Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 32 oppslagsord

utbyte 2, utbytte 2

utbyta, utbytta

verb

Opphav

etter tysk; samanheng med byte (2

Tyding og bruk

utnytte grovt;
sko seg omsynslaust på (nokon)
Døme
  • utbyte arbeidarane
Artikkelside

utbyte 1, utbytte 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter tysk; samanheng med bytte (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ha (stort) utbyte av reisa, boka
  2. oppspart kapital
    Døme
    • utbytet av drifta;
    • aksjane gjev 10 % (i) utbyte
Artikkelside

tene på

Tyding og bruk

ha økonomisk utbyte av, ha økonomisk fordel av, profittere på;
Sjå: tene
Artikkelside

proveny

substantiv inkjekjønn

Opphav

av fransk provenir ‘kome opp, skrive seg frå’

Tyding og bruk

  1. inntekt staten har frå skattar og avgifter
  2. utbyte, særleg frå sal av verdipapir
Artikkelside

preferanseaksje

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

aksje som gjev eigaren rett til utbyte framfor andre aksjonærar;
prioritetsaksje; jamfør stamaksje
Artikkelside

ransutbyte, ransutbytte

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

Artikkelside

ekstragode

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør gode (2

Tyding og bruk

  1. fordel ein arbeidstakar har i tillegg til vanleg løn;
    Døme
    • bonusar og ekstragode
  2. fordel noko har i tillegg til venta utbyte
    Døme
    • eit separat vaskerom er eit ekstragode ved leilegheita
Artikkelside

maksimal

adjektiv

Opphav

frå nylatin; av latin maximus ‘størst’, superlativ av magnus ‘stor’

Tyding og bruk

som har nådd toppen eller øvre grensa for det som er mogleg eller tillate;
størst eller høgast mogleg;
motsett minimal
Døme
  • maksimalt utbyte;
  • maksimal fart
  • brukt som adverb:
    • satse maksimalt;
    • det kjem maksimalt 17 personar på festen
Artikkelside

tene 1

tena

verb

Opphav

norrønt þjóna, þéna

Tyding og bruk

  1. ha inntekt, få pengar for utført arbeid;
    med arbeid skaffe seg (inntekt til livsopphald);
    få, ha som inntekt av stilling, arbeid
    Døme
    • han hadde byrja å tene sjølv;
    • tene godt, dårleg;
    • tene til livsopphaldet;
    • tene sitt (daglege) brød;
    • tene gode pengar;
    • tene 100 000 kr i året
    • i uttrykk:
      • tene på prisauken;
      • tene på krigen
  2. ha stilling, vere tilsett hos, vere knytt til (som underordna, for løn)
    Døme
    • han hadde tent familien i mange år
    • vere tilsett for å utføre arbeid (særleg i eit hus eller på ein gard)
      • tene på ein gard;
      • tene som hushjelp
    • verke for, setje kreftene sine inn for
      • tene eit parti;
      • tene ei sak
  3. stille seg eller stå til rådvelde for
    Døme
    • tene fedrelandet
  4. Døme
    • dette tener ikkje henne til ære
      • kottet får tene som loftsbu
      • det tener ikkje til noko
  5. Døme
    • dette tener best dei norske interessene
    • verke til å nå eller oppfylle
      • tene eit føremål

Faste uttrykk

  • tene på
    • ha økonomisk utbyte av
      • butikken tente på å utvide vareutvalet
    • ha føremon av
      • dei vil tene på å tenkje seg om fleire gongar
  • tene til
    verke, hjelpe til å oppnå, skaffe, sikre
  • tene til
    • gjere nytte som;
      fungere som
      • bussen tener til erstatning for toget
    • vere godt for;
      ha til hensikt
      • kva skal det heile tene til?
  • tene til
    ha som fornuftig føremål, vere godt for
  • vere tent med
    ha nytte, fordel av
    • alle er tente med å få ei ny løysing;
    • arbeidarane er ikkje tente med vanstyre
Artikkelside

fagleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som gjeld eit fag (2)
    Døme
    • ha faglege kvalifikasjonar;
    • ha fagleg utbyte av turen;
    • fagleg hjelp
  2. som gjeld fagrørsla og fagforeiningar
    Døme
    • faglege organisasjonar
Artikkelside
Side 1 av 4