Avansert søk

Bokmålsordboka 25 oppslagsord

traktor

substantiv hankjønn

Opphav

av engelsk tractor; av latin trahere ‘trekke, dra’

Betydning og bruk

motordrevet kjøretøy på hjul eller med belter som brukes til å trekke landbruksredskaper, tilhengere eller lignende med;

jamfør beltetraktor

Eksempel

kjøre traktor;
traktor med henger

Artikkelside

ratt 1

substantiv intetkjønn

Opphav

av lavtysk rat ‘hjul’

Betydning og bruk

styrehjul på fartøy eller kjøretøy

Eksempel

ha begge hendene på rattet

Faste uttrykk

bak/ved rattet
i førersetet
sitte bak rattet;
sette seg bak rattet i en traktor;
sovne ved rattet
ha en hånd på rattet
være med og bestemme

Artikkelside

bak 3

preposisjon

Opphav

norrønt (á) bak; samme opprinnelse som bak (

Betydning og bruk

på motsatt side av;
bakenfor, etter;
motsatt foran
Eksempel
- gjemme seg bak gardinene;
- sola forsvant bak fjellene;
- det danner seg kø bak oss;
- komme i mål like bak vinneren
om tid: tidligere, før
Eksempel
- det vi har arvet fra generasjonene bak oss;
- ha 10 år på sjøen bak seg
i overført betydning: som er skyld i, som har æren for
Eksempel
- drivkraften bak festivalen;
- oppfinneren bak telefonen;
- gjerningsmennene bak attentatet
i overført betydning: til støtte for, på samme side som
Eksempel
- ha folket bak seg;
- ha flertall bak forslaget
brukt som adverb: på, ved eller i bakerste delen av noe
Eksempel
- stå for langt bak til å høre noe;
- ikke vite hva som er foran og bak;
- buksa har hull bak;
- se bak i boka

Faste uttrykk

bak fram
med baksida fram
sette på seg lua bak fram
bak/innenfor murene
i fengsel
sitte ti år bak murene
bak/ved rattet
i førersetet
sitte bak rattet;
sette seg bak rattet i en traktor;
sovne ved rattet
bak ryggen
i hemmelighet, uten at en bestemt person vet om det
de har gått bak ryggen på oss;
diskutere noe bak noens rygg
legge bak seg
- forlate, passere
  legge flere mil bak seg;
  legge fjellene bak seg
- gjøre seg ferdig med
  jeg prøver å legge alt det vonde bak meg;
  de har lagt den bitre konflikten bak seg
ligge bak
være (skjult) forutsetning, årsak, grunn
det ligger noe mer bak denne avgjørelsen;
jeg vet ikke hva som ligger bak
stå bak
- ha æren eller ansvar for;
  være skyldig i
  stå bak en idé;
  firmaet står bak mesteparten av metalleksporten;
  to personer står bak innbruddet
- stille seg bak;
  være for;
  støtte
  et flertall på Stortinget står bak forslaget

Artikkelside

vinsj

substantiv hankjønn

Opphav

fra engelsk

Betydning og bruk

innretning til å heise eller hale noe med;

spill (

Eksempel

en hydraulisk vinsj;
elektriske vinsjer;
få bilen opp av grøfta ved hjelp av traktor og vinsj

Artikkelside

førerhytte

substantiv hunkjønn eller hankjønn

Betydning og bruk

rom for føreren på traktor eller lignende;

jamfør førerhus

Artikkelside

tømmergaffel

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

gaffel (2) på traktor til å løfte tømmer med

Artikkelside

tømmerlass

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

lass (1) med tømmer

Eksempel

en traktor med tømmerlass på hengeren

Artikkelside

transportskuffe

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

skuffe til å montere på traktor

Artikkelside

traktortilhenger

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

tilhenger (2) som kan festes til en traktor

Artikkelside

traktorgraver

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

traktor med gravemaskinutstyr

Artikkelside

Nynorskordboka 34 oppslagsord

traktor

substantiv hankjønn

Opphav

av engelsk tractor; av latin trahere ‘dra’

