Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no
, Bokmålsordboka og Nynorskordboka
Bokmålsordboka og Nynorskordboka
NN
Nettsidespråk,
, Display language
, Мова
Meny
Hjelp
Om ordbøkene
Innstillingar
Kontakt oss
NN
Nettsidespråk,
, Display language
, Мова
Avansert søk
Vanleg søk
Ordbøker
Begge ordbøkene
Bokmålsordboka
Nynorskordboka
Søk
Oppslagsord
Med bøygde former
Fritekstsøk
Ordklasse
alle
verb
substantiv
adjektiv
pronomen
determinativ
adverb
preposisjonar
konjunksjonar
subjunksjonar
interjeksjonar
Nullstill
Listevisning
Søkjehjelp
354 treff
Bokmålsordboka
175
oppslagsord
innstev
substantiv
intetkjønn
Vis bøyning
Betydning og bruk
omkved som står inne i en folkevisestrofe
Artikkelside
insider
,
innsider
substantiv
hankjønn
Vis bøyning
Opphav
av
engelsk
insider
Betydning og bruk
person som har tilgang til eller sitter inne med interne, fortrolige opplysninger om noe
Artikkelside
innunder
preposisjon
Betydning og bruk
(inn) under
;
bort under
Eksempel
komme
innunder
traktoren og bli skadet
brukt som
adverb
:
kom
innunder
så du ikke blir våt
(inne) under
;
borte under
Eksempel
gjemme seg
innunder
en lem
;
innunder
trærne var det skygge
like før
Eksempel
innunder
jul slo været om
Artikkelside
innved
preposisjon
Betydning og bruk
inne ved, tett ved
Eksempel
hun står
innved
faren
;
sette seg
innved
bordet
Artikkelside
felle
1
I
substantiv
hankjønn eller hunkjønn
Vis bøyning
Opphav
norrønt
fella
;
av
fall
(
2
II)
Betydning og bruk
fangstredskap med innretning som faller ned og stenger dyret inne eller holder det fast
Eksempel
musa ble fanget i fella
som etterledd i ord som
musefelle
innretning som kan være til hindring for eller gjøre skade på mennesker
Eksempel
legge ut feller for ubudne gjester
;
mange av tunnelene er livsfarlige feller
som etterledd i ord som
brannfelle
dødsfelle
trafikkfelle
i overført betydning: noe som det er knyttet risiko eller fare til
Eksempel
unngå fellene i fondssparing
Faste uttrykk
gå i fella
bli lurt
det er lett å gå i fella og kjøpe for dyre varer
legge felle for
prøve å lure
politiet la en felle for mannen
lokke i fella
lure
han lokket svindlerne i fella
Artikkelside
mellomsleng
substantiv
hankjønn
Vis bøyning
Betydning og bruk
i folkeviser: del av omkvedet som står inne i et vers
;
til forskjell fra
ettersleng
(2)
Artikkelside
hull
1
I
,
høl
1
I
substantiv
intetkjønn
Vis bøyning
Opphav
norrønt
hol
;
av
hul
Betydning og bruk
åpning gjennom noe
Eksempel
krype gjennom et
hull
i gjerdet
;
slå et
hull
i muren
;
slite
hull
på strømpene
;
rive
hull
i buksebaken
;
ha
hull
i ørene
;
spenne inn beltet et
hull
som etterledd i ord som
beltehull
kikkhull
knapphull
musehull
nøkkelhull
lakune
,
tomrom
(2)
Eksempel
ha store
hull
i kunnskapene
grop
,
fordypning
(2)
Eksempel
veien var full av
hull
;
grave et dypt
hull
i jorda
;
ha
hull
i en tann
celle
(1)
til å sperre noen inne i
;
arrest
Eksempel
putte noen i
hullet
lite, mørkt værelse
;
utrivelig sted
Eksempel
et avsidesliggende
hull
;
industristedet var et ordentlig
hull
;
hybelen var et trangt
hull
Faste uttrykk
få hull på
få tak i innholdet
;
la innholdet få fritt utløp
;
få has på
hull i hodet
dumt, vanvittig,
bort i natta
;
høl i huet
stikke hull på
få tak i innholdet
;
la innholdet få fritt utløp
stikke hull på byllen
svart hull
område i verdensrommet med så sterk
gravitasjon
at verken stråler eller materiale kan forlate det igjen
ta hull på
åpne og begynne å bruke av
skal vi ta hull på vinflaska?
