Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 10 oppslagsord

kvartal

substantiv inkjekjønn

Opphav

av mellomalderlatin quartale (anni) ‘fjerdepart (av eit år)'; jamfør kvart (1

Tyding og bruk

  1. ein firedel av eit år;
    periode på tre månader
    Døme
    • tinge avisa for eitt kvartal
  2. husgruppe med fasade mot fire gater
    Døme
    • gå rundt kvartalet;
    • sykle dei fire kvartala til jobben
Artikkelside

lamellblokk

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av lamell

Tyding og bruk

ei av fleire frittliggjande bustadblokker som ligg i parallelle rekkjer og ikkje i kvartal
Artikkelside

hjørnegard, hyrnegard

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

bygard på hjørnet av eit kvartal
Artikkelside

blokk

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

frå lågtysk, tyding 3 og 4 frå engelsk; tyding 8 frå fransk

Tyding og bruk

  1. større (ofte firkanta) stykke eller ting av solid materiale, særleg stein eller betong
    Døme
    • granitt bryt dei i blokker
  2. stabbe (1, 1) som før vart brukt til halshogging
  3. bygning i fleire etasjar og med mange bustader
    Døme
    • ei frittliggjande blokk;
    • eit kvartal med fleire blokker;
    • bu i blokk
  4. utmålt område for boring etter olje og gass
    Døme
    • regjeringa deler ut blokker i Nordsjøen
  5. heisemekanisme samansett av eit blokkhus (2) med ei eller fleire runde skiver (trinser med spor for tau eller liknande) i og festekrok eller festering
  6. reiskap, form til å vide ut sko, hattar og liknande med
  7. ihophefta ark som lett kan rivast av eitt for eitt
    Døme
    • journalisten hadde blokka si full frå intervjuet
  8. samband mellom grupper, parti eller statar
    Døme
    • den borgarlege blokka
  9. einsarta eller samanhøyrande eining
    Døme
    • reklameinnslaga skal sendast i blokker

Faste uttrykk

  • ha på blokka
    sjå som mogleg
    • ha fleire namn på blokka
  • leggje hovudet på blokka
    handle eller opptre på ein slik måte at ein er lett å gjere åtak på og kritisere
Artikkelside

kvartalsvis

adjektiv

Tyding og bruk

som skjer kvart kvartal (1)
Døme
  • kvartalsvise oppgjer
  • brukt som adverb
    • bladet blir gjeve ut kvartalsvis
Artikkelside

kvadratur

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin

Tyding og bruk

  1. byområde med rette gater og kvadratiske kvartal (2)
    Døme
    • kvadraturen i Kristiansand
  2. i geometri: det å lage om ei flate til eit kvadrat med same flateinnhald
  3. i geometri: det å rekne ut arealet av ei flate
  4. i matematikk: det å høgje i andre potens (2)

Faste uttrykk

  • sirkelens kvadratur
    • uløyseleg matematisk problem som går ut på å konstruere eit kvadrat med same flateinnhald som ein gjeven sirkel ved å bruke passar og linjal
    • umogleg oppgåve
Artikkelside

børsoppgang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

auke i aksjekursane på børsen
Døme
  • ekspertane spår børsoppgang neste kvartal
Artikkelside

tertial 1

substantiv inkjekjønn

Uttale

tærtsiaˊl

Opphav

av latin ‘den tredje’; sjå ters (1

Tyding og bruk

tredel av året, fire månader; jamfør kvartal
Artikkelside

lamell

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin , av lamella, diminutiv av lamina ‘tynn plate’; jamfør laminat

Tyding og bruk

  1. kvar av fleire tynne plater eller skiver, ofte av metall, som saman dannar ein heilskap
  2. kvar av fleire frittliggjande bustadblokker som ligg i parallelle rekkjer og ikkje i kvartal;
Artikkelside

kvartalsresultat

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

Artikkelside