Tyding og bruk

motordrive køyretøy på hjul eller med belte som blir brukt til å dra landbruksreiskapar, tilhengjarar eller liknande med;

jamfør beltetraktor

Døme

køyre traktor;
traktor med firhjulstrekk

Artikkelside

gå 1

verb

Opphav

norrønt ganga; innverknad frå austnordisk og lågtysk i infinitiv gå og presens går

Tyding og bruk

med person eller vesen som subjekt: flytte seg jamt med føtene, spasere, vandre;
ferdast, fare (2, vanke
Døme
- lære å gå;
- korkje kunne krype eller gå;
- skal vi gå eller ta buss?
- gå til fots;
- gå på tå;
- gå på hendene;
- gå på ski;
- kome gåande;
- det gjekk nokon i døra;
- gå forbi nokon;
- gå av seg skoa;
- gå ein beinveg;
- gå ein tur;
- gå seg ein tur;
- gå to steg fram;
- gå ærend;
- gå vakt
brukt for å seie at ei handling eller ein tilstand varer ved
Døme
- gå lenge med influensa;
- problemet går att i alle land;
- gå og drive;
- gå og vente;
- gå og hangle;
- gå og vone;
- gå i sitt tjuande år;
- gå på jakt;
- gå på loffen;
- gå på friing;
- gå på skule;
- gå i lære
pleie å bruke
Døme
- eg går alltid med hatt
med særleg vekt på byrjinga, utgangspunktet eller målet
Døme
- gå feil;
- gå konkurs;
- gå fallitt;
- gå av bussen;
- kome og gå som ein vil;
- gå ut;
- gå heim;
- gå til sides;
- gå i land;
- gå om bord;
- gå sin veg;
- ho har alt gått;
- ho er alt gått;
- skal vi gå å bade?
- gå i grava;
- gå i krigen;
- gå i selskap;
- gå på kino;
- gå til sjøs;
- gå til sengs;
- gå til ro;
- gå frå hus og heim;
- gå ut på byen;
- la oss gå
med ting, sak, tilhøve som subjekt, og med grunntyding flytte seg eller bli flytta;
røre seg, fare;
utvikle seg, endrast
Døme
- bilen går fort;
- vogna går på skjener;
- skuffa går lett;
- båten går for fulle segl;
- det går fisk i elva;
- det gjekk så det spruta;
- hjulet går rundt;
- klokka går for fort;
- klokka går på 12;
- det gjekk kaldt nedover ryggen;
- det går straumar i vatnet;
- gå tilbake;
- gå attende
med ting, sak, tilhøve som subjekt og med særleg vekt på byrjing, utgangspunkt eller mål
Døme
- brøda går for tjue kr stykket;
- varene går unna;
- gå av mote;
- huset gjekk opp i røyk;
- gå tapt;
- det gjekk hol på sokkane;
- gå i stykke;
- gå i knas;
- gå sund;
- det har gått prestisje i saka;
- det har gått ròte i treet;
- gå i lås;
- sola går opp;
- sola går ned;
- døra gjekk opp;
- vasen gjekk i golvet;
- avisa går i trykken;
- aksla gjekk or led;
- kvar går turen?
- skipet går på England;
- elva går over breiddene;
- la gå!
- la ankeret gå!
- toget går snart
bli borte;
forsvinne
Døme
- lyset har gått
øydeleggjast, ryke (3)
Døme
- lyspæra har gått;
- det gjekk nokre sidebein
om tid: lide (2
Døme
- det går mot vår;
- tida går;
- dagane går med leik og moro
strekkje seg, liggje, vere
Døme
- vegen går gjennom dalen;
- elva går i svingar;
- det går ein raud tråd gjennom forteljinga
herje (1)
Døme
- det gjekk eit fælt uvêr over bygda;
- det er ein farang som går
versere
Døme
- det går gjetord om ho;
- det går rykte om han
lykkast, vere mogleg
Døme
- det skal gå!
- dette går ikkje
utvikle seg i ei viss lei
Døme
- alt går meg imot;
- det går bra med han;
- det går dårleg for han;
- det går ille for han;
- det går smått med han;
- alt går sin gang
vere i rørsle, i verksemd;
fungere (2)
Døme
- motoren går;
- uret går;
- kjeften går;
- praten går;
- pusten går;
- sjøen går høg
gjelde (1, passere
Døme
- dette går for å vere stor kunst;
- gå for det same;
- gå ut på eitt;
- det får gå for denne gongen;
- setelen går ikkje lenger;
- kvitteringa går som garanti
nå (3, 2)
Døme
- vatnet går opp til midja;
- boka går fram til 1900
rømmast
Døme
- det går fem eple på eitt kilo;
- det går 10 l i bytta
gjære (1, 1)
Døme
- ølet går
bli vist (for tida)
Døme
- går det noko på kino?
ha som grunntone
Døme
- songen går i moll;
- melodien går i C-dur
følgje same mønster som
Døme
- verbet ‘slite’ går som ‘bite’