nevne (noe som er vondt og vanskelig)
Artikkelside
not
1
I
substantiv
hankjønn eller hunkjønn
Vis bøyning
Opphav
norrønt
nót
, opprinnelig ‘noe knyttet’
;
beslektet med
nett
(
1
I)
Betydning og bruk
stort fiskenett til å stenge fisken inne med i vannet
Eksempel
fangst av laks med not
som etterledd i ord som
kastenot
kilenot
landnot
ringnot
snurpenot
Artikkelside
holde
verb
Vis bøyning
Opphav
norrønt
halda
Betydning og bruk
ha tak i
eller
grep rundt
Eksempel
holde
kjæresten i hånden
;
han
holdt
barnet i armene
;
hold i denne planken for meg
;
hold fast!
holde seg fast i rekkverket
få noe eller noen til å bli på en viss plass
;
ha fysisk makt over
;
hindre i å utfolde seg fritt
Eksempel
holde
hesten
;
tre politifolk holdt arrestanten
;
de
holdt
ham tilbake
;
holde
barna inne på grunn av forkjølelse
;
holde
troppene samlet
;
holde
noe innenfor rimelige grenser
;
de prøvde å
holde
henne fra å begynne å røyke
;
holde
seg borte fra alkohol
;
hun blir ofte holdt utenfor fellesskapet
;
holde
pusten
;
han
holdt
gråten tilbake
;
holde
nervene i sjakk
;
vi må prøve å holde ugresset nede
;
hold
munn!
la innta en bestemt stilling
;
ha i en viss stilling
;
løfte
(
2
II)
Eksempel
tre bjelker
holder
taket
;
holde
fram hånden
;
holde
arket opp mot lyset
;
holde
hendene på ryggen
;
holde
seg for ørene
;
holde
seg flytende
være på et bestemt sted
;
ikke vike av fra eller komme ut av
;
bevege seg eller styre i en bestemt retning
Eksempel
holde
seg hjemme
;
holde
senga
;
holde
seg i bakgrunnen
;
holde
seg langs land
;
holde
til høyre for den høyeste toppen
;
holde
retningen
;
holde takten
;
hun
holder
til i Paris
;
de
holder
følge med meg
bevare i samme tilstand eller stilling
;
fremdeles ha, ikke miste
;
være uforandret
;
forsvare
,
hevde
(3)
Eksempel
fienden greide å
holde
byen
;
holde
stillingen
;
holde
varmen
;
vi skal nok holde liv i ham
;
holde
seg på beina
;
holde
seg i form
;
de gode tidene holdt seg
;
melka
holder
seg dårlig i varmen
;
holde
ved like
;
holde
humøret oppe
rette seg etter
;
stå ved
;
oppfylle
Eksempel
holde
fartsgrensen
;
holde
seg til loven
;
holde
det en lover
;
de holdt ord
ha eller nå opp i
Eksempel
vannet
holder
19 °C
;
konjakken
holder
40 % alkohol
;
holde
mål
tåle uten å gå i stykker eller gi etter
;
stå imot trykk og påkjenning
Eksempel
det var rart at redskapen holdt
;
isen holdt ikke
;
budsjettet
holder
ikke
ha i tjeneste eller til rådighet
;
eie
(
2
II
, 1)
Eksempel
holde
hushjelp
;
holde
hest
abonnere på
Eksempel
holde
en avis
drive på med
;
utføre
Eksempel
de holder konsert på fredag
;
holde
andakt
;
holde vakt
;
kan du holde utkikk etter dem?
hold dem under oppsyn!
holde
orden på rommet
;
holde
fred
;
holde
rede på noe
;
holde
åpent hus på 50-årsdagen
;
holde
leven
regne for
;
anse
(
2
II)
Eksempel
holde
seg for god til noe
;
jeg
holder
deg for å være en dyktig kar
;
det
holder
jeg for lite trolig
Faste uttrykk
holde an
stoppe
holde av
være glad i
;
sette pris på
jeg holder av ham
reservere
vi har holdt av fem billetter
holde fast ved
være tro mot
holde fra hverandre
holde atskilt
;
skjelne mellom flere
det er umulig å holde alle elevene fra hverandre
holde fram
fortsette
hevde
(2)
holde hardt
være vanskelig
;
lykkes bare så vidt
det skal holde hardt å bli ferdig før fristen
holde igjen
hindre en bevegelse framover
;
bremse en utvikling
regjeringen tar ansvar for å holde igjen på pengebruken
ikke slippe fra seg
holde igjen løsningen til siste kapittel i boka
;
pakken ble holdt igjen i tollen
holde inne med
stanse talestrømmen
;
tie
hun holdt inne med hva hun egentlig mente
holde med
være tilhenger av
;
være enig med
holde med Brann
holde noen med noe
forsyne
;
forsørge
det koster å holde barna med klær og utstyr
;
de holder seg med mat selv
;
kan du holde meg med selskap?
holde opp
slutte
det har holdt opp å regne
holde på med
være opptatt med
;
være i gang med
hun holdt på med mobilen hele dagen
;
jeg holder på med å lage middag
;
hva holder du på med?
holde på
ikke gi seg
;
fortsette med
de får nå bare holde på
være i ferd med
en pasient holdt på å dø
ikke ville gi slipp på
;
ta vare på
de holder på standpunktet sitt
;
de holder på arbeidsfolkene sine
satse
(1)
holde på feil hest
holde sammen
støtte og hjelpe hverandre
;
vise samhold
holde seg godt
se ungdommelig ut
holde seg inne med
sørge for å være god venn med
det er best å holde seg inne med sjefen
holde seg til
ty til
;
stole på
;
ikke vike fra
de holder seg til hverandre
;
hun holdt seg til Arbeiderpartiet
;
holde seg til fakta i saken
holde unna for
holde på avstand
;
stå imot
hun holdt unna for konkurrenten på oppløpssiden
holde ut
tåle eller orke
;
ikke gi tapt
situasjonen er ikke til å holde ut
Artikkelside
holde inne med
Betydning og bruk
stanse talestrømmen
;
tie
;
Se:
holde
Eksempel
hun holdt inne med hva hun egentlig mente
Artikkelside
Nynorskordboka
179
oppslagsord
nisse
1
I
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Opphav
av
gresk
Nikolaos
;
kjæleform av
namnet
Nils
Tyding og bruk
i nordisk folketru:
vette
som held til i nærleiken av menneske, særleg i tunet og uthusa på gardar, tenkt som ein liten, gråkledd mann med raud topplue og langt skjegg
Døme
setje ut graut til nissen
nedsetjande: tufs, tullebukk,
fjompenisse
Døme
ein nisse inne i Oslo avgjorde saka
julenisse
Døme
nissen kom med pakker til barna
Faste uttrykk
nissen på lasset
noko uheldig eller ugagnleg som ein vil kome bort frå, men ikkje kan bli kvitt
Artikkelside
innved
preposisjon
Tyding og bruk
inne ved, tett ved, innmed
Døme
ho stod innved han
;
setje seg innved bordet
Artikkelside
innstev
substantiv
inkjekjønn
Vis bøying
Tyding og bruk
omkved som står inne i ei folkevise
;
mellomsleng
Artikkelside
innunder
preposisjon
Tyding og bruk
(inn) under
;
bort under
Døme
ballen trilla innunder bilen
brukt som
adverb
:
han gjekk innunder for regnet
(inne) under
;
borte under
Døme
endeleg var dei innunder tak
like før
Døme
innunder jul kom snøen
Artikkelside
meine
meina
verb
Vis bøying
Opphav
norrønt
meina
;
frå
lågtysk
Tyding og bruk
ha i tankane
;
tenkje på
;
sikte til
Døme
pengane var meinte som ei gåve
;
kva meiner du med det?
eg skjønar ikkje kva du meiner
føle
eller
tenkje inst inne
Døme
det var ikkje så gale meint som det var sagt
;
seie det ein meiner
;
meine alvor
;
meine det godt
;
det var sikkert godt meint
tru, synast
Døme
eg meiner eg såg det i avisa i går
;
meine seg snytt
;
ho visste ikkje kva ho skulle meine om den saka
brukt for å framheve noko som eit faktum
Døme
ja, det skulle eg meine!
Faste uttrykk
meine på
hevde, påstå
;
ha til siktemål
han meinte på å dra
Artikkelside
mellomsleng
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Tyding og bruk
i folkeviser: del av omkvedet som står inne i eit vers
;
til skilnad frå
ettersleng
(2)
Artikkelside
hol
2
II
,
hòl
2
II
substantiv
inkjekjønn
Vis bøying
Opphav
norrønt
hol
Tyding og bruk
opning
eller
rivne tvers gjennom noko
Døme
slå hol i veggen
;
ha hol i sokkane
;
krype gjennom eit hol i gjerdet
;
ha hol i øyra
som etterledd i ord som
beltehol
kikhol
knapphol
musehol
nøkkelhol
lakune
,
tomrom
(2)
Døme
ha hol i kunnskapane
mindre søkk,
grop
(
1
I)
Døme
grave hol i jorda
;
eit stort hol i vegen
;
ha hol i tennene
celle
(1)
til å sperre nokon inne i
;
arrest
(3)
Døme
kome i holet
trongt, mørkt og usselt rom
;
utriveleg stad
Døme
bu i eit hol
;
eit avsidesliggjande hol
Faste uttrykk
få hol på
endeleg få opna eller løyst (noko)
;
få has på
hol i hovudet
dumt, vanvettig
;
bort i natta
stikke hol på
få tak i innhaldet
;
la innhaldet strøyme fritt
stikke hol på byllen
svart hol
område i verdsrommet med så sterk
gravitasjon
at verken strålar eller materiale kan forlate det att
svarte hol ser ein ikkje, men ein kan sjå verknaden på omgjevnadene
ta hol på
opne og begynne å bruke av
ta hol på chipsposen
nemne (noko som er vondt eller vanskeleg)
Artikkelside
not
1
I
substantiv
hokjønn
Vis bøying
Opphav
norrønt
nót
;
samanheng med
nett
(
1
I)
Tyding og bruk
stort
garn
(2)
til å stengje fisken inne med
Døme
dei set nota i utkanten av sildestimen
som etterledd i ord som
kastenot
kilenot
landnot
ringnot
sildenot
snurpenot
Artikkelside
halde inne med
Tyding og bruk
stanse talestraumen
;
teie
;
Sjå:
halde
Døme
ho heldt inne med kva ho eigenleg meinte
Artikkelside
halde
halda
verb
Vis bøying
Opphav
norrønt
halda
Tyding og bruk
ha tak i eller grep rundt
Døme
halde eit barn
;
halde noko i handa
;
ho held i blyanten
;
fuglen heldt noko i nebbet
;
halde seg fast i rekkverket
få noko eller nokon til å bli på ein viss stad
;
ha fysisk makt over
;
hindre i å utfalde seg fritt
Døme
halde hesten
;
halde nokon i fengsel
;
han heldt dei på avstand
;
det var ikkje mogleg å halde han heime
;
eg held meg frå å kommentere saka
;
halde seg i skinnet
;
halde pusten
;
ho heldt gråten tilbake
;
vi må prøve å halde smitten nede
;
hald kjeft!
