Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
178 treff

Nynorskordboka 178 oppslagsord

gut 2

substantiv hankjønn

Uttale

gøtt eller  gutt

Opphav

frå engelsk ‘tarm, innvol’

Tyding og bruk

grann, sterk silketråd nytta til forsynd ved sportsfiske og til finsaum
Artikkelside

gut 1

substantiv hankjønn

Opphav

truleg same opphav som nederlandsk guit, opphavleg ‘skrytande ung mann’; samanheng med gøy (3

Tyding og bruk

  1. barn av hankjønn
    Døme
    • som gut var han vill av seg;
    • både gutar og jenter;
    • ho fekk ein gut
  2. ung mann;
    mann som er del av eit fellesskap
    Døme
    • han er berre guten enno;
    • siger til dei norske gutane i hopp
  3. i tiltale:
    Døme
    • kom, gutar!
    • å nei, gut, den går ikkje!

Faste uttrykk

  • dei gamle gutane
  • dei store gutane
    dei leiande på eit område
  • det er gut det
    han er ein grepa kar
  • gutane på golvet
    dei som arbeider på grunnplanet (2 i fabrikk eller annan arbeidsplass
  • gutane på skogen
    brukt om den norske motstandsrørsla (som låg i dekning i skogsområde) under andre verdskrigen
  • guten i seg
    det barnlege, gutevorne
    • han har enno mykje av guten i seg
  • guten sin
    grepa kar
    • han er jammen guten sin
Artikkelside

smukken

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

brukt om pen gut eller mann
Døme
  • kom hit da, smukken!
Artikkelside

tjukken 1

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

i nedsetjande tiltale eller spøkefullt: tjukk gut eller mann
Artikkelside

tjukkas

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -as

Tyding og bruk

  1. tjukk gut eller mann
    Døme
    • ein liten tjukkas
  2. i idrett: stor og tjukk madrass til å lande på i sprangøvingar
    Døme
    • gymsalen har nye matter og tjukkasar
Artikkelside

tjueårs

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som varer eller har vart i 20 år;
    Døme
    • vedta ein tjueårs vegplan;
    • dei har studert endringane over ein 20-års periode
  2. som er 20 år gammal;
    Døme
    • vi møter Peer Gynt for første gong som ein tjueårs gut;
    • 20-års jenter
Artikkelside

tiårig

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som varer eller har vart i ti (2 år
    Døme
    • ein tiårig grunnskule
  2. som er ti år gammal;
    Døme
    • ein tiårig gut var heime aleine
Artikkelside

son

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt sonr, sunr

Tyding og bruk

  1. mann eller gut i høve til foreldra sine;
    til skilnad frå dotter (1)
    Døme
    • dei har éin son og to døtrer;
    • han er sonen til læraren
  2. mann som representerer eit miljø, ei tid eller den staden der han er fødd og oppvaksen
    Døme
    • ein son av folket;
    • Jærens store son
  3. Kristus sett som Guds son (1);
    jamfør fader (1)
    Døme
    • Faderen, Sonen og Den heilage ande

Faste uttrykk

  • vere sonen til far sin
    likne far sin
  • vere sonen til mor si
    likne mor si
Artikkelside

søten

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

brukt i tiltale til gut eller ung mann;
jamfør søta
Artikkelside

skjegglaus

adjektiv

Opphav

norrønt skegglauss

Tyding og bruk

som ikkje har skjegg, anten fordi ein er barbert eller av naturlege årsaker
Døme
  • ein skjegglaus gut;
  • eg har ikkje sett far skjegglaus før
Artikkelside
Side 1 av 18