Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
67 результатів

Словник букмола 31 oppslagsord

fiende

іменник чоловічий

Походження

norrønt fjándi, opprinnelig presens partisipp av fjá ‘hate’

Значення та вживання

  1. person som ønsker eller forsøker å motarbeide, skade eller ødelegge en annen;
    person en har et dårlig og anspent forhold til;
    Приклад
    • han har mange fiender;
    • venner og fiender
  2. person som aktivt motarbeider en institusjon, idé eller lignende;
    Приклад
    • være en fiende av alt nytt;
    • en svoren fiende av kjendiseri
  3. i bestemt form entall: gruppe, væpnet styrke, stat eller lignende som en kjemper mot i krig eller konflikt
    Приклад
    • slå fienden;
    • gå over til fienden
Сторінка статті

sperreild

іменник чоловічий

Значення та вживання

intens, vedvarende ild (3) for å hindre framrykkende fiende
Сторінка статті

ytre 2

прикметник

Походження

norrønt ýtri; jamfør ytterst

Значення та вживання

  1. som er eller ligger lengst ute
    Приклад
    • de ytre byområdene;
    • det ytre bordlaget;
    • det ytre verdensrommet
  2. som ligger nærmere havet eller kysten
    Приклад
    • de ytre delene av Troms;
    • full storm i ytre strøk
  3. om angrepsspiller i fotball: som står lengst til høyre eller venstre side av banen
    Приклад
    • spille ytre høyre
  4. som angår utseende eller overflate;
    utvendig, overflatisk
    Приклад
    • de viser en ytre likhet med hverandre
  5. som kommer eller virker utenfra
    Приклад
    • ytre påvirkning;
    • en ytre årsak;
    • ytre krefter;
    • ytre fiende
  6. som befinner seg lengst ute til høyre eller venstre i politikken
    Приклад
    • være på ytre venstre fløy

Фіксовані вирази

  • i det ytre
    å se til;
    tilsynelatende
    • i det ytre et vellykket liv
Сторінка статті

venn

іменник чоловічий

Походження

norrønt vinr; beslektet med latin venus ‘skjønnhet’, jamfør Venus romersk kjærlighetsgudinne

Значення та вживання

  1. person en har et nært forhold til, kamerat
    Приклад
    • skille mellom venn og fiende;
    • jeg er ikke venner med deg lenger;
    • bli venner igjen etter en krangel;
    • gjøre seg til venns med en;
    • være god venn med en;
    • ha mange venner;
    • en god venn av meg;
    • barndomsvenn, omgangsvenn
    • ved tiltale:
      • den går ikke, vennen min;
      • god dag, gamle venn!
    • om dyr og lignende:
      • katt og hund kan være gode venner
  2. Приклад
    • få seg en ny venn
  3. særlig i religiøst språk: medlem av visse kristne trossamfunn
    Приклад
    • Hauges venner;
    • frie venner;
    • pinsevenn
  4. litt. elsker (1), dyrker
    Приклад
    • en sann venn av gode historier;
    • barnevenn, bokvenn, dyrevenn
Сторінка статті

fiendehånd

іменник жіночий або чоловічий

fiendehand

іменник чоловічий або жіночий

Значення та вживання

makt en fiende (3) har over noen
Приклад
  • bli reddet fra fiendehånd

Фіксовані вирази

  • falle for fiendehånd
    bli drept av fienden i strid
Сторінка статті

klinsj, clinch

іменник чоловічий

Вимова

klinsj

Походження

fra engelsk; beslektet med klinke (2

Значення та вживання

uenighet, konflikt (1) mellom personer eller grupper
Приклад
  • havne i klinsj med noen;
  • skape full klinsj mellom partene

Фіксовані вирази

  • gå i klinsj
    • om boksere: komme så tett innpå hverandre at det ikke blir rom for fullt slag
    • havne i konflikt med noen
      • gå i klinsj med sin verste fiende;
      • politikerne gikk i klinsj med lokalbefolkningen
Сторінка статті

bresje

іменник чоловічий

Походження

fra fransk, opprinnelig gammelhøytysk; beslektet med brekke (2

Значення та вживання

åpning i forsvarsverk som en fiende har skutt, sprengt eller lignende
Приклад
  • keiseren red gjennom en bresje i muren;
  • en bulldoser slo en bresje i jordvollen

Фіксовані вирази

  • gå/stå i bresjen for
    kjempe for;
    forsvare
    • gå i bresjen for å bevare den gamle trehusbebyggelsen;
    • stå i bresjen for den nye utviklingen
  • slå en bresje i
    i overført betydning: angripe og gjøre svakere;
    (delvis) bryte ned
    • slå en bresje i gamle fordommer
Сторінка статті

gå i klinsj

Значення та вживання

Se: klinsj
  1. om boksere: komme så tett innpå hverandre at det ikke blir rom for fullt slag
  2. havne i konflikt med noen
    Приклад
    • gå i klinsj med sin verste fiende;
    • politikerne gikk i klinsj med lokalbefolkningen
Сторінка статті

quisling

іменник чоловічий

Вимова

kvisˋling

Походження

etter Vidkun Quisling, norsk fascist og regjeringssjef som samarbeidet med den tyske okkupasjonsmakten 1940–1945

