Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
128 treff

Bokmålsordboka 2 oppslagsord

rent, reint

adverb

Betydning og bruk

fullstendig, helt
Artikkelside

ren, rein 3

adjektiv

Opphav

norrønt hreinn

Betydning og bruk

  1. fri for smuss
    Eksempel
    • være ren i ansiktet;
    • ren, frisk luft
  2. moralsk lytefri
    Eksempel
    • ren som nyfallen snø;
    • ha ren samvittighet
  3. Eksempel
    • rent gull;
    • rene farger;
    • ren idealisme
  4. Eksempel
    • det blåste rene stormen;
    • han sang som den reneste Pavarotti
    • bare (2, 2)
      • det var rene elendigheten
    • som adverb:
      • det gikk rent ille;
      • være rent gal

Faste uttrykk

  • på det rene med
    (være) klar over
  • på det rene
    (bringe, ha) klarlagt noe
Artikkelside

Nynorskordboka 126 oppslagsord

rein 3

adjektiv

Opphav

norrønt hreinn

Tyding og bruk

  1. fri for skit eller søle;
    reinvaska
    Døme
    • vere rein på hendene;
    • rein, frisk luft;
    • reint vatn;
    • rein for – fri for;
    • gjere reint (i eit rom, eit hus) – feie, vaske osv.;
    • gjere reint bord – sjå bord (2, 1)
    • fri for hindringar og liknande
      • reint farvatn
  2. Døme
    • ha reint samvit
  3. ublanda, utan tilsetningar, skir
    Døme
    • reint gull;
    • reine fargar;
    • snakke, syngje reint
    • klar (1, markert, tydeleg
      • reine linjer;
      • det var reine ord for pengane;
      • rein idealisme;
      • kva i reine verda – kva i all verda
  4. Døme
    • det var reine elendet
    • berre (4
      • han er reine barnet
    • som adverb: heilt
      • det gjekk reint ille

Faste uttrykk

  • få på det reine
    få klarlagt (noko)
  • på det reine med
    klar over
Artikkelside

sanitærtilhøve

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tilhøve for sanitærutstyr og hygiene;
Døme
  • sikre reint vatn og gode sanitærtilhøve
Artikkelside

rulleblad

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. i militæret: skjema med skrivne opplysningar om ein vernepliktig
  2. opplysningar om straffbare forhold som politi har om ein person;
    vandel, omdøme
    Døme
    • folk med kriminelt rulleblad;
    • ha ei fartsbot på rullebladet;
    • ein organisasjon med eit lurvete rulleblad

Faste uttrykk

  • reint rulleblad
    lytefri vandel
Artikkelside

renovere

renovera

verb

Opphav

gjennom fransk; frå latin ‘fornye’

Tyding og bruk

  1. setje i stand;
    fornye, betre
  2. reinske opp, gjere reint
Artikkelside

retteleg

adjektiv

Opphav

norrønt réttligr, réttiliga

Tyding og bruk

  1. som nokon eller noko skal vere;
    verkeleg, ordentleg, skikkeleg
    Døme
    • eit retteleg slag
  2. brukt som adverb: heilt (ut), reint, til gagns;
    svært
    Døme
    • det var retteleg ein kraftkar;
    • ein retteleg fin dag
  3. brukt som adverb: med rette
    Døme
    • få det som ein retteleg har krav på
Artikkelside

oppifrå

adjektiv

Tyding og bruk

svært glad;
Døme
  • bli reint oppifrå
Artikkelside

proforma

adjektiv

Opphav

av latin pro forma ‘av omsyn til forma’

Tyding og bruk

reint formelt;
utan reelt innhald;
Døme
  • proforma ekteskap;
  • ei proforma stillingslysing
  • brukt som adverb:
    • gifte seg proforma
Artikkelside

privilegium

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin, av privus ‘einskild’ og lex ‘lov’

Tyding og bruk

  2. gunstige livsvilkår som ikkje alle opplever;
    særskilt gode (3
    Døme
    • frisk luft og reint vatn er eit privilegium
Artikkelside

proformasak

substantiv hokjønn

Opphav

av proforma

Tyding og bruk

reint formell sak
Artikkelside

oversleg

adjektiv

Opphav

samanheng med over

Tyding og bruk

  2. brukt som adverb: særs godt;
    Døme
    • det gjekk reint oversleg
  3. brukt som forsterkande adverb: ovande
    Døme
    • oksen var oversleg stor
Artikkelside
Side 1 av 13