Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 60 oppslagsord

dyd

substantiv hankjønn

Opphav

frå dansk, jamfør norrønt dygð femininum, same opphav som dygd; samanheng med duge

Tyding og bruk

  1. moralsk verdifull eigenskap;
    Døme
    • det er ein dyd å vere hjelpsam;
    • dydar og laster;
    • kristne dydar
  2. det å ikkje ha hatt samleie;
  3. vilje til god moral;

Faste uttrykk

  • ein dyd av nødvendigheit
    tvingande nødvendig
  • miste dyden
    • ha samleie for første gong
      • gå inn for å miste dyden på neste fest
    • miste uskulda
      • Noreg har mista dyden
  • sant for dyden!
Artikkelside

dørk

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør nederlandsk durk, dork og lågtysk dork

Tyding og bruk

golv i eit rom på eit skip;
golv i maskinrom
Døme
  • plante beina trygt på dørken;
  • bli sett til å skure dørken

Faste uttrykk

  • gå i dørken
    falle i golvet;
    svime av
    • han mista balansen og gjekk rett i dørken
Artikkelside

døgnvill, døgervill

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som ikkje veit kva tid det er på døgnet
    Døme
    • forsove seg så grundig at ein blir døgnvill;
    • eg er framleis døgnvill etter den lange reisa
  2. som har mista rekninga med dagane;
Artikkelside

dygd

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt dygð, av duge; jamfør dyd

Tyding og bruk

  1. moralsk verdifull eigenskap;
    Døme
    • sparsemd er ei dygd;
    • dei kristne dygdene;
    • den største av alle dygder
  2. det å ikkje ha hatt samleie;
  3. vilje til god moral;

Faste uttrykk

  • ei dygd av nødvendigheit
    tvingande nødvendig
  • miste dygda
    • ha samleie for første gong
      • gå inn for å miste dygda på neste fest
    • miste uskulda
      • Noreg har mista dygda
Artikkelside

drift

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt drift; av drive (3

Tyding og bruk

  1. det å halde i gang eit selskap, ein institusjon eller liknande;
    Døme
    • stå for den daglege drifta;
    • vere i drift;
    • stanse drifta;
    • dyr i drift;
    • drifta av ferjesambandet
  2. Døme
    • det er slik drift i han!
  3. medfødd drivkraft (2) for åtferd;
    Døme
    • gjere noko av eiga drift;
    • følgje driftene sine
  4. flokk med dyr som flyttar seg samla
    Døme
    • ei drift av reinsdyr
  5. ukontrollert rørsle på grunn av straum eller vind
    Døme
    • skipet kom i drift i uvêret;
    • det var stor drift i isflaka

Faste uttrykk

  • i drift
    som har mista den sosiale og moralske forankringa
    • sårbare ungdommar i drift;
    • politiet møter ofte ungdom i drift
Artikkelside

bortkomen, bortkommen

adjektiv

Opphav

perfektum partisipp av kome (2 og bort

Tyding og bruk

  1. som er komen bort;
    Døme
    • ein bortkomen sykkel
  2. Døme
    • ein bortkomen liten unge
Artikkelside

blodoverføring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

tilføring av nytt blod til ein person som har mista mykje blod
Artikkelside

barnepensjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

pensjon (1) til barn under 18 år som har mista ein av foreldra eller begge
Artikkelside

avblomstra

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som har mista blomstrane;
    Døme
    • rododendronen er avblomstra
  2. i overført tyding: som er over sin beste alder eller tilstand
    Døme
    • avblomstra sekstiåttarar
Artikkelside

avblømd, avblømt

adjektiv

Tyding og bruk

som har mista blomstrane;
Artikkelside
Side 6 av 6