Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
230 treff

Nynorskordboka 230 oppslagsord

periode

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk , av peri- og hodos ‘veg’

Tyding og bruk

  1. avgrensa tidsrom;
    Døme
    • han har periodar med for mykje arbeid;
    • vi har hatt ein periode med mykje regn
  2. så lang tid som ein tilbakevendande prosess varer før han blir gjenteken;
    Døme
    • perioden i ei pendelrørsle
  3. i astronomi: omløpstida til ein himmellekam
  4. i språkvitskap: språkleg heilskap som kan stå aleine;
    del av ein tekst som står mellom to store skiljeteikn (det vil seie punktum, spørjeteikn og utropsteikn);
  5. i matematikk: rekkje av tal som stadig blir gjentekne
  6. i musikk: gruppe av takter som høyrer saman (i tradisjonell musikk 8 eller 16)

Faste uttrykk

  • geologisk periode
    lengre tidsrom i historia til jorda
Artikkelside

stortingsperiode

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

periode som eit storting (1) er valt for
Døme
  • stortingsperioden er no fire år
Artikkelside

sivilisasjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; av sivilisere

Tyding og bruk

  1. høgt utvikla samfunns- og kulturform
    Døme
    • sivilisasjonen vår er framfor alt bygd på kunnskap
  2. i bunden form eintal: den siviliserte verda
    Døme
    • bu langt borte frå sivilisasjonen
  3. form eller måte kulturen til eit folk, ei gruppe eller ein periode ovrar seg;
    utviklingssteg, kulturform
    Døme
    • dei primitive sivilisasjonane
Artikkelside

sperrefrist

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. periode der ein mistar retten til å køyre motoriserte køyretøy
    Døme
    • sjåføren vart idømd ein sperrefrist på to år før han kunne få førarkortet tilbake
  2. tidlegaste frist ein kunngjerar har sett for at eit nyhende kan offentleggjerast
    Døme
    • fleire aviser braut sperrefristen for å kome med tal frå statsbudsjettet
Artikkelside

popupbutikk, poppoppbutikk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

butikk som berre eksisterer ein kort periode;
jamfør popup (2)
Artikkelside

popup, poppopp

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. vindauge (4) som opnar seg på datamaskin, oftast utan at brukaren vil det, gjerne med reklame og liknande;
  2. brukt som førsteledd i samansetningar som handlar om verksemder, gjerne butikkar, restaurantar, galleri og liknande, som berre finst ein kort periode;
    i ord som popupbutikk
Artikkelside

tusenår

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

periode på 1000 år
Døme
  • slik har det vore i tusenår
Artikkelside

tjueårs

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som varer eller har vart i 20 år;
    Døme
    • vedta ein tjueårs vegplan;
    • dei har studert endringane over ein 20-års periode
  2. som er 20 år gammal;
    Døme
    • vi møter Peer Gynt for første gong som ein tjueårs gut;
    • 20-års jenter
Artikkelside

tiår

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

periode på ti år;
Døme
  • for snart tre tiår sidan
Artikkelside

sølvalder, sylvalder

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

førestilling om ein mindre kreativ eller original periode etter ein gullalder (2)
Døme
  • ei utstilling av kunst frå russisk sølvalder;
  • lyrikken har gått frå gullalderen til sølvalderen
Artikkelside