Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
11 treff

Bokmålsordboka 2 oppslagsord

trone 2

verb

Betydning og bruk

sitte og ruve, dominere
Eksempel
  • han tronet ved enden av bordet;
  • fjellet troner over dalen
Artikkelside

trone 1

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

gresk ‘stol, trone’

Betydning og bruk

  1. kostbar, utsmykket stol (plassert på en forhøyning) for høytstående person, regjerende fyrste, pave eller lignende, særlig i overført betydning:
  2. i religiøst språk:
    Eksempel
    • for tronen – foran Gud (på dommedag)

Faste uttrykk

  • bestige tronen
    overta øverste fyrstelige tittel og myndighet i et land
  • sitte på tronen
    ha kongstittel og kongsmakt
Artikkelside

Nynorskordboka 9 oppslagsord

trone 2

trona

verb

Opphav

av trone (1

Tyding og bruk

sitje og ruve (høg og brei)
Døme
  • trone ved enden av bordet
Artikkelside

trone 1

substantiv hokjønn

Opphav

frå gresk ‘stol’

Tyding og bruk

  1. gild, opphøgd stol som sete for høgtståande person, regjerande fyrste, pave eller liknande
    Døme
    • kongetrone;
    • stå for Guds trone – på dommedag
  2. (bilete på) stilling eller mynde som øvste fyrste i eit land
    Døme
    • ta over trona etter faren;
    • kome på trona

Faste uttrykk

  • sitje på trona
    regjere
Artikkelside

restaurasjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  2. det at eit kongehus får attende arveretten til trona (etter ein revolusjon)
    Døme
    • den engelske restaurasjonen
  3. eldre nemning for restaurant
Artikkelside

fråseie

fråseia

verb
kløyvd infinitiv: -a

Faste uttrykk

  • fråseie seg
    seie frå seg;
    gi avkall på
    • fråseie seg retten til;
    • fråseie seg trona
Artikkelside

fråseie seg

Tyding og bruk

seie frå seg;
gi avkall på;
Sjå: fråseie
Døme
  • fråseie seg retten til;
  • fråseie seg trona
Artikkelside

ættboren

adjektiv

Opphav

etter norrønt ættborinn

Tyding og bruk

Døme
  • ættboren til (garden, trona) – rettkomen til etter fødsel
Artikkelside

valkonge

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

konge som kjem på trona fordi han er vald, til skilnad frå arvekonge
Artikkelside

detronisere

detronisera

verb

Opphav

gjennom latin thronus; frå gresk thronos ‘trone’

Tyding og bruk

  1. støyte frå trona;
    Døme
    • kongen vart detronisert
  2. i overført tyding: ta leiarstillinga frå
    Døme
    • bli detronisert av den hardaste konkurrenten
    • brukt som adjektiv
      • ein detronisert skikonge
Artikkelside

arve 2

arva

verb

Opphav

av arv; jamfør erve (2

Tyding og bruk

  1. få (noko) til eige frå (avliden) person
    Døme
    • arve ein formue;
    • arve trona etter mora si;
    • arve klede
  2. få, ta over
    Døme
    • arve mange problem frå den førre regjeringa
  3. få overført eigenskapar eller særmerke (gjennom kjønnsceller) frå opphavsindivid
    Døme
    • arve nasen til faren og humøret til mora

Faste uttrykk

  • arve ned
    la gå i arv;
    gi i arv
    • huset blir arva ned til neste generasjon;
    • ord som er arva ned
Artikkelside