Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 26 oppslagsord

eminense

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk, frå latin eminere; jamfør eminent

Tyding og bruk

tittel for høgtståande katolsk geistleg

Faste uttrykk

  • grå eminense
    person som held seg i bakgrunnen, men likevel har stor reell makt i kraft av å påverke mektige personar
    • ein grå eminense i amerikansk musikkliv
Artikkelside

grå 1

adjektiv

Opphav

norrønt grár; samanheng med gry (2

Tyding og bruk

  1. som har ein farge mellom kvit og svart
    Døme
    • eit grått hus;
    • grå som oske;
    • få grått hår
  2. gusten og sliten å sjå til
    Døme
    • vere grå i huda;
    • bli gammal og grå
  3. Døme
    • han vart tidleg grå
  4. Døme
    • grått vêr;
    • det er grått i dag
  5. lite spennande;
    fargelaus, trist, einsformig
    Døme
    • den grå kvardagen;
    • eit grått tilvære;
    • grått humør;
    • ikkje sjå dei eldre som ein grå masse
  6. som går utanom lova eller offisielle kanalar;
    Døme
    • låne pengar på den grå pengemarknaden;
    • svarte og grå pengestraumar;
    • grått arbeid

Faste uttrykk

  • avskil på grått papir
    plutseleg oppseiing
    • ho fekk avskil på grått papir
  • dei små grå
    hjernecellene, hjernen
    • bruke dei små grå;
    • ein aktivitet som skjerpar dei små grå
  • grå eminense
    person som held seg i bakgrunnen, men likevel har stor reell makt i kraft av å påverke mektige personar
    • ein grå eminense i amerikansk musikkliv
  • grå mus
    person med kjedeleg og anonym framtoning
    • ein spion skal helst vere ei grå mus utan fortid
  • grå stær
    augesjukdom der linsa i auget er uklar og ugjennomsiktig
  • i mørkeret er alle kattar grå
    i mørkeret er alle skilnader viska ut
  • setje grå hår i hovudet på nokon
    stadig valde ein annan uro og bry
Artikkelside

erfaringsbakgrunn

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

sett av erfaringar som dannar bakgrunnen for den måten ein person meistrar oppgåver eller situasjonar på
Døme
  • vi treng folk med ulik erfaringsbakgrunn
Artikkelside

bakteppe

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. teppe som dannar bakgrunnen, særleg på ei scene
    Døme
    • rulle ned bakteppet
  2. i overført tyding: noko som er utgangspunkt og innramming for ei forståing, meining eller liknande;
    Døme
    • det historiske bakteppet;
    • sett mot eit økonomisk bakteppe
Artikkelside

bakgrunnsfigur

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. figur (2) som held seg i bakgrunnen
    Døme
    • ein av bakgrunnsfigurane i romanen
  2. figur (2) som utgjer bakgrunnen for noko
    Døme
    • ein bakgrunnsfigur for kommunismen
Artikkelside

bakgrunnskunnskap

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kunnskap om bakgrunnen til noko;
Artikkelside

bakgrunnsstøy

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

(permanent) støy i bakgrunnen
Artikkelside

bakgrunnsinformasjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

informasjon som utgjer bakgrunnen, grunnlaget for noko, til dømes ei vurdering
Artikkelside

tilbakehalden

adjektiv

Tyding og bruk

som held seg i bakgrunnen;
som ikkje gjev uttrykk for kva ein kjenner, meiner eller liknande;
Døme
  • vere tilbakehalden overfor noko(n);
  • vere tilbakehalden med å uttale seg
Artikkelside

ruve 3

ruva

verb

Opphav

samanheng med rue (1

Tyding og bruk

  1. ta stor plass, sjå stor ut;
    gjere (mykje, lite) av seg;
    Døme
    • fjella ruver i bakgrunnen;
    • eit verk som ruver i musikkhistoria
  2. verke så eller så (stor), sjå ut til
    Døme
    • ho ruver for å vere minst ti år
Artikkelside
Side 2 av 3