Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 26 oppslagsord

akkord

substantiv hankjønn

Uttale

akårˊd

Opphav

frå fransk; jamfør akkordere

Tyding og bruk

  1. avtale om å gjere eit arbeid for ein viss sum på ei fastsett tid;
    avtale om løn i høve til arbeidsytinga
    Døme
    • arbeide på akkord;
    • sprengje akkorden
  2. arbeidsmengd som ein arbeidar skal gjere på fastsett tid
    Døme
    • vere ferdig med akkorden
  3. semje mellom debitor og kreditor om å utsetje tilbakebetaling av gjeld eller ettergjeving av ein del av gjelda
    Døme
    • søkje akkord;
    • vere under akkord;
    • få til frivillig akkord for å unngå konkurs
  4. samklang av tre eller fleire tonar
    Døme
    • slå ein akkord på gitaren

Faste uttrykk

  • gå på akkord
    ofre noko viktig for å oppnå noko;
    gje etter;
    føye seg
    • gå på akkord med prinsippa sine;
    • ikkje gå på akkord når det gjeld tryggleiken i trafikken

premieakkord

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

akkord der arbeidaren får tilleggsbetaling for ekstra arbeidsinnsats

mollakkord

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

akkord med liten ters (1, 1) og rein kvint (1)

klangverknad

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

verknad som ein klang (1) har
Døme
  • ein akkord med god klangverknad

klang

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk; samanheng med klinge (2

Tyding og bruk

  1. tone eller tonande lyd;
    Døme
    • det var god klang i instrumenta;
    • vi høyrde klang frå bjøller;
    • ei røyst med mørk klang
  2. lydinntrykk av språklyd
    Døme
    • vokalar med lys klang

Faste uttrykk

  • ha dårleg klang
    gje negative assosiasjonar
  • ha god klang
    gje positive assosiasjonar
    • namnet har ein god klang

gå på akkord

Tyding og bruk

ofre noko viktig for å oppnå noko;
gje etter;
føye seg;
Sjå: akkord
Døme
  • gå på akkord med prinsippa sine;
  • ikkje gå på akkord når det gjeld tryggleiken i trafikken

hestehandel

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. handel med hest(ar)
  2. i overført tyding: forhandling der ein går på akkord med prinsipp, interesser og liknande for å kome fram til ei avtale
    Døme
    • politisk hestehandel

harmoni

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk harmonia ‘samanføying’

Tyding og bruk

  1. ordna samklang av ulike tonar;
    jamfør akkord (5)
  2. likevekt eller samsvar mellom delane i ein heilskap;
    fred, ro, orden
    Døme
    • det er dårleg harmoni mellom fargane;
    • kjenne ro og harmoni i sinnet;
    • leve i harmoni

figurasjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. figurativ framstilling i kunst og litteratur
    Døme
    • veksling mellom figurasjon og nonfigurative komposisjonar
  2. oppløysing av ein akkord eller melodi i figurar

akkordløn, akkordlønn

substantiv hokjønn

Opphav

av akkord

Tyding og bruk

løn som blir fastsett etter mengda av arbeid som er utført;
til skilnad frå timeløn