Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 78 oppslagsord

dradd, dratt

adjektiv

Opphav

perfektum partisipp av dra

Tyding og bruk

om andlet: som ber merke av sterk påkjenning

Døme

ho ser dradd ut

Artikkelside

åsyn

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt ásýn f; av å ( og syn

Tyding og bruk

det å sjå på;
påsyn;
særleg i religiøst mål:
Døme
- for Guds (Herrens) åsyn – for Guds auge, i Guds påsyn
andlet
Døme
- han var mørk i åsyna;
- stå åsyn til åsyn med ein;
- han såg henne rett i åsyna
- ofte i religiøst mål:
  Herren lyfte sitt åsyn på deg og gjeve deg fred

Artikkelside

ørnandlet, ørneandlet

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

skarpskore andlet med ørnenase

Artikkelside

vis-a-vis, vis-à-vis

preposisjon

Uttale

utt visaviˊ

Opphav

fransk eigenleg ‘andlet til andlet’

Tyding og bruk

andsynes, overfor, midt imot

Døme

stå friare vis-à-vis utlandet;
sitje vis-à-vis kvarandre i kupeen

Artikkelside

visir

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå fransk av; gammalfransk vis ‘andlet’

Tyding og bruk

på rustning: hjelmgitter til å slå ned framfor andletet

Faste uttrykk

med ope visir
i overført tyding: med ærlege middel
kjempe med ope visir

Artikkelside

verdig

adjektiv

Opphav

norrønt verðugr; av verd (

Tyding og bruk

god, gjæv nok (til)
Døme
- ein verdig vinnar;
- vere tilliten verdig;
- vere verdig til noko;
- bli funnen verdig til noko
høgtidsam
Døme
- setje opp eit verdig andlet
- høveleg og roleg
  ei verdig framferd

Artikkelside

velforma

adjektiv

Tyding og bruk

velskapt
Døme
- eit velforma andlet
harmonisk (2), logisk
Døme
- ein velforma tale
- i språkvitskap: i samsvar med vanleg språkbruk;
  grammatikalsk
  ei velforma setning

Artikkelside

uttrykk

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter tysk Ausdruck; frå fransk expression

Tyding og bruk

det å vise seg;
det å kome fram;
(språkleg) utforming
Døme
- la kjenslene kome til uttrykk;
- kritikken kjem til uttrykk i avisspaltene;
- gje uttrykk for stor sorg;
- gje uttrykk for tankane sine
ytre teikn eller utsjånad (særleg på andlet) som viser sinnsstemning eller liknande;
andletsbragd, mine (1
Døme
- andletsuttrykk;
- setje opp eit forundra uttrykk
synleg innleving og kjensle
Døme
- tolke diktet med uttrykk;
- leggje uttrykk i spelet, songen
språkleg formulering;
vending, ordelag, seiemåte
Døme
- faguttrykk;
- kraftuttrykk;
- ord og uttrykk frå talemålet;
- faste uttrykk;
- bruke sterke uttrykk – ta hardt i (når ein taler el. skriv)
teikn som står for eit omgrep
Døme
- matematisk uttrykk