Avansert søk

Vanleg søk

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 635 oppslagsord

protokoll

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk proto- og kolla ‘lim’

Tyding og bruk

bok eller dokument med referat, liste over resultat eller liknande
Døme
- føre inn i protokollen
- - fråværeprotokoll
  - gratulasjonsprotokoll
  - kondolanseprotokoll
  - møteprotokoll
dokument som gjer greie for resultat av (diplomatiske) drøftingar
- - forhandlingsprotokoll
formalitetar og seremoniell i diplomatisk samkvem, etikette;
formelverk i diplomatisk dokument
Døme
- følgje protokollen

Artikkelside

program

substantiv inkjekjønn

Opphav

av gresk prographein ‘kunngjere skriftleg på førehand’

Tyding og bruk

plan for ei verksemd, eit tiltak eller liknande
Døme
- turen gjekk etter programmet
(hefte med) oversyn over ei tilskiping, ei teaterframsyning, ein konsert, radio- eller fjernsynssendingar eller liknande
Døme
- har du kjøpt program?
repertoar, speleplan
Døme
- ta filmen av programmet
sending i radio, fjernsyn eller på nett (1, 6)
Døme
- eit program om Hulda Garborg
- - barneprogram
  - debattprogram
  - underhaldingsprogram
retningslinjer for ein organisasjon, eit politisk parti eller liknande
Døme
- partiets program
- - arbeidsprogram
  - partiprogram
sett av instruksjonar for ein teknisk prosess
- - dataprogram
innstilling på automat eller maskin som gjer at noko blir utført på ein viss måte
Døme
- vaskemaskina har program for til dømes ullvask

Faste uttrykk

ha på programmet
ha planar om
kva har du på programmet i kveld?
setje på programmet
ta med på liste over gjeremål
stå på programmet
vere planlagt;
stå for tur

Artikkelside

propp

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

plugg, tapp, kork, tampong
Døme
- setje ein propp i holet;
- ha proppar i øyra
- - blodpropp
tjukkfallen, stuttvaksen gut
Døme
- ein tjukk, liten propp
- - hissigpropp
brukt som forsterkande førsteledd som gjer etterleddet meir intenst;
i ord som proppfull og proppmett

Artikkelside

rakkar

substantiv hankjønn

Opphav

av rakke (

Tyding og bruk

om eldre forhold: mann som gjer ureint og utriveleg arbeid;
hjelpar for bøddel (1)
dårleg kar;
kjeltring, fark (1, 2)
Døme
- din rakkar!
i bunden form eintal, brukt som kraftuttrykk: fanden (1
Døme
- gje rakkaren;
- visst for rakkaren!

Faste uttrykk

fy til rakkaren
brukt for å uttrykkje beundring, avsky eller annan reaksjon
fy til rakkaren, vi er gode!

Artikkelside

profesjonell

adjektiv

Opphav

frå fransk

Tyding og bruk

som gjeld arbeidet;
yrkesmessig
Døme
- frå ein profesjonell synsstad
som har ein viss aktivitet (som ofte blir driven av amatørar) som yrke
Døme
- profesjonelle fotballspelarar;
- ho er profesjonell fiskar
om aktivitet: som ein har som yrke
Døme
- profesjonell boksing
med høg fagleg standard;
dugande som fagmenneske;
øvd, rutinert
Døme
- få profesjonell hjelp;
- ein verkeleg profesjonell artist
som gjer noko (klanderverdig) ofte og systematisk
Døme
- ein profesjonell bløffmakar

Artikkelside

pliktløp, pliktlaup

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

eldre nemning for den obligatoriske delen av ein kunstløpkonkurranse;
jamfør pliktøving
i overført tyding: noko ein gjer berre av plikt eller fordi det er venta

Artikkelside

plassparande, plass-sparande

adjektiv

Tyding og bruk

som gjer at ein bruker mindre plass

Døme

plassparande løysingar

Artikkelside

pliktøving

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

obligatorisk del av konkurranse, til dømes i kunstløp
i overført tyding: noko ein gjer berre av plikt eller fordi det er venta
Døme
- gjere akademiske pliktøvingar

Artikkelside

plastisitet

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

eigenskap hos ein masse som gjer at han kan formast;

det å vere plastisk (2)

Artikkelside

pliktskuldig, pliktskyldig

adjektiv

Tyding og bruk

som ein gjer meir av plikt enn av lyst

Døme

pliktskuldige forslag

brukt som adverb:
- pliktskuldig tek ho opp att ritualet;
- ho tok han pliktskuldigast i handa

Artikkelside

Side 2 av 64

Resultat per side: