Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 79 oppslagsord

gods

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt góz, genitiv av góðr ‘god’; i tyding 4 frå tysk , av giessen ‘støype’

Tyding og bruk

  1. stor, herskapeleg jordeigedom;
    Døme
    • dei var på godset heile helga
  2. rørleg eigedom;
    flyttbare eigneluter;
    ting, lausøyre
    Døme
    • ha mykje jordisk gods;
    • vinne gods og gull
  3. varer for transport
    Døme
    • losse gods;
    • laste gods;
    • frakte gods til veglause øyar
  4. støypt metallmasse
    Døme
    • det er ein sprekk i godset
  5. rigg (1) på båt
Artikkelside

det er ikkje lommer i likskjorta

Tyding og bruk

brukt for å uttrykkje at ein ikkje kan ta med seg jordisk gods når ein døyr;
Døme
  • det er ikkje lommer i likskjorta, så eg deler alltid raust når eg kan
Artikkelside

pallekarm

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. karm til gods som blir fraktet på pallar
  2. pallekarm (1) brukt til å dyrke grønsaker eller andre planter i
    Døme
    • dyrke salatar, sukkererter og lauk i pallekarmar
Artikkelside

palleskip

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

skip bygd for å frakte gods som er stabla på pallar
Artikkelside

jernbanevogn, jarnbanevogn

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

gods- eller passasjervogn i tog
Artikkelside

jordisk

adjektiv

Opphav

frå tysk; jamfør norrønt jarð(n)eskr

Tyding og bruk

som høyrer til jordelivet
Døme
  • jordisk gods;
  • det jordiske livet

Faste uttrykk

  • dei jordiske leivningane
    det som er att av ein avdød
Artikkelside

provent

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt próvenda, próventa, frå latin; jamfør prebende

Tyding og bruk

om eldre forhold: livsvarig underhald i eit kloster mot godtgjersle, til dømes at ein avstod gods
Artikkelside

pallelast

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

gods som er lasta på ein pall (4)
Artikkelside

likskjorte

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

skjorte som ein avliden blir gravlagd i

Faste uttrykk

  • det er ikkje lommer i likskjorta
    brukt for å uttrykkje at ein ikkje kan ta med seg jordisk gods når ein døyr
    • det er ikkje lommer i likskjorta, så eg deler alltid raust når eg kan
Artikkelside

eige 2

eiga

verb

Opphav

norrønt eiga; samanheng med eigen

Tyding og bruk

  1. ha i eige
    Døme
    • eige gods og gull;
    • han selde alt han åtte
  2. ha tilgjengeleg
    Døme
    • eg eig ikkje matbiten i huset

Faste uttrykk

  • ikkje eige nåla i veggen
    ikkje eige noko;
    vere utfattig
  • ikkje eige skam i livet
    ikkje ha skamkjensle for noko
Artikkelside
Side 1 av 8