje
Artikkelside

bilkø

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kø (1) av bilar
Døme
  • fleire kilometer lange bilkøar
Artikkelside

curle

curla

verb

Uttale

køˋrle

Opphav

av engelsk curl ‘krølle, tvinne’

Tyding og bruk

  1. få noko til å røre på seg med rotasjon, særleg i fotball og curling;
    Døme
    • curle ballen i mål;
    • få steinane til å curle
  2. spele curling
    Døme
    • vi curlar kvar søndag
Artikkelside
Side 2 av 3