Значення та вживання

  1. til 1945: tilhenger av Vidkun Quisling eller partiet hans, Nasjonal Samling 1933-1945
  2. etter 1940: person som støtter en okkupasjonsmakt eller fiende av sitt eget land;
Сторінка статті

samfunnsfiende

іменник чоловічий

Значення та вживання

person som (av makthaverne) blir oppfattet som en fiende av samfunnet
Сторінка статті

Словник нюношка 36 oppslagsord

fiende

іменник чоловічий

Походження

norrønt fjándi, opphavleg presens partisipp av fjá ‘hate’

Значення та вживання

  1. person som ynskjer eller prøver å motarbeide, skade eller øydeleggje ein annan;
    person ein har eit dårleg forhold til;
    Приклад
    • vener og fiendar;
    • ha mange fiendar;
    • argaste fienden min
  2. person som aktivt motarbeider ein institusjon, idé eller liknande;
    Приклад
    • fiendar av systemet;
    • ein fiende av overdriven kommersialisme
  3. i bunden form eintal: gruppe, væpna styrke, stat eller liknande som ein kjempar mot i krig eller konflikt
    Приклад
    • slå fienden
Сторінка статті

vende seg mot

Значення та вживання

Sjå: vende
  1. gjere til ein motstandar eller fiende;
    ta kampen mot
    Приклад
    • vende seg mot sine eigne;
    • eg har ei kjensle av at folk har vendt seg mot meg
  2. flytte fokuset, interessa eller innsatsen over til
    Приклад
    • bedrifta vender seg mot den internasjonale marknaden;
    • artisten vender seg meir og meir mot elektronisk musikk
Сторінка статті

vende 3

venda

дієслово

Походження

norrønt venda; samanheng med vinde (2

Значення та вживання

  1. setje i rørsle rundt ein (tenkt) akse slik at ei anna side kjem fram eller opp;
    Приклад
    • plogen vender grastorva;
    • vende nasen heimover;
    • vende blikket nedover;
    • dei vende ansikta mot kvarandre;
    • vende på hovudet
  2. ta ei anna lei;
    Приклад
    • vende kursen nordover;
    • vende og gå tilbake;
    • det gjeld å vende i tide
  3. peike i ei viss retning
    Приклад
    • rommet vender ut mot hagen;
    • vende handflatene oppover;
    • vende våpenet mot noko;
    • stolane stod vende mot scena
  4. forflytte seg;
    Приклад
    • skal vi vende heimover snart?
    • han vender tilbake i neste veke;
    • trekkfuglane vender sørover om hausten
  5. få til å endre seg;
    snu til det betre
    Приклад
    • vende ei negativ utvikling;
    • vende kampen til siger
  6. sikte inn;
    Приклад
    • vende merksemda mot det største problemet;
    • vende tankane mot noko anna
  7. avhende, byte bort, selje
    Приклад
    • vende noko i pengar

Фіксовані вирази

  • snu/vri og vende på
    undersøkje eller diskutere frå mange synsvinklar;
    saumfare
    • pappa skal alltid snu og vende på det eg seier;
    • det er eit problem uansett korleis vi vrir og vender på det
  • vende heim
    kome tilbake til ein plass ein reknar som heim
    • eldstedottera vender heim etter sommaren
  • vende inn
    i matlaging: blande varsamt inn
  • vende om
    • endre slik at noko peikar eller rører seg i motsett retning
      • båten vende om grunna dårleg vêr;
      • vegen er no stengt, og bilane må vende om
    • forandre framgangsmåte eller meining
      • forsøkje å få skeptikarane til å vende om;
      • prosjektet er nesten ferdig, så vi kan ikkje vende om no
  • vende seg bort
    • snu seg slik at ein ikkje lenger har framsida mot noko eller nokon
      • vende seg bort frå fjernsynet;
      • ikkje vend deg bort frå meg når eg snakkar til deg!
    • få eit meir distansert forhold til;
      trekkje seg unna
      • han har vendt seg bort frå familien sin
  • vende seg mot
    • gjere til ein motstandar eller fiende;
      ta kampen mot
      • vende seg mot sine eigne;
      • eg har ei kjensle av at folk har vendt seg mot meg
    • flytte fokuset, interessa eller innsatsen over til
      • bedrifta vender seg mot den internasjonale marknaden;
      • artisten vender seg meir og meir mot elektronisk musikk
  • vende seg til
    rette seg mot for råd, hjelp, inspirasjon eller anna
    • eg er i djup krise, og eg veit ikkje kven eg skal vende meg til
  • vende tilbake
    • kome eller flytte til ein stad ein har vore eller budd tidlegare
      • det er godt å vende tilbake til heimlandet;
      • etter reisa vende ho tilbake til heimbygda;
      • gjerningspersonen vender ofte tilbake til åstaden
    • ta opp att noko som har vore eller noko ein har gjort tidlegare
      • vende tilbake til kvardagen;
      • eg vender ofte tilbake til forfatterskapen hennar
Сторінка статті

