Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
25 treff

Nynorskordboka 25 oppslagsord

åtvaring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å åtvare eller bli åtvara;
åtvarande ord
Døme
  • åtvaring hjelper ikkje;
  • ho gjorde det trass åtvaringa frå mora
Artikkelside

tilrop

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

rop retta til nokon, som åtvaring, uttrykk for misnøye, hyllest eller liknande
Døme
  • talaren vart møtt med piping og tilrop;
  • oppmuntrande tilrop
Artikkelside

tankestillar

substantiv hankjønn

Opphav

av svensk tankställare

Tyding og bruk

noko som gjev ein litt å tenkje på;
Døme
  • ein nyttig tankestillar
Artikkelside

statuere

statuera

verb

Opphav

frå latin ‘stille opp, stille fram’

Tyding og bruk

i jus: fastslå, fastsetje
Døme
  • statuere ei plikt

Faste uttrykk

  • statuere eit eksempel
    reagere strengt til åtvaring for andre
Artikkelside

skrekk

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk

Tyding og bruk

  1. sterk kjensle av angst eller frykt for noko;
    Døme
    • bli stiv av skrekk;
    • ha skrekk for noko
  2. noko som verkar skremmande
    Døme
    • ei hending til skrekk og åtvaring

Faste uttrykk

  • setje skrekk i
    skremme
  • skrekk og gru
    • redsle og uhygge
      • tenkje med skrekk og gru på noko
    • brukt for å uttrykkje misnøye eller støkk
  • sleppe med skrekken
    kome ifrå noko med knapp margin og utan mein
    • han slapp unna ulykka med skrekken
  • ta skrekken
    bli redd, få nok
    • nokre tok skrekken og stakk av
Artikkelside

måtte

måtta

verb

Opphav

norrønt mátta, av mega ‘formå, kunne’

Tyding og bruk

  1. ha løyve, høve eller grunn til;
    kunne, få
    Døme
    • om eg så må seie det;
    • må eg låne pengar av deg?
    • må eg kome inn?
  2. vere nøydd til eller pliktig til;
    skulle
    Døme
    • eg ville ikkje, men eg måtte;
    • alle må levere skattemelding;
    • du må stå opp no;
    • det må gjerast;
    • huset må byggjast om;
    • det er fælt å måtte seie slikt;
    • det må til
  3. vere mogleg, sannsynleg, tenkjeleg, logisk nødvendig
    Døme
    • det måtte vere ein draum;
    • du må vere sjuk;
    • ingen slepp inn, kven det så måtte vere;
    • det måtte gå slik
  4. om sterk oppmoding, påminning eller åtvaring: burde (1)
    Døme
    • du må sjå deg føre!
    • du må finne deg ein plass;
    • du må ikkje seie slikt!
  5. brukt for å uttrykkje ynske
    Døme
    • måtte du aldri angre!
    • må hell og lykke følgje deg!

Faste uttrykk

  • må hende
    kan hende, kanskje
  • må tru
    må vite
    • det gjekk ikkje fort, må tru;
    • må tru ho kjem?
  • må vite
    kan du vel skjøne
    • eg vart trøytt, må vite
Artikkelside

gul 2

adjektiv

Opphav

norrønt gulr

Tyding og bruk

som har ein farge som eggeplomme eller mogen sitron (og som ligg mellom oransje og grønt i fargespekteret)
Døme
  • gule roser;
  • ei gul regnjakke;
  • gule erter;
  • kornet er gult;
  • slå seg gul og blå

Faste uttrykk

  • gul feber
  • gult kort
    kort med gul farge som tener som åtvaring for stygt spel, særleg i fotball
  • gult lys
    trafikklys som varslar overgang frå grønt lys (1) til raudt lys
Artikkelside

baug

substantiv hankjønn

Opphav

same opphav som bog

Tyding og bruk

  1. fremste del på eit skip
    Døme
    • båten rende baugen inn i kaia
  2. den eine av sidene på ein baug (1)
    Døme
    • på styrbord baug

Faste uttrykk

  • på alle baugar og kantar
    overalt
    • han ville sikre seg på alle baugar og kantar
  • skot for baugen
    åtvaring;
    vekkjar (2)
    • få eit skot for baugen;
    • dette vil vere eit skot for baugen for arbeide vårt
Artikkelside

varsku 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

av varsku (3

Tyding og bruk

åtvaring om at noko farleg er i vente
Døme
  • gje eit varsku på førehand;
  • rope eit varsku om tilhøva;
  • ta noko som eit varsku
Artikkelside

trugsel, trussel

substantiv hankjønn

Opphav

av truge (3

Tyding og bruk

  1. det å truge;
    noko ein trugar med;
    Døme
    • setje fram trugslar mot nokon;
    • det var berre ein tom trugsel
  2. noko som trugar;
    Døme
    • nedskjeringane er ein trugsel mot velferdsstaten;
    • trugselen om oppseiingar
Artikkelside
Side 1 av 3