Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
68 treff

Bokmålsordboka 27 oppslagsord

Nynorskordboka 41 oppslagsord

ureine

ureina

verb

Tyding og bruk

gjere urein (særleg 1), sulke til, skitne til, forsøple
Døme
  • industriutsleppa ureinar vatnet, lufta, naturen;
  • stranda, lufta er ureina
Artikkelside

utan

preposisjon

Opphav

norrønt útan; av ut

Tyding og bruk

  1. inn frå, innover frå
    Døme
    • utan havet, tunet;
    • utan med stranda – innover stranda
  2. på utsida av
    Døme
    • utan døra
    • særleg som adverb:
      • både innan og utan
  3. ikkje (utstyrt) med, fri for, skild frå
    Døme
    • gå utan hatt;
    • utan mat og pengar;
    • greie seg godt utan (briller, følgje);
    • dei reiste utan han;
    • slå seg utan å gråte;
    • han slo seg utan at han gret;
    • det gjekk, men ikkje utan slit
  4. bortsett frå, utanom
    Døme
    • alle var der utan (m)eg;
    • ho bad alle utan meg;
    • eg reiser ikkje utan at du blir med
  5. som subjunksjon: utan at, ikkje slik at
    Døme
    • han var her utan eg visste det
  6. som subjunksjon: utan at, dersom ikkje
    Døme
    • eg reiser ikkje utan du blir med

Faste uttrykk

  • utan tvil
    tvillaust
  • utan vidare
    beinfram, rett og slett, som ein sjølvsagd ting
Artikkelside

su 2

substantiv hokjønn

Opphav

av syde

Tyding og bruk

båregang på stranda;
Artikkelside

stø 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt stǫð; samanheng med sto (1

Tyding og bruk

  1. stad i fjøra, ved stranda der ein kan dra opp ein båt
    Døme
    • båten låg i støa
Artikkelside

strende 1

strenda

verb

Opphav

av strand

Tyding og bruk

  1. gå langs stranda;
    gå rundt ein fjord, ei vik
  2. Døme
    • strende rundt
    • gå (snøgt)
      • strende forbi, framom
  3. snerte, sneie borti
Artikkelside

strandplante

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

plante som veks på stranda
Artikkelside

slange 2

slanga

verb

Opphav

av slange (1

Tyding og bruk

refleksivt:
  1. bukte seg;
    Døme
    • ho slanga seg fram mellom benkeradene
  2. strekkje kroppen (makeleg)
    Døme
    • slange seg på stranda
Artikkelside

bølgje 1, bylgje 1, bølge 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt bylgja, samanheng med ball (1 og belg; opphavleg ‘noko svellande’

Tyding og bruk

  1. kvelvd rygg (med tilsvarande søkk) som lagar seg på overflata av vatn, og som ser ut til å røre seg bortetter;
    Døme
    • storm og høge bølgjer;
    • bølgjene slo mot stranda
  2. i overført tyding: noko som minner om ei bølgje (1, 1);
    noko som strøymer fram eller breier seg
    Døme
    • teltduken gjekk i bølgjer i den harde vinden;
    • ha bølgjer i håret;
    • ei bølgje av grashopper;
    • den grøne bølgja;
    • ei bølgje av glede gjekk gjennom han;
    • saka skapte bølgjer i partiet;
    • bølgjene frå revolusjonen;
    • den nye bølgja i fransk film
  3. i fysikk: det at ei lokal tilstandsendring spreier seg i eit medium
    Døme
    • elektromagnetiske bølgjer

Faste uttrykk

  • gå i bølgjer
    gå opp og ned
  • segle på bølgja den blå
    vere til sjøs
Artikkelside

bølgjeslag, bylgjeslag, bølgeslag

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

Døme
  • høyre lyden av bølgjeslag mot stranda
Artikkelside

badehotell

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

hotell (rett ved stranda) i ein badeby
Artikkelside
Side 4 av 5