ven 1, venn

іменник чоловічий

Походження

norrønt vinr, samanheng med latin venus ‘venleik’; jamfør Venus romersk kjærleiksgudinne

Значення та вживання

  1. person ein har godhug for;
    særs god kjenning
    Приклад
    • barndomsven;
    • omgangsven;
    • ein god ven;
    • ha mange vener;
    • vere (ein) god ven med, til nokon;
    • møte slekt og vener;
    • bli, gjere seg, halde seg til vens med nokon;
    • bli vener igjen etter ei usemje;
    • skilje mellom ven og fiende
    • i tiltale:
      • god dag, gamle ven!
    • i tiltale, særleg til ektemake eller barn:
      • den går ikkje, venen min
  2. Приклад
    • få seg ein ny ven
  3. særleg i religiøst mål: medlem i visse kristne trussamfunn
    Приклад
  4. i litterært mål: elskar (3), dyrkar
    Приклад
    • barneven;
    • bokven;
    • ein sann ven av gode historier
Сторінка статті

fiendehand, fiendshand

іменник жіночий

Значення та вживання

makt ein fiende (3) har over nokon
Приклад
  • fri nokon frå fiendehand

Фіксовані вирази

  • falle for fiendehand
    bli drepen av fienden i strid
Сторінка статті

klinsj, clinch

іменник чоловічий

Вимова

klinsj

Походження

frå engelsk; samanheng med klinke (3

Значення та вживання

usemje, konflikt (1) mellom personar eller grupper
Приклад
  • gå i klinsj med nokon;
  • skape full klinsj mellom partane

Фіксовані вирази

  • gå i klinsj
    • om boksarar: kome så tett inn på kvarandre at det ikkje vert rom for fullt slag
    • hamne i konflikt med nokon
      • gå i klinsj med sin verste fiende;
      • politikarane gjekk i klinsj med lokalbefolkninga
Сторінка статті

bresje

іменник чоловічий

Походження

frå fransk, opphavleg gammalhøgtysk; samanheng med brekke (2

Значення та вживання

opning i forsvarsverk som ein fiende har skote, sprengt eller liknande
Приклад
  • keisaren rei gjennom ein bresje i muren;
  • ein bulldosar slo ein bresje i jordvollen

Фіксовані вирази

  • gå/stå i bresjen for
    kjempe for;
    verje
    • gå i bresjen for meir likestilling;
    • stå i bresjen for feiringa
  • slå ein bresje i
    i overført tyding: gå til åtak på og gjere svakare;
    (delvis) bryte ned
    • slå ein bresje i argumentasjonen
Сторінка статті

åk

іменник середній

Походження

norrønt ok, samanheng med øyk

Значення та вживання

  1. tverrtre til å leggje over akslene og bere vassbytter eller liknande med;
    Приклад
    • det vart mange turar med åket over akslene
  2. gaffelforma treramme i seletøy til trekkdyr, særleg oksar
  3. i overført tyding: tung byrd (1, 2);
    langdrygt arbeid;
    strev, mas, plage;
    Приклад
    • det er eit åk med så mykje krøter å stelle;
    • folket levde framleis under det framande åket
  4. underlag (av samanbundne pålar) for trebru
  5. i elektroteknikk: kjerne av jern som bind saman polane i ein elektromagnet;
    del av jernkjerne i ein transformator
  6. om forhold i det gamle Romarriket: galgeforma oppstilling av tre spyd som ein overvunnen fiende måtte gå under, som teikn på underkasting
Сторінка статті

uangripeleg

прикметник

Походження

jamfør angripe

Значення та вживання

  1. som ikkje kan klandrast eller kritiserast;
    Приклад
    • framstille nok på ein uangripeleg måte
  2. som ein ikkje kan motbevise;
    Приклад
    • ei uangripeleg sanning
  3. som ein ikkje kan angripe eller skade
    Приклад
    • ein uangripeleg fiende
Сторінка статті

uforsonleg

прикметник

Походження

jamfør forsonleg

Значення та вживання

  1. som ikkje kan semjast;
    Приклад
    • uforsonlege motstandarar;
    • ein uforsonleg fiende
  2. som ikkje kan sameinast
    Приклад
    • uforsonlege motsetningar
Сторінка статті