Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 188 oppslagsord

offset

substantiv hankjønn

Uttale

åfˊfset

Opphav

frå engelsk , opphavleg ‘noko som er sett av’

Tyding og bruk

trykkjemetode der satsen først blir overført på ein gummiduk spend rundt ein sylinder og derifrå på papiret
Artikkelside

ta offensiven

Tyding og bruk

gå til åtak;
ta initiativet;
vere først ute;
Sjå: offensiv
Artikkelside

opphavleg, opphaveleg

adjektiv

Opphav

norrønt upphafligr ‘som ein byrjar med’; jamfør opphav

Tyding og bruk

  1. som fanst i byrjinga;
    Døme
    • gå ut ifrå den opphavlege teksten
  2. brukt som adverb: frå først av;
    i byrjinga
    Døme
    • opphavleg var det 30 elevar i klassa, no er det berre 25
Artikkelside

især

adverb

Opphav

norrønt , av i og sér, dativ av pronomenet sik ‘seg’; jamfør seg

Tyding og bruk

  1. kvar for seg;
    kvar einskild;
    frå kvarandre;
    i sund
    Døme
    • oppmodinga vart send til kvar især av dei
  2. først og fremst;
    Døme
    • det var især ungdomen som sat heime ved valet
Artikkelside

ising 2

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. mellomting mellom is og snø;
    snø som først er våt og sidan frys til
  2. kaldt regn som frys til is med same det kjem på noko fast
Artikkelside

mosjonsidrett

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

idrett der målet først og fremst er god helse og avkopling;
til skilnad frå konkurranseidrett
Artikkelside

opsjon

substantiv hankjønn

Opphav

av latin optio ‘val’; samanheng med optere

Tyding og bruk

  1. rett til å velje først;

Faste uttrykk

  • ta opsjon på
    sikre seg forkjøpsretten på (noko)
Artikkelside

frå 1, ifrå

preposisjon

Opphav

norrønt frá, ífrá; same opphav som fram

Tyding og bruk

  1. brukt for å gje utgangspunkt ved stad eller rom;
    med utgangspunkt i
    Døme
    • reise frå Bodø;
    • trafikken frå fjellet;
    • kome frå jobb;
    • samle seg frå alle kantar;
    • frå kontoret ser eg heile byen
    • brukt som adverb
      • sparke frå;
      • båten driv frå
  2. ved (måling av) utgangspunktet for strekning, område, storleik, intervall
    Døme
    • frå Lindesnes til Nordkapp;
    • frå ende til annan;
    • frå topp til tå;
    • frå hand til munn;
    • 20 m frå huset;
    • prisar frå 10 kr og oppover;
    • frå dei eldste til dei yngste
  3. ved utgangspunktet for tid
    Døme
    • frå 1. mai til 1. juli;
    • frå gammalt av;
    • frå da av tok eg heller bussen enn å gå;
    • frå først til sist;
    • frå først av var det slik;
    • frå æve til æve
  4. ved utvikling, endring
    Døme
    • vekse frå gut til mann;
    • frå det kjende til det ukjende
  5. med opphav, årsak, grunnlag eller kjelde i
    Døme
    • vere frå landet;
    • stamme frå apane;
    • funn frå Egypt;
    • boka hennar frå 1959;
    • snøen frå i fjor;
    • helse frå nokon;
    • ordre frå høgaste hald;
    • arve frå ein onkel;
    • få hjelp frå vener;
    • høyre sladder frå nokon;
    • blø frå såret;
    • snakke frå levra;
    • fritt omsett frå tysk
    • brukt som adverb
      • ein kan lure kvar dette kjem frå
  6. med fjerning, åtskiljing, skilje eller avstand i høve til
    Døme
    • reise frå gard og grunn;
    • han reiste seg frå stolen;
    • rømme frå fengselet;
    • vere borte frå arbeidet;
    • setje frå seg nøklane;
    • bordet står noko frå veggen;
    • halde nokon frå å gjere noko;
    • ta ei klokke frå kvarandre;
    • vere skild frå nokon;
    • seie frå seg retten;
    • kople av frå maset;
    • sovne frå lyset
    • brukt som adverb
      • dei skadelidne må melde frå;
      • denne summen skal du trekkje frå

Faste uttrykk

  • falle frå
    • døy
    • forlate, svikte;
      slutte
  • frå eller til
    utan stor skilnad i den eine eller andre retninga
    • vi kan ikkje gjere stort frå eller til
  • frå seg
    ukontrollert, styrlaus, galen; i uvit
    • dei vart frå seg av sinne
  • frå tid til anna
    somtid, av og til
    • slike ting skjer frå tid til anna
  • frå vitet
    utan evne til å tenkje eller handle rasjonelt
    • støyen kunne få kven som helst til å gå frå vitet
  • frå … til …
    brukt til å syne spenn i tid, omfang eller anna
    • utstillinga er open frå laurdag til måndag;
    • isen er frå ti til tjue cm tjukk
  • gå ut frå
    byggje på, rekne med (noko)
    • gå ut frå at alt er rett
  • til og frå
    fram og tilbake
  • til skilnad frå
    ulikt, i motsetnad til
    • til skilnad frå foreldra bryr ikkje dei unge seg om å kjøpe hus
  • til å kome frå
    brukt for å uttrykkje at ein ikkje kan unngå noko
    • det er ikkje til å kome frå at språk kan vere vanskeleg
  • vekse frå
    bli for stor for
    • slikt hadde dei vakse frå
Artikkelside

ein må lære å krype før ein kan gå

Tyding og bruk

ein må lære det mest grunnleggjande først;
Sjå: krype
Artikkelside

stupe kråke

Tyding og bruk

rulle rundt (med hovudet eller framparten først);
slå kollbøtte;
Sjå: kråke
Artikkelside
Side 4 av 19