Faste uttrykk

den går ikkje!
historia, orsakinga blir ikkje godteken
gå an
vere mogleg, akseptabel eller tillaten
det må gå an å be om ein verdig debatt
gå att
- vise seg etter døden
  historier om døde som går att
- vise seg på nytt (fleire gonger);
  stadig dukke opp
  ei formulering som går att i mange avtalar
gå av
- bli avfyrt;
  smelle
  skotet gjekk av
- dele seg;
  brotne
  staven gjekk av på midten
- slutte (i stillinga) etter nådd aldersgrense
gå av med sigeren
vinne
gå av seg
utvikle seg; hende, bere til
gå av stabelen
- bli sjøsett
- gå føre seg, bli skipa til
  festivalen går av stabelen første laurdag i juli
gå bort
- verte borte;
  forsvinne
  flekken gjekk bort
- døy
  han gjekk bort etter kort tids sjukdom
- vitje andre
gå fløyten
gå tapt;
ikkje bli av
pengane gjekk fløyten
gå for det
omkome, krepere
gå for langt
gå for vidt;
overdrive
nei, no går det for langt!
gå for presten
gå til konfirmantundervisning
gå for seg
hende, bere til
gå for vidt
overdrive
gå fram
gjere (noko) (slik eller slik)
gå fram av
vere tydeleg frå (samanhengen)
gå framover
ha framgang
gå fri
sleppe straff;
sleppe unna
gå frå
slutte å følgje eller etterleve
gå frå ei avtale
gå frå konsepta
miste fatninga
gå frå kvarandre
skiljast
gå frå vitet
bli galen;
gå frå forstanden;
miste vitet
eg held på å gå frå vitet
gå føre seg
hende, skje
undervisninga går føre seg i klasserommet;
samlinga vil gå føre seg utandørs;
debatten har gått føre seg i fleire månader
gå i seg sjølv
granske (skyld og liknande hos) seg sjølv
gå i stå
stoppe opp
planlegginga har fullstendig gått i stå
gå i vasken
ikkje bli noko av
turen gjekk i vasken
gå igjen
- vise seg på nytt (fleire gonger);
  stadig dukke opp
- vise seg etter døden
gå imot
- gå til åtak på eller forsvare seg
  gå imot fienden
- kjempe mot;
  motarbeide
  gå imot eit framlegg
gå inn
- om blad, avis: slutte å kome ut
- om tips, spådom: bli oppfylt, lykkast
gå inn for
vere talsmann for, stø; satse på, leggje vinn på (noko)
gå inn på
- ta (nærmare) for seg
- samtykkje i
gå inn under
bli rekna som ein del av eller vere omfatta av
gå med
- bli brukt av forsyningar, råvarer o.l.
  det gjekk med 50 brød
- (om person) stryke med;
  døy
gå med på
samtykkje i;
vedgå (noko)
gå ned
minke
gå om
handle om;
dreie seg om
gjer greie for løysinga, elles minnest vi ikkje kva det går om
gå opp
- auke, stige
  talet på smitta gjekk opp
- gje full løysing
  reknestykket gjekk opp;
  kabalen gjekk opp
- rakne
  gå opp i saumane
- smelte, tine
  vatna går opp;
  isen går opp
gå opp for
(brått) bli klart, tydeleg for
det gjekk eit lys opp for han
gå opp i
i matematikk: få eit heilt tal som kvotient når ein deler eit tal på eit mindre tal
3 går opp i 9
gå opp i opp
om to eller fleire ting: vege kvarandre opp, jamne (seg) ut
gå over
ta slutt;
gje seg
sjukdomen gjekk over til slutt
gå over til
skifte side, ta til å bruke
gå på
- ta fatt
  huset fortener nokon som kan gå på med nytt mot
- gjelde
  krtikken går på person, ikkje sak
- få som resultat
  gå på tap
- vere avhengig av, nytte
  gå på stoff;
  gå på medikament
gå rundt
