Avansert søk

Ett treff

Nynorskordboka 830 oppslagsord

arbeid

substantiv inkjekjønn

Opphav

av lågtysk arbe(i)t ‘strev’

Tyding og bruk

  1. verksemd som fører til eit visst mål eller resultat
    Døme
    • arbeid og fritid;
    • vere i arbeid;
    • ha inntektsgjevande arbeid;
    • leggje arbeid i noko;
    • krevje mykje arbeid;
    • ha noko under arbeid;
    • gjere godt arbeid;
    • få arbeidet unna;
    • setje folk i arbeid;
    • arbeid i heimen;
    • arbeidet gjekk lettare etter kvart
  2. fast, lønt verksemd;
    Døme
    • ha fast arbeid;
    • gå på arbeid;
    • vere utan arbeid;
    • ha folk i arbeid
  3. resultat, produkt av arbeid (1)
    Døme
    • dei skriftlege arbeida til elevane;
    • det siste arbeidet hans er det beste
  4. i fysikk: energioverføring ved at ei kraft verkar på ein gjenstand

arbeide

arbeida

verb

Opphav

av lågtysk arbeiden

Tyding og bruk

  1. utføre arbeid (1)
    Døme
    • arbeide frå morgon til kveld;
    • arbeide ute på jordet;
    • arbeide overtid;
    • arbeide inn to fridagar;
    • arbeide for ei sak;
    • arbeide på ei bok;
    • arbeide vidare med noko;
    • arbeide seg opp frå små kår;
    • arbeide på spreng;
    • ho har arbeidd som journalist
  2. vere tilsett
    Døme
    • arbeide på fabrikk
  3. Døme
    • hjartet arbeider jamt;
    • motoren arbeider lett
  4. lage til;
    behandle
    Døme
    • arbeide jorda

gjeng

substantiv hankjønn

Opphav

av engelsk gang

Tyding og bruk

  1. gruppe arbeidarar som er saman om eit arbeid;
  2. gruppe personar som held saman;
    Døme
    • vere med i gjengen;
    • den faste gjengen;
    • ein gjeng med ungdomar
  3. gruppe som driv med kriminalitet eller annan lyssky verksemd;

seig

adjektiv

Opphav

norrønt seigr; samanheng med sige

Tyding og bruk

  1. tjukk og kleimen;
    Døme
    • seig som sirup
  2. som kan bøyast og strekkjast utan å breste;
    mjuk og sterk; motsett møyr (1) og og sprø (1)
    Døme
    • seigt kjøt;
    • ein seig vidjekvist
  3. lang og hard
    Døme
    • eit seigt arbeid;
    • ein seig tur
  4. (sterk og) uthaldande
    Døme
    • ein seig kar;
    • ho er seig til å gå på ski
  5. Døme
    • vere seig i vendinga

liggje i sakas natur

Tyding og bruk

vere gjeve av naturlege tilhøve;
Sjå: natur
Døme
  • det ligg i sakas natur at frivillig arbeid ikkje er noko vi kan påleggje folk

sand i maskineriet

Tyding og bruk

noko som får til dømes ein prosess eller eit arbeid til å gå tungt og trått;

fy til katta

Tyding og bruk

brukt for å uttrykkje beundring, avsky eller annan reaksjon;
Sjå: fy, katt, katte
Døme
  • fy til katta, så mykje arbeid det er!

på loffen

Tyding og bruk

på vandring eller reise utan fast arbeid og tilhaldsstad;
Sjå: loff
Døme
  • han traska rundt på loffen på jakt etter strøjobbar;
  • dra på loffen med gitar i USA

eit langt lerret å bleikje

Tyding og bruk

eit langdrygt arbeid;
Sjå: lerret

hauste fruktene av noko

Tyding og bruk

nyte fordelane av eit (godt) utført og kanskje vanskeleg arbeid;
Sjå: hauste
Døme
  • no kan ho endeleg hauste fruktene av ti års hardt arbeid