Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
Ett treff

Nynorskordboka 16 oppslagsord

sorgfull

adjektiv

Opphav

norrønt sorgfullr

Tyding og bruk

som sørgjer, hugsjuk
Døme
  • nedtrykt og sorgfull
Artikkelside

ryggjast

verb

Opphav

norrønt hryggjast; av hryggja ‘gjere sorgfull’

Tyding og bruk

bli ottefull eller redd;
Døme
  • eg ryggjest ved tanken;
  • bestefar rygdest aldri

Faste uttrykk

  • ryggjast i holdet
    få frysningar i heile kroppen
Artikkelside

lei 3

adjektiv

Opphav

norrønt leiðr

Tyding og bruk

  1. som gjev ubehag;
    Døme
    • ei lei sak;
    • det er leitt å umake henne;
    • det er leitt å snakke om slike ting
  2. som det er bry (1 eller plage (1 med;
    Døme
    • ei lei sjuke;
    • vere lei mot nokon;
    • han er lei til å lyge
  3. som kjenner keisemd eller uhug;
    Døme
    • lut lei;
    • lutande lei;
    • vere lei av noko
  4. som er trist (1) til sinns;
    Døme
    • vere lei seg
  5. om tilhøve: synd, sørgjeleg
    Døme
    • det var leitt han ikkje kom
  6. Døme
    • vere lei på ein for noko

Faste uttrykk

  • seie seg lei for
    seie at ein er lei seg for eller angrar på noko
  • sjå seg lei på
    få nok av
  • vere lei for
    gjere ein vondt
    • eg er lei for det
Artikkelside

harm 2

adjektiv

Tyding og bruk

  1. arg, sint, vreid
    Døme
    • vere harm på foreldra sine;
    • han var så harm at han skalv
  2. sorgfull, sturen
    Døme
    • vere lei og harm
  3. som tregar på noko;
    angerfull
    Døme
    • han luska bort, skamfull og harm
Artikkelside

harme 2

harma

verb

Opphav

norrønt harma

Tyding og bruk

  1. gjere arg, vreid eller sint;
    Døme
    • det harma han at han ikkje fekk viljen sin
  2. gjere sorgfull;
    krenkje
    Døme
    • harme nokon

Faste uttrykk

  • harme seg
    bli harm;
    ergre seg
Artikkelside

gremje, gremme

gremja, gremma

verb

Opphav

norrønt gremja; av gram (3

Tyding og bruk

gjere sorgfull eller bitter
Døme
  • det grem meg at eg gløymde det

Faste uttrykk

  • gremje seg
    kjenne seg bitter eller irritert;
    gremjast (1)
    • dei går der og grem seg;
    • dei gramde seg over at lasset var tungt
Artikkelside

bedrøva

adjektiv

Uttale

bedrøˊva

Opphav

gjennom bokmål; frå lågtysk

Tyding og bruk

Døme
  • ei bedrøva ungjente;
  • eit bedrøva tonefall
Artikkelside

usæl

adjektiv

Opphav

norrønt úsæll; same opphav som ussel og samanheng med vesal

Tyding og bruk

  1. Døme
    • usæl mat;
    • usælt vêr;
    • usæle tilstandar;
    • det såg så usælt ut;
    • ei usæl tidend;
    • få ein usæl død – ein brå død, ein udød
  2. Døme
    • den usæle hendinga, ferda, dagen
  3. Døme
    • bli usæl av noko;
    • usæl kjærleik
  4. Døme
    • usæle meg!
    • usæl den som … – m a i eldre bibelmål
Artikkelside

ulykkeleg, ulukkeleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. ikkje lykkeleg (2);
    sorgfull, uglad, fortvilt, lei seg
    Døme
    • vere (djupt) ulykkeleg over (el. for) noko
    • som gjer ein sorgfull osv.
      • ulykkeleg kjærleik – ikkje gjengjeld kjærleik;
      • vere ulykkeleg forelska
    • hard, stri (2, vanskeleg
      • ulykkeleg barndom, tilvære, tid
  2. Døme
    • eit ulykkeleg tiltak
Artikkelside

tyst

adjektiv

Opphav

truleg samanheng med norrønt tvistr ‘still, sorgfull’

Tyding og bruk

Døme
  • sitje så tyst;
  • alt er så tyst omkring meg
Artikkelside
Side 1 av 2