Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 112 oppslagsord

-ikk

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk -ik, fransk -ique og latin -icus; frå gresk -ikos

Tyding og bruk

suffiks særleg i substantiv som nemner eit kunnskapsområde, ein aktivitet eller eit resultat av ein aktivitet;
Artikkelside

liggje brakk

Tyding og bruk

Sjå: brakk
  1. om jord: liggje unytta
    Døme
    • matjord som ligg brakk
  2. i overført tyding: ikkje vere i aktivitet;
    liggje nede
    Døme
    • partiorganisasjonen låg brakk
Artikkelside

arveleg belasta

Tyding og bruk

Sjå: arveleg
  1. genetisk disponert for for ein aktivitet eller ein eigenskap
    Døme
    • vere arveleg belasta med kreft
  2. påverka av tidlegare generasjonar
    Døme
    • skodespelaren var arveleg belasta med to foreldre som jobba i teateret
Artikkelside

i beste velgåande

Tyding og bruk

i full vigør, aktivitet;
Artikkelside

på beina

Tyding og bruk

Sjå: bein
  1. oppe og i aktivitet;
    ute av senga
    Døme
    • ho var på beina og påkledd klokka sju
  2. frisk etter sjukdom
    Døme
    • ho er på beina igjen etter eit lengre sjukdomstilfelle
  3. i gang etter stillstand;
    i verksemd
    Døme
    • korpset er på beina att
Artikkelside

vere på farten

Tyding og bruk

Sjå: fart
  1. vere på reise
    Døme
    • når du er på farten, er lydbok flott
  2. vere i aktivitet
    Døme
    • han er stadig på farten til og frå ulike gjeremål
Artikkelside

heseblesande

adjektiv

Opphav

av dansk hæse ‘puste og pese’ og blæse ‘blåse’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • kome heseblesande
  2. prega av travel aktivitet og høgt tempo;
    Døme
    • ei heseblesande framføring;
    • heseblesande arbeidsøkter;
    • eit heseblesande tempo
Artikkelside

hikke 1

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. ujamn og spontan innanding med tilhøyrande sterk lyd på grunn av krampeliknande samantrekking i mellomgolvet
    Døme
    • ha hikke;
    • vere plaga av hikke
  2. i overført tyding: vedvarande veksling mellom aktivitet og ro
    Døme
    • systemet har fått hikke
Artikkelside

fysisk

adjektiv

Opphav

av gresk physikos; jamfør fysikk

Tyding og bruk

  1. som gjeld fysikk (1)
    Døme
    • fysisk laboratorium;
    • fysiske forsøk
  2. som gjeld eller samsvarer med naturen og naturlovene
    Døme
    • fysiske lover;
    • fysiske forhold avgjer plantevoksteren
  3. som kan oppfattast med sansane
    Døme
    • vere fysisk til stades;
    • møte ei fysisk hindring;
    • fysiske omgjevnader;
    • føretrekkje fysiske møte framfor digitale
  4. som gjeld menneskekroppen og kroppsfunksjonane;
    Døme
    • fysisk avstand;
    • fysisk nærleik;
    • ha god fysisk helse;
    • fysiske og psykiske påkjenningar;
    • vere i god fysisk form;
    • bruke fysisk makt;
    • ha glede av fysisk aktivitet;
    • flatlus spreier seg gjennom nær fysisk kontakt
    • brukt som adverb
      • kome saman fysisk;
      • arbeidet er fysisk krevjande

Faste uttrykk

  • fysisk arbeid
    kroppsarbeid
    • var det hardt fysisk arbeid som sleit henne ut?
  • fysisk fostring
    trening, oppbygging av kroppen
    • mange foreldre passar på at ungane deira får fysisk fostring
  • fysisk geografi
    lære om form på og utvikling av landjorda eller om naturtilhøve på jorda i det heile
  • fysisk person
    i jus: person i vanleg forstand;
    til skilnad frå juridisk person
  • fysisk umogleg
    imot naturlovene;
    plent uråd
    • det er fysisk umogleg å gå bakover i tid og endre på det som har skjedd
Artikkelside

hardkøyr

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

hard og intens aktivitet;
Døme
  • det var noko til hardkøyr dei dreiv med
Artikkelside
Side 7 av 12