Avansert søk

32 treff

Bokmålsordboka 16 oppslagsord

kvarts

substantiv hankjønn

Opphav

av tysk Quarz

Betydning og bruk

hardt glassaktig mineral av silisiumdioksid
Eksempel
  • jordsmonnet på stedet er preget av kvarts og skifer

granitt

substantiv hankjønn

Opphav

av italiensk granito ‘kornet’, av latin granum ‘korn’; jamfør granat

Betydning og bruk

hard, eruptiv bergart av kvarts, feltspat og glimmer
Eksempel
  • hardt som granitt

Faste uttrykk

  • hvit granitt
    prydstein av trondhjemitt

trondhjemitt

substantiv hankjønn

Opphav

etter navnet Trondhjem, eldre navn på byen Trondheim, med suffikset -itt (1

Betydning og bruk

lys dypbergart med kvarts;

silisiumdioksid

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

kjemisk forbindelse av silisium og oksygen;
jamfør kvarts

silisiumkarbid

substantiv hankjønn eller intetkjønn

Betydning og bruk

svært hardt stoff som framstilles ved oppheting av kvarts og karbon (2 i elektrisk ovn;

kvartsitt

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

bergart av krystallinsk kvarts og sandstein

innsprengt

adjektiv

Betydning og bruk

som er sprengt inn
Eksempel
  • en bergart med innsprengt kvarts

mineral

substantiv intetkjønn

Opphav

av middelalderlatin mineral(e), av minera ‘metallåre’; beslektet med mine (2

Betydning og bruk

  1. fast, uorganisk stoff av ensartet kjemisk sammensetning som fins i jordskorpa
    Eksempel
    • bergartene er oppbygd av mineraler;
    • feltspat og kvarts er mineraler
  2. grunnstoff som en må tilføre kroppen gjennom mat og drikke
    Eksempel
    • vitaminer og mineraler er viktig for helsa vår

granulitt

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -litt

Betydning og bruk

finkornet bergart som hovedsakelig består av kvarts og feltspat

gneis

substantiv hankjønn

Opphav

fra tysk; samme opprinnelse som gnist

Betydning og bruk

krystallinsk, skifrig (1) bergart av kvarts, feltspat og glimmer (2)

Nynorskordboka 16 oppslagsord

kvarts

substantiv hankjønn

Opphav

av tysk Quarz

Tyding og bruk

hardt glasliknande mineral av silisiumdioksid
Døme
  • grått berg og kvit kvarts

granitt

substantiv hankjønn

Opphav

av italiensk granito ‘korna’, av latin granum ‘korn’; jamfør granat

Tyding og bruk

hard, eruptiv, kornete bergart av kvarts, feltspat og glimmer
Døme
  • stø som granitt

Faste uttrykk

  • kvit granitt
    prydstein av trondhjemitt

trondhjemitt

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet Trondhjem, eldre namn på byen Trondheim, med suffikset -itt (1

Tyding og bruk

lys djupbergart med kvarts;

silisiumdioksid

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

kjemisk sambinding av silisium og oksygen;
jamfør kvarts

silisiumkarbid

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

svært hardt stoff som ein lagar med å hete opp kvarts og karbon (2 i ein elektrisk omn;

mineral

substantiv inkjekjønn

Opphav

av mellomalderlatin mineral(e), av minera ‘metallåre’; samanheng med mine (2

Tyding og bruk

  1. fast, uorganisk stoff av einsarta kjemisk samansetning som finst i jordskorpa
    Døme
    • feltspat og kvarts er grupper av mineral;
    • bergartene er bygde opp av mineral
  2. grunnstoff som ein må tilføre kroppen gjennom mat og drikke
    Døme
    • bær inneheld rikeleg med vitaminar og mineral

gneis

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk; same opphav som gneiste (1

Tyding og bruk

krystallinsk, skifrig (1) bergart av kvarts, feltspat og glimmer (2)

porfyr

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk porphyra ‘purpur’, opphavleg om purpurfarga stein

Tyding og bruk

magmatisk bergart som inneheld korn av mineral, særleg feltspat og kvarts

bergkrystall

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

kvarts i vassklar krystallform

jaspis

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom latin og gresk; frå hebraisk

Tyding og bruk

hard, ugjennomskinleg variant av kvarts (brukt til prydstein og smykke)