Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 76 oppslagsord

sokkel

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom italiensk, frå latin; samanheng med sokk

Tyding og bruk

  1. fotstykke på ein statue, ei søyle
  2. synleg del av grunnmuren på ein bygning
  3. fotstykke under visse møblar;
    Døme
    • kommoden finst både med sokkel og med føter
Artikkelside

snever

adjektiv

Opphav

norrønt snæfr; samanheng med snapp (1

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ei snever drakt;
    • skaftet er snevert – skaftet er vel stutt;
    • ha ei snever økonomisk ramme for tiltaket
  2. Døme
    • ein snever krins
  3. trongt avgrensa
    Døme
    • ein snever definisjon;
    • i snevraste meining
Artikkelside

skjå 2

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt skjár; samanheng med skine

Tyding og bruk

  1. gjennomsynleg eller gjennomskinleg hinne, særleg av magehinna frå ei ku
    Døme
    • berre ha ein skjå til glas
  2. ramme med skjå (2, 1) brukt som luke i ein glugge
    Døme
    • dra skjåen for ljoren
Artikkelside

skeilag

substantiv inkjekjønn

Opphav

av skei

Tyding og bruk

sterk, rørleg ramme (1, 1) kring skeia i ein vevstol til å slå veften fast med;
Artikkelside

silketrykk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. grafisk teknikk som byggjer på ein stensilmetode med ei ramme av finvoven silke for kvar farge, og som ein bruker til å lage bilete, plakatar og liknande med;
Artikkelside

råke 2

råka

verb

Opphav

lågtysk raken ‘nå, ramme’; av råk (3

Tyding og bruk

  1. kome borti, nå (noko ein siktar på, eller tilfeldig), treffe
    • skotet råka
    • råke kjenningar;
    • ho vart råka av ein sjukdom – fekk, kom ut for
  3. i presens partisipp:
    • råkande – sjå det;
    • råke borti, oppi, ut for – kome borti, oppi, ut for

Faste uttrykk

  • råke på
    støyte på; finne, kome over; kome på, hugse
  • råke til
    slumpe til, hende
Artikkelside

sagstol

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  2. ramme som sagbladet står i, særleg på oppgangssag
Artikkelside

råm

substantiv inkjekjønn

Opphav

av ramme (3

Tyding og bruk

Faste uttrykk

  • på eit råm
    på slump
Artikkelside

glas

substantiv inkjekjønn

Opphav

av lågtysk glas; samanheng med glans

Tyding og bruk

  1. hardt, gjennomsiktig materiale
    Døme
    • ein bolle av glas;
    • det er glas i fatet;
    • slipe glas
  2. stykke eller plate av glas (1)
    Døme
    • glaset i brillene;
    • setje biletet i glas og ramme
  3. Døme
    • opne glaset
  4. mindre behaldar, (drikke)kar, beger av glas (1)
    Døme
    • eit glas med sylteagurk;
    • fylle mjølk i glaset;
    • slå på glaset for å få merksemd
  5. innhald i eit glas (4)
    Døme
    • ta seg eit glas
  6. om eldre forhold til sjøs: halv time (tida eit timeglas rann ut på);
    jamfør timeglas

Faste uttrykk

  • ikkje spytte i glaset
    gjerne vilje drikke alkohol
  • kike djupt i glaset
    drikke for mykje alkohol
  • sjå djupt i glaset
    drikke mykje alkohol
  • slå glas
    slå på skipsklokka for kvar halvtime
Artikkelside

dørramme

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør ramme (1

Tyding og bruk

rammeverk kring fyllingane i ei dør
Artikkelside
Side 7 av 8