- kantre, velte, tippe over
- ha god nok økonomi til å klare alle utgiftene
  kafeen treng fleire kundar for å få det til å gå rundt
gå saman
- ha følgje
- høve saman;
  harmonere
  fargane går ikkje saman
gå seg bort
gå seg vill
gå seg fast
gå til ein korkje kan kome fram eller attende
gå seg vill
rote seg bort;
forville seg
gå til
- setje i verk;
  kome i gang med
  gå til åtak;
  gå til verket;
  gå til streik;
  gå til nedlegging
- bere til, skje;
  ha seg
  han fortel om korleis det gjekk til då bygda fekk traktor;
  korleis gjekk det til at det blei nybygg?
- (om person) døy
gå tilbake
- minke i storleik eller kvalitet;
  verte mindre eller dårlegare
  partiet gjekk tilbake i oppslutnad
- falle attende til tidlegare tilstand
  gå tilbake på eit løfte;
  gå tilbake på krav
- vende attende til ein stad eller ein tilstand
  vi gjekk tilbake til bilen
gå under
søkke; øydeleggjast
gå unna
- halde seg borte frå;
  vike for nokon eller noko
- gå føre seg i raskt tempo;
  gå fort
  flyttinga gjekk unna på ei helg
- få rask avsetnad
  varene går unna
gå ut
- ikkje vere gyldig lenger;
  overskride
  fristen går ut i neste veke;
  avtalen gjekk ut for ei stund sidan
- dra til utestad
  har du planar om å gå ut på byen i kveld?
gå ut frå
byggje på, rekne med (noko)
gå ut frå at alt er rett
gå ut med
gjere offentleg kjend
gå ut med ein bodskap
gå ut mot
kritisere (nokon) sterkt
gå ut over
råke (nokon), verke på, få følgjer for
gå ut på
dreie seg om, handle om, vere om, gjelde
gå åt
miste livet;
stryke med;
omkome
ha noko å gå på
ha romsleg (med tid, midlar, krefter)
ikkje gå an
- ikkje la seg gjere
- ikkje søme seg
kva går det av deg?
korleis er det du ber deg åt?
la gå
- ikkje hindre;
  gje lov til
  dei let han gå
- det får så vere
  men lat gå, det kunne vere moro å prøve
noko som går
sjukdom som mange får samstundes
det er noko som går
som ein står og går
slik ein nettopp da er kledd; ubudd
så gjekk vi da
la oss gå

Artikkelside

ratt 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

av lågtysk rat ‘hjul’

Tyding og bruk

styrehjul på fartøy eller køyretøy

Døme

føraren vrir på rattet

Faste uttrykk

bak/ved rattet
i førarsetet
sitje bak rattet;
setje seg bak rattet i ein traktor;
sovne ved rattet
ha ei hand på rattet
vere med og bestemme

Artikkelside

bak 3

preposisjon

Opphav

norrønt (á) bak; same opphav som bak (

Tyding og bruk

på motsett side av, på baksida av;
attanfor (1);
bakanfor, etter;
motsett føre (3 og framfor
Døme
- det er nokon bak oss;
- liggje bak ein stein;
- andremann kom i mål like bak vinnaren
om tid: tidlegare, før
Døme
- det vi har arva frå generasjonane bak oss;
- ha 10 år på sjøen bak seg
i overført tyding: som er skuldig i, som har æra for
Døme
- drivkrafta bak festivalen;
- oppfinnaren bak telefonen;
- personen bak innbrotet
i overført tyding: til støtte for, på same side som
Døme
- ha folket bak seg;
- ha fleirtal bak forslaget
brukt som adverb: på, ved eller i den bakarste delen av noko
Døme
- stå langt bak i salen;
- setje seg bak;
- buksa har hol bak;
- sjå bak i boka;
- få eit spark bak

