Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 33 oppslagsord

røyst

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt raust, samanheng med rausa ‘snakke’

Tyding og bruk

  1. lyd som kjem frå taleorgana til menneske eller dyr;
    Døme
    • han har ei djup røyst;
    • røystene frå distriktet må bli høyrde;
    • røysta frå samvitet plaga henne dag og natt
  2. (person eller instrument som har eit) eintonig parti i samsong eller samspel;
    Døme
    • ein song for fire røyster
  3. votum som blir gjeve ved avrøystingar eller val;
    Døme
    • framlegget vart vedteke mot ti røyster
Artikkelside

røystetal

substantiv inkjekjønn

Opphav

av røyst

Tyding og bruk

tal på røyster i val;
Døme
  • røystetala var 79 mot 78
Artikkelside

septett

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk, frå italiensk settetto, av latin septem ‘sju’

Tyding og bruk

  1. musikkstykke for sju røyster eller instrument
  2. ensemble på sju
Artikkelside

flest

determinativ kvantor

Opphav

norrønt flestr, superlativ av mang ein og mange; jamfør komparativ fleire

Tyding og bruk

som det er mest av i tal;
mest talrik
Døme
  • kandidaten som fekk flest røyster;
  • dei fleste land
  • brukt som substantiv
    • dei fleste har det slik

Faste uttrykk

  • flest mogleg
    så mange som mogleg
  • folk flest
    folk i det heile;
    fleirtalet
    • noko som kjem folk flest til gode;
    • musikk for folk flest
Artikkelside

populisme

substantiv hankjønn

Opphav

av latin populus ‘folk’

Tyding og bruk

  1. politisk retning med hovudvekt på desentralisering av makt
  2. brukt nedsetjande: politikk som baserer seg på å fremje populære standpunkt i einskildsaker for å vinne røyster;
    Døme
    • kombinasjonen av populisme og nasjonalisme er på frammarsj i Europa
Artikkelside

polyfoni

substantiv hankjønn

Opphav

av poly- og -foni

Tyding og bruk

musikk der to eller fleire røyster blir framførte samstundes;
til skilnad frå homofoni (2)
Artikkelside

polyfon

adjektiv

Opphav

av poly- og -fon (2

Tyding og bruk

i musikk: med likeverdige og sjølvstendige røyster i melodiføringa;
fleirstemmig;
til skilnad frå homofon (2, 2)
Artikkelside

pipete 2

adjektiv

Tyding og bruk

om røyst: høg og tynn
Døme
  • syngje med pipete røyster
Artikkelside

overvekt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. vekt over det vanlege;
    for stor vekt
    Døme
    • slite med sjukleg overvekt;
    • betale ekstra porto for overvekt
  2. fleirtal, overmakt
    Døme
    • vinne med tre røyster i overvekt
Artikkelside

mot 3

preposisjon

Opphav

norrønt í mót, í móti, opphavleg ‘i møte (med)'; jamfør mot (2 og imot

Tyding og bruk

  1. i møte med;
    i retning (fram til)
    Døme
    • dei kom gåande mot oss;
    • køyre mot byen;
    • snu seg mot høgre;
    • arbeide mot eit mål
  2. i motsett retning som;
    motsett med (2, 4)
    Døme
    • gå mot vinden
  3. (bort til og) i fysisk kontakt med
    Døme
    • hjulet støytte mot ein stein;
    • lene seg mot veggen
  4. beint framfor;
    Døme
    • stå midt mot døra
  5. om tid: fram til;
    rett før
    Døme
    • det lid mot sommar;
    • mot slutten av perioden
  6. i tilhøvet til nokon eller noko;
    Døme
    • vere slem mot nokon;
    • gjere vel mot nokon;
    • dei var gode mot dyra;
    • ho er allergisk mot støv
  7. for å rette på eller førebyggje noko
    Døme
    • eit middel mot rust;
    • medikament mot hovudverk;
    • ein vaksine mot meslingar
  8. for å unngå
    Døme
    • åtvare mot lommetjuvar
  9. i tevling med;
    med nokon som motstandar
    Døme
    • tevle mot nokon;
    • kjempe mot nokon;
    • spele kamp mot eit lokalt lag;
    • partane stod steilt mot kvarandre
  10. med mål om å motarbeide eller nedkjempe noko;
    jamfør for (6, 3)
    Døme
    • vere mot noko;
    • røyste mot noko;
    • forbod mot røyking;
    • det har eg ingen ting mot
  11. i strid med
    Døme
    • mot min vilje;
    • dette er mot all fornuft;
    • mot føresegnene i lova
  12. i høve til;
    samanlikna med
    Døme
    • du er berre barnet mot henne;
    • framlegget fall med seks mot ni røyster;
    • prisen har kome opp i 400 kr mot 250 kr for tre år sidan
  13. som motyting for
    Døme
    • bagasjen blir utlevert mot framvising av billett;
    • bli sett fri mot kausjon
Artikkelside
Side 1 av 4