Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 125 oppslagsord

-heit

substantiv hokjønn

Opphav

av mellomnorsk -heit; av lågtysk -he(i)t, opphavleg sjølvstendig ord ‘måte, tilstand’

Tyding og bruk

suffiks brukt til å lage substantiv særleg av adjektiv;
jamfør -dom, -leik og -skap (1;
Artikkelside

kvitleik

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -leik

Tyding og bruk

det å vere kvit;
det å ha eit skjær av kvit farge
Døme
  • kvitleiken på skjorta;
  • kvitleiken i marmorsteinen
Artikkelside

nærleik

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -leik

Tyding og bruk

  1. område som ligg nær
    Døme
    • her i nærleiken;
    • bygda ligg i nærleiken av Bodø
  2. det å vere personleg nær;
    Døme
    • gje barna nærleik og tryggleik;
    • han er redd for nærleik
Artikkelside

mus

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt mús, av mýss

Tyding og bruk

  1. gråbrun smågnagar i musefamilien som er mindre enn vånd og rotte;
    jamfør husmus, markmus
    Døme
    • katten fanga mus
  2. folkeleg nemning for ytre kjønnsorgan hos kvinner
  3. styreeining for markøren på ein dataskjerm

Faste uttrykk

  • fjellet fødde ei mus
    (etter Esop) det vart smått resultat i høve til innsatsen
  • gå ned med mann og mus
    (om skip) søkke med alt om bord
  • kattens leik med musa
    oppgjer eller kamp der den eine parten er særs overlegen i styrke
    • fotballkampen vart kattens leik med musa, og laget vann stort
  • leike katt og mus
    ikkje la seg fange
    • tjuvane leikte katt og mus med politiet
  • når katten er borte, dansar musene på bordet
    når leiaren ikkje held oppsyn, gjer dei underordna det dei vil
  • stille som ei mus
    svært stille
    • han sat stille som ei mus;
    • ungane er stille som mus
Artikkelside

kattens leik med musa

Tyding og bruk

oppgjer eller kamp der den eine parten er særs overlegen i styrke;
Sjå: katt, mus
Døme
  • fotballkampen vart kattens leik med musa, og laget vann stort
Artikkelside

klink 3

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av klinke (4

Tyding og bruk

  1. Døme
    • skåle med eit lite klink
  2. leik der ein kastar klinkekuler
    Døme
    • spele klink
Artikkelside

liksom 2

adverb

Tyding og bruk

på ein måte, nesten, tilsynelatande
Døme
  • han skulle liksom vere snill;
  • det kom liksom eit raudskjær på himmelen før smellet

Faste uttrykk

  • du liksom
    brukt for å uttrykkje at ein trur at noko er usant eller lite sannsynleg
    • vinne cupfinalen, du liksom; det trur eg aldri vil skje!
  • på liksom
    for syns skuld, som leik, på læst
    • dei gjorde det berre på liksom
Artikkelside

på liksom

Tyding og bruk

for syns skuld, som leik, på læst;
Sjå: liksom
Døme
  • dei gjorde det berre på liksom
Artikkelside

den som er med på leiken, får smake/tole steiken

Tyding og bruk

den som er med på noko, må også finne seg i konsekvensane;
Sjå: leik
Artikkelside

som ein leik

Tyding og bruk

svært lett;
utan problem;
Sjå: leik
Døme
  • arbeidet gjekk som ein leik
Artikkelside
Side 2 av 13