Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
148 treff

Bokmålsordboka 62 oppslagsord

heterogen

adjektiv

Opphav

jamfør -gen (2

Betydning og bruk

uensartet, ulik, skiftende;
motsatt homogen
Eksempel
  • ungdom er en svært heterogen gruppe
Artikkelside

halvrim

substantiv intetkjønn

Opphav

jamfør rim (2

Betydning og bruk

  2. ufullkomment rim med ulik vokal, men samme konsonantendelse
    Eksempel
    • ‘søvn – jevn’ er eksempel på halvrim
Artikkelside

hann

substantiv hankjønn

Opphav

av han

Betydning og bruk

dyr, plante eller skapning av hankjønn (1);
til forskjell fra hunn
Eksempel
  • bjørnen var en storvokst hann;
  • hos fuglene har hannen og hunnen ofte ulik fjærdrakt
Artikkelside

begrepsforvirring

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

ulik tolkning av et begrep (1);
jamfør forvirring
Eksempel
  • begrepsforvirring er ofte årsak til uenighet i politikken
Artikkelside

ymse

adjektiv

Opphav

samme opprinnelse som ymis

Betydning og bruk

Eksempel
  • komme med ymse innvendinger;
  • det var så ymse med været den sommeren – både godt og dårlig
Artikkelside

viskositet

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

hos væske, gass: seighet som skyldes at de ulike lagene i væsken eller gassen hindrer hverandre i å strømme med ulik fart
Artikkelside

vesensforskjellig

adjektiv

Betydning og bruk

helt ulik
Artikkelside

varia

substantiv ubøyelig

Opphav

nøytrum flertall av latin varius ‘ulik, mangfoldig’

Betydning og bruk

blandede skrifter;
blandet stoff
Artikkelside

valør

substantiv hankjønn

Opphav

fra fransk; av latin valere ‘være verdt’

Betydning og bruk

  2. fargetone, nyanse
    Eksempel
    • male landskap i grønne valører
  3. Eksempel
    • ordene ‘barn’ og ‘avkom’ har ulik valør
Artikkelside

umake 2

adjektiv

Opphav

jamfør make (1 (3)

Betydning og bruk

som er ulik sin motsvarighet
Eksempel
  • en umake støvel
Artikkelside

Nynorskordboka 86 oppslagsord

lysbryting, ljosbryting

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det at lyset skiftar retning når det går frå eitt stoff til eit anna med ulik lysfart
Artikkelside

ujamn

adjektiv

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ujamn overflate, botn
  2. ulikt fordelt;
    ikkje likeleg
    Døme
    • strø ujamt;
    • ujamn fordeling av goda
  3. skiftande i styrke;
    ikkje regelfast, rykkevis
    Døme
    • ujamn vind, fart, rørsle
  4. av ulik storleik, styrke og liknande
    Døme
    • potetene er ujamne;
    • ujamne konkurrentar;
    • ujamn kamp
  5. av skiftande (og dermed delvis dårleg) kvalitet
    Døme
    • romanen er ujamn;
    • ujamne prestasjonar;
    • ujamt humør
Artikkelside

misjamn

adjektiv

Tyding og bruk

ujamn, ulik, ymis
Artikkelside

mangeslags, mangslags

adjektiv

Tyding og bruk

ymis, ulik
Døme
  • mangeslags folk kom innom;
  • du skal ha så mangeslags takk for dette!
Artikkelside

kultivar

substantiv hankjønn

Opphav

av engelsk culti(vated) var(iety); jamfør kultur

Tyding og bruk

dyrka varietet (1) av ei plante som er tydeleg ulik frå viltvoksande plantar;
Artikkelside

konsistens

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk, frå mellomalderlatin; av latin consistere ‘stanse, stå fast’

Tyding og bruk

  1. grad av fastleik i ein masse
    Døme
    • stoffa har ulik konsistens;
    • vere laus i konsistensen;
    • fisken er fast i konsistensen
  2. i overført tyding: det å vere konsistent (2)
    Døme
    • mangle ideologisk konsistens
Artikkelside

indifferent

adjektiv

Opphav

frå latin , av in- og differre ‘vere ulik’

Tyding og bruk

Døme
  • politisk indifferente menneske

Faste uttrykk

  • indifferent sambinding
    i kjemi: kjemisk sambinding som vanlegvis ikkje deltek i kjemiske reaksjonar
Artikkelside

kjendisfaktor

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. andel kjendisar som er til stades eller deltek i ein viss samanheng
    Døme
    • festivalen har høg kjendisfaktor
  2. grad av det å ha status som kjendis
    Døme
    • kunstnarar med ulik kjendisfaktor
Artikkelside

flekk

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt flekkr

Tyding og bruk

  1. del av overflate med farge som er ulik omgjevnadene, ofte på grunn av søl
    Døme
    • få flekker på skjorta;
    • snøen ligg i flekker;
    • hesten har ein kvit flekk i panna
  2. plass eller punkt på jorda;
    lite område;
    Døme
    • eige ein flekk;
    • ha ein liten grøn flekk utanfor huset;
    • stå på same flekken
  3. Døme
    • ein flekk i histora vår

Faste uttrykk

  • ikkje kome av flekken
    ikkje kunne flytte seg;
    stå fast
    • han kom ikkje av flekken
  • på flekken
    med det same;
    med ein gong;
    straks
    • svare ja på flekken;
    • enkelte fekk tilbod om jobb på flekken
  • på flygande flekken
    med ein gong;
    straks
    • kom no på flygande flekken!
Artikkelside

innretning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. noko som er laga for å tene eit visst føremål;
    Døme
    • ei innretning til å dreie skruar med
  2. det å vere ordna på ein særskild måte;
    Døme
    • ekteskapet er ei hendig innretning;
    • faget ved dei to skulane har noko ulik innretning
Artikkelside
Side 3 av 9