Faste uttrykk

bak fram
med baksida fram
setje på seg lua bak fram
bak/innanfor murane
i fengsel
sitje fleire år bak murane
bak/ved rattet
i førarsetet
sitje bak rattet;
setje seg bak rattet i ein traktor;
sovne ved rattet
bak ryggen
i løynd, utan at ein viss person veit om det
diskutere noko bak ryggen på nokon;
dei har gått bak ryggen på oss
leggje bak seg
- forlate, passere
  leggje fleire mil bak seg;
  leggje fjella bak seg
- gjere seg ferdig med
  prøve å leggje det vonde bak seg;
  dei har lagt den bitre konflikten bak seg
liggje bak
vere (løynd) føresetnad, årsak, grunn, føremål eller liknande
det ligg noko meir bak denne avgjerda;
eg veit ikkje kva som ligg bak
stå bak
- ha æra eller ansvar for;
  vere skuldig i
  stå bak ein idé;
  stå bak store utslepp;
  to personar stod bak innbrotet
- stille seg bak;
  støtte eller vere for
  eit fleirtal på Stortinget står bak forslaget

Artikkelside

vinsj

substantiv hankjønn

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

innretning til å heise eller hale noko med;

spel (

Døme

elektriske vinsjar;
lyfte noko med vinsj;
ein traktor med vinsj

Artikkelside

førarhytte

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

rom for føraren på traktor eller liknande;

jamfør førarhus

Artikkelside

traktorulykke

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

ulykke med traktor

Artikkelside

traktorpulling

substantiv hankjønn

Opphav

av engelsk tractor pulling ‘trekkje med traktor’

Tyding og bruk

motorsport der meir eller mindre modifiserte traktorar trekkjer ein slede med last lengst mogleg over ein 100 m lang bane;

traktortrekking

Artikkelside

traktorhytte

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

hytte (, 4) på traktor

Artikkelside

tilhengjar, tilhengar

substantiv hankjønn

Opphav

etter lågtysk tohanger

Tyding og bruk

person som stør ei sak, ein person, eit syn, eit tiltak eller liknande;
sympatisør;
meiningsfelle
Døme
- partiet har flest tilhengjarar mellom yngre menn;
- eg er ein sterk tilhengjar av å ta toget
vogn (for transport av last) som blir dregen av eit køyretøy eller ei trekkvogn;
hengjar (2)
Døme
- ein traktor med tilhengjar

Artikkelside

Side 1 av 4

Resultat per side:

Avansert søk

Bokmålsordboka 25 oppslagsord

traktor

Opphav

Betydning og bruk

Eksempel

ratt 1I

Opphav

Betydning og bruk

Eksempel

Faste uttrykk

bak 3III

Opphav

Betydning og bruk

Eksempel

Eksempel

Eksempel

Eksempel

Eksempel

Faste uttrykk

vinsj

Opphav

Betydning og bruk

Eksempel

førerhytte

Betydning og bruk

tømmergaffel

Betydning og bruk

tømmerlass

Betydning og bruk

Eksempel

transportskuffe

Betydning og bruk

traktortilhenger

Betydning og bruk

traktorgraver

Betydning og bruk

Nynorskordboka 34 oppslagsord

traktor

Opphav

Tyding og bruk

Døme

gå 1I

Opphav

Tyding og bruk

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Døme

Faste uttrykk

ratt 1I

Opphav

Tyding og bruk

Døme

Faste uttrykk

bak 3III

Opphav

Tyding og bruk

Døme

Døme

Døme

Døme

ratt 1

bak 3

gå 1

ratt 1

bak 3