Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
151 treff

Bokmålsordboka 2 oppslagsord

gordisk knute

Betydning og bruk

etter sagnet om Aleksander den store, som hogg over en innviklet knute: innviklet oppgåve som kan løses på en uventet og resolutt måte;
Artikkelside

gordisk

adjektiv

Opphav

etter navnet på oldtidsbyen Gordion i Frygia

Faste uttrykk

  • gordisk knute
    etter sagnet om Aleksander den store, som hogg over en innviklet knute: innviklet oppgåve som kan løses på en uventet og resolutt måte
Artikkelside

Nynorskordboka 149 oppslagsord

oppgåve

substantiv hokjønn

Opphav

etter tysk Aufgabe

Tyding og bruk

  1. noko ein skal gjere;
    pålagt arbeid;
    Døme
    • dele oppgåva mellom seg;
    • få i oppgåve å gjere noko
  2. problem å løyse;
    spørsmål å svare på
    Døme
    • få vanskelege oppgåver til eksamen
  3. melding, opplysning;
    liste, oversyn
    Døme
    • dei siste oppgåvene syner auke i salet;
    • ei fullstendig oppgåve over utsendingane
Artikkelside

påskenøtt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

særleg i fleirtal: oppgåve eller kviss ein løyser i påska
Døme
  • familien løyste påskenøttene rundt frukostbordet
Artikkelside

samarbeidspartnar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person, organisasjon eller institusjon som er del av eit samarbeid om ei oppgåve eller ei verksemd
Artikkelside

samnorsk 2

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som femner om det norske eller om heile Noreg
    Døme
    • ei samnorsk oppgåve
  2. som er sams for bokmål og nynorsk
    Døme
    • samnorske former
Artikkelside

samfunnsoppgåve

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

oppgåve (1) som kjem heile samfunnet til gode
Døme
  • det militære forsvaret har ei viktig samfunnsoppgåve
Artikkelside

inga sak

Tyding og bruk

lett oppgåve;
Sjå: sak
Døme
  • det er inga sak å klive opp dette fjellet
Artikkelside

sak

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt sǫk

Tyding og bruk

  1. tvistemål som er til rettsleg handsaming;
    Døme
    • føre sak mot nokon;
    • saka er oppe til doms
  2. noko som vedkjem nokon;
    Døme
    • dette er ei sak mellom oss to
  3. enne som blir diskutert
    Døme
    • halde seg til saka;
    • det kjem ikkje saka ved;
    • setje seg inn i saka;
    • lese om saka på internett
  4. nyheitsmelding eller artikkel i avis eller anna massemedium
    Døme
    • det vart ei sak i avisa
  5. forhold som er eller har vore til behandling
    Døme
    • saka er avgjord;
    • kommunestyret handsama femten saker;
    • ta opp ei sak i spørjetimen i Stortinget
  6. Døme
    • stø ei god sak;
    • det blir mi sak;
    • gjere sakene sine bra;
    • bland deg ikkje opp i mine saker
  7. Døme
    • slik står sakene no
  8. det eigenlege, verkelege tilhøvet
    Døme
    • saka er den at …;
    • det er det som er saka
  9. gjenstand, ting
    Døme
    • saker og ting;
    • set sakene dine her;
    • ikkje rot i sakene mine

Faste uttrykk

  • det var saker
    det var noko utanom det vanlege
  • ei sak for seg
    eit særskilt punkt, noko anna enn det som blir drøfta
  • ei smal sak
    noko som er lett å ordne
  • ei ærleg sak
    noko ein kan stå for
    • det er ei ærleg sak å jobbe for næringsinteresser
  • for den saks skuld
    viss ein skal nemne det òg;
    for den del
    • bruke jorda til hestebeite, eller sauebeite for den saks skuld
  • gjere felles sak med
    stille seg solidarisk med
  • gå rett på sak
    snakke beint ut om noko
  • gå til sak
    saksøkje, melde (3, 1)
    • dei gjekk til sak mot kommunen
  • inga sak
    lett oppgåve
    • det er inga sak å klive opp dette fjellet
  • reise sak mot
    leggje rettssak mot;
    saksøkje
    • han vil reise sak mot arbeidsgjevaren
  • sjå ei sak frå begge/fleire sider
    vurdere eit tilhøve grundig
  • sterke saker
    • alkohol eller andre rusmiddel
    • noko som vekkjer oppsikt eller er sjokkerande
      • vald og brotsverk er ofte sterke saker
  • søte saker
  • vere sikker i si sak
    vere trygg på at ein har rett
  • vere så si sak
    ikkje vere utan vågnad;
    ikkje vere enkelt
Artikkelside

ruste 2

rusta

verb

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. førebu seg;
    utstyre
    Døme
    • vere godt rusta for ei oppgåve
  2. forsyne med krigsmateriell;
    Døme
    • ruste ein hær

Faste uttrykk

  • ruste ned
    redusere mengda av krigsmateriell og væpna styrkar
    • landet har forplikta seg til å ruste ned
  • ruste opp
    • byggje ut eller betre (vegnett, skular eller liknande)
      • ruste opp jernbanen
    • auke mengda av krigsmateriell og væpna styrkar
      • stormaktene rustar opp
  • ruste seg
    • utstyre seg med det som trengst;
      førebu seg
      • ruste seg til langferd
    • gjere seg klar til kamp;
      væpne seg
      • dei rusta seg til krig
  • ruste ut
    skaffe utstyr til;
    utstyre
    • dei er rusta ut til utferd
Artikkelside

grunnlovsforsamling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

forsamling som har som oppgåve å utforme ei grunnlov
Døme
  • grunnlovsforsamlinga på Eidsvoll
Artikkelside

rimeleg

adjektiv

Opphav

av rime (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ein rimeleg hypotese
  2. Døme
    • det var rimeleg at han vart sint
  3. Døme
    • ver no litt rimeleg, da!
  4. som ikkje kostar mykje;
    Døme
    • ein rimeleg pris;
    • dressen var rimeleg
  5. brukt som adverb: ganske, temmeleg
    Døme
    • det var ei rimeleg tøff oppgåve
Artikkelside
Side 1 av 15