Avansert søk

Nynorskordboka 7 oppslagsord

intim

adjektiv

Opphav

av latin intimus ‘inst’

Tyding og bruk

nær, fortruleg, personleg
Døme
- intim venskap;
- intimt samarbeid
kjønnsleg, seksuell, erotisk
Døme
- innleie nye intime forhold;
- paret vart overraska i ein intim situasjon
lun, hyggjeleg
Døme
- ei intim stemning;
- puben har ein lun og intim atmosfære

nær 1

adjektiv

Opphav

same opphav som nær (

Tyding og bruk

som er like ved;
som ikkje er langt unna
Døme
- dei var nære grannar;
- på nært hald;
- i nær framtid
intim (1), fortruleg (1);
inngåande (2, 2)
Døme
- ein nær ven;
- det er eit nært forhold mellom dei;
- han har nær kjennskap til miljøet

nærmast, nærast

adverb

Opphav

superlativ av nær (

Tyding og bruk

mest nær (2, 1)
Døme
- kome nærmast etter nokon i køen
- brukt som preposisjon:
  sitje nærmast inngangen
mest intim, fortruleg
Døme
- du står henne nærmast
så godt som, nesten
Døme
- han er nærmast fritenkjar

Faste uttrykk

seg sjølv nærmast
oppteken først av eigen føremon

nærmaste, næraste

adjektiv

Opphav

superlativ av nær (

Tyding og bruk

mest nær (1, 1)
Døme
- dei nærmaste dagane;
- det nærmaste grannelaget
mest intim, fortruleg
Døme
- dei nærmaste venene
- brukt som substantiv:
  berre dei nærmaste kom

nøyen

adjektiv

Opphav

av lågtysk nouwe ‘smal, nøyen’

Tyding og bruk

nær, intim
Døme
- eit nøye samsvar
nøyaktig, presis
Døme
- ei nøyen attgjeving
grundig, inngåande, omhyggeleg
Døme
- ha nøyen kjennskap til noko;
- ei nøyen utgreiing;
- ei nøgnare analyse
- brukt som adverb:
  sjå nøgnare på noko
pirkete, streng
Døme
- vere nøyen med noko;
- vere nøyen på det

intimitet

substantiv hankjønn

Opphav

av fransk intimité; jamfør intim

Tyding og bruk

det å vere intim (1)
Døme
- eit barneportrett teikna med stor intimitet
intim (2) handling eller oppførsel
Døme
- ho vil ikkje vite av intimitetane hans;
- avsløre intimitetar frå privatlivet
intim (3) atmosfære
Døme
- den tradisjonsrike bygningen har intimitet

fortruleg

adjektiv

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

merkt av gjensidig tillit;
tillitsfull, nær (1, intim (1)
Døme
- dei er fortrulege vener;
- ha ein fortruleg samtale
- brukt som substantiv:
  mennene er hans fortrulege
kjend med;
inne i, van med
Døme
- gjere seg fortruleg med forholda;
- eg blir aldri fortruleg med den nye maskina
som ikkje skal gjerast vidare kjent;
hemmeleg, konfidensiell
Døme
- fortrulege dokument