la kome i ei viss stilling
;
ha i ei viss stilling
;
lyfte
Døme
halde fram handa
;
halde arket opp mot lyset
;
halde hendene på ryggen
;
halde hendene for auga
;
halde seg oppe
vere på ein bestemd stad
;
ikkje vike av frå eller kome ut av
;
røre seg eller styre i ei viss lei
Døme
halde til utanfor sentrum
;
halde seg heime
;
halde kursen
;
halde leia
;
halde farten
;
halde takta
;
halde noko i gang
;
halde seg på vegen
;
halde fram som ein stemner
;
ho er sjuk og har halde senga i fleire dagar
;
eg held meg helst i bakgrunnen
;
dei heldt følgje med meg nesten til mål
syte for at noko blir verande i same tilstand eller stilling
;
framleis ha, ikkje miste
;
vare ved uendra
;
forsvare
,
hevde
(
1
I)
Døme
halde stillinga
;
halde stand
;
halde ei festning
;
halde varmen
;
halde fargen etter mange vask
;
halde seg i form
;
prisane held seg
;
mjølka heldt seg lenge
;
dei prøvde å halde liv i han
;
dei heldt stemninga oppe
rette seg etter
;
stå ved
;
oppfylle
Døme
halde ord
;
halde lova
;
halde ein lovnad
ha eller nå opp i
Døme
vatnet held over 20 °C
;
vinen heldt ca. 10 % alkohol
;
halde mål
tole utan å gå sund eller gje etter
;
stå imot trykk og påkjenning
Døme
varene var tunge, men posen heldt
;
skruen held ikkje
;
sjekk om isen held
;
overslaget heldt ikkje
ha i teneste eller til rådvelde
;
eige
(
2
II
, 1)
Døme
halde vaskehjelp
;
halde høns
abonnere på
Døme
halde ei avis
drive på med
;
utføre
(
2
II)
Døme
halde kurs i teikning og måling
;
halde styr på papira
;
halde kontroll på elevane
;
halde orden
;
halde fred
;
halde fest
;
dei heldt messe kvar søndag
;
koret skal snart halde konsert
;
kan du halde vakt i natt?
skal du halde tale i bryllaupet?
slutt med å halde slikt leven!
rekne for
;
sjå på som
Døme
halde seg for god til noko
;
halde noko for eit mirakel
;
halde noko for sant
;
eg held han for å vere svært påliteleg
Faste uttrykk
halde att
hindre ei rørsle framover
;
bremse ei utvikling
regjeringa tek ansvar ved å halde att på pengebruken
ikkje sleppe frå seg
forfattaren veit å halde att dei siste brikkene i krimgåta
;
visse typar utstyr blir stadig haldne att i leveransane
halde av
vere glad i
;
verdsetje høgt
eg held av han
reservere
kan du halde av ein plass til meg?
halde fast ved
vere tru mot
halde fram
gå vidare, føre vidare, ikkje slutte
hevde
(
1
I
, 2)
han heldt fram at han hadde vunne saka
halde frå kvarandre
skilje frå kvarandre
;
ikkje blande
det kan vere vanskeleg å halde dei ulike teoriane frå kvarandre
halde hardt
vere vanskeleg
;
lykkast berre så vidt
det skal halde hardt å bli ferdig før fristen
halde inne med
stanse talestraumen
;
teie
ho heldt inne med kva ho eigenleg meinte
halde med
vere tilhengjar av
;
vere einig med
halde med Viking
halde nokon med noko
forsyne
;
forsyte
halde ungane med sko og klede
;
dei heldt seg med mat sjølve
;
eg kan gjerne halde deg med selskap
halde opp
slutte
han heldt opp å slå
halde på med
vere oppteken med
;
vere i gang med
ho heldt på med mobilen heile dagen
;
eg held på med å lage middag
;
kva held du på med?
halde på
ikkje gje seg
;
halde fram med
dei får no berre halde på
vere i ferd med
ein pasient heldt på å døy
ikkje vilje gje slepp på
;
ta vare på
dei held på dialekta si
;
han heldt på jobben sin så lenge han kunne
satse
(1)
halde på feil hest
halde saman
støtte og hjelpe kvarandre
;
vise samhald
halde seg godt
sjå ung ut
halde seg inne med
syte for å vere god ven med
det er best å halde seg inne med sjefen
halde seg til
ty til
;
lite på
;
ikkje vike frå
dei held seg til kvarandre
;
ho heldt seg til Arbeidarpartiet
;
halde seg til fakta i saka
halde unna for
halde på avstand
;
stå imot
han heldt unna for konkurrentane inn mot mål
halde ut
tole eller orke
;
ikkje gje tapt
sorga er nesten ikkje til å halde ut
Artikkelside
Forrige side
Side 3 av 18
Neste side
Resultat per side:
10
20
50
100