Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 14 oppslagsord

setje, sette

setja, setta

verb

kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt setja; eigenleg kausativ til sitje

Tyding og bruk

plassere (leggje, stelle opp) noko(n) på ein stad;
flytte
Døme
- setje maten på bordet;
- setje skoa i gangen;
- setje kua på båsen;
- setje på gata – seie opp frå husrom;
- setje på porten – gje avskil, seie opp
- plante (2
  setje poteter, gulrot;
  setje garn, snarer;
  setje nokon i fengsel
- fø
  setje barn til verda
- skyte inn
  setje pengar i banken;
  setje noko på prent;
  setje noko i avisa – få prenta noko i avisa
- skrive
  setje namnet sitt under noko;
  setje alt inn på noko;
  setje alle krefter inn
- satse, våge (2
  setje 50 kr på ein hest
- misse (1
  setje livet til
få, ha i ei viss stilling, ein viss tilstand
Døme
- setje døra på gløtt;
- setje huset på ende – snu opp ned på, lage oppstyr;
- setje fyr på;
- setje ein på glid;
- setje barn på – gjere gravid;
- setje skrekk, mot i nokon;
- setje noko igjennom;
- setje sinna i kok;
- setje vondt på folk
- setje seg i gjeld;
  setje i brann;
  setje over potetene – på omnen for å koke dei;
  setje over styr
danne (1, lage (3
Døme
- setje flekk på duken;
- setje musikk til eit dikt;
- setje deig, øl – lage i stand til gjæring;
- setje sjøbein;
- setje trutmunn
i typografi: stille saman typar til ord og linjer
Døme
- manuskriptet kan setjast;
- sitata er sette i kursiv
få i gang, ta til med, byrje, opne
Døme
- setje noko ut i livet;
- setje folk i arbeid
- setje seg i rørsla, i sving, til motverje;
  setje seg opp mot noko(n);
  stormen sette inn for fullt;
  setje i gang;
  setje i å gråte, le
- krysse (1
  setje over elva;
  setje opp mot – gjere motstand, protestere mot (nokon);
  setje på sprang
føre frå ein stad til ein annan, skysse (med båt)
Døme
- setje ein i land;
- setje ein over sundet
gni, stryke
Døme
- setje noko inn med olje, tjøre
byggje (1, 1), reise (2
Døme
- setje opp eit hus, ein mur, ein stolpe
føre (4, leie (3, skikke (2)
Døme
- setje ein på faret;
- setje ein inn i noko;
- setje hunden på ein
gjere eit overslag over, verdsetje
Døme
- setje noko(n) høgt;
- setje pris på
avtale (2, fastsetje
Døme
- setje ein frist;
- setje streng straff for noko;
- setje noko ut av kraft
slå (2
Døme
- setje på bremsene, lyset, straumen
gje i oppdrag, oppgåve
Døme
- setje nokon til ein jobb, ei oppgåve;
- setje bort eit arbeid
la kome i verksemd
Døme
- møtet, retten er sett
- nemne, peike ut
  setje ned ei nemnd
i refleksivt uttrykk
Døme
- ho sette seg (ned);
- det sette seg verk i såret;
- fyllinga må få tid til å setje seg – sige tettare saman;
- setje seg høge mål;
- setje seg inn i;
- setje seg imot;
- setje seg til bords
i faste uttrykk med partikkel

Faste uttrykk

set at
med imperativ: i ytring som uttrykkjer noko som mogleg, eller som eit vilkår;
tenk om, enn om;
i logikk: gjer til vilkår at
set at det gjekk gale;
set at x er mindre enn 1
setje att
gå ifrå; la bli sitjande att etter skuletida (på grunn av forsøming og liknande)
setje av
merkje av
setje etter
fare, renne etter (nokon)
setje fast
feste, binde (noko);
setje i beit; målbinde;
òg: arrestere (nokon)
setje fram
bere fram;
òg: hevde
setje fram mat, ein påstand
setje i hop
få til å henge saman;
montere
setje i hop eit byggjesett
setje inn
plassere under tak;
i overført tyding: bruke, yte
setje inn sykkelen, alle krefter
setje i
ytre seg med kraft;
plassere
setje i eit skrik;
setje i nokon ei skrøne
setje om
omsetje (frå eitt språk til eit anna)
setje opp
plassere høgt;
ordne, stille opp
setje opp håret, eit reknestykke;
setje opp eit dokument, eit teaterstykke;
setje opp eit surt andlet
setje på
velje ut (husdyr) til al, ikkje slakte;
òg: hisse (nokon) til å gå til åtak på (noko(n)), pusse
setje på større bøling
setje saman
få til å henge saman;
samle
setje saman eit band, ei nemnd
setje seg fast
bli sitjande fast
setje seg føre
etle seg til, gå inn for
setje seg på
òg: hindre (noko)
setje til
ha i
setje til meir væske i løysninga
setje utanfor
stengje (nokon) ute frå
setje ut
vente med (noko);
òg: spreie
setje ut rykte