Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 20 oppslagsord

omtanke

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. det å tenkje seg om;
    Døme
    • handle utan omtanke
  2. Døme
    • vise omtanke

ro 2

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt

Tyding og bruk

  1. det å vere urørleg;
    tilstand utan rørsle
    Døme
    • halde hendene i ro;
    • vere i ro
  2. Døme
    • leggje seg til ro
  3. Døme
    • få ro til å lese;
    • ro og orden;
    • elevane kom til ro
  4. Døme
    • få ro i sjela;
    • ikkje ha ro på seg
  5. Døme
    • ta noko med stor ro

Faste uttrykk

  • gå til ro
    gå til sengs;
    leggje seg
  • i ro og mak
    smått og seint, roleg
  • slå seg til ro med
    nøye seg, vere nøgd med;
    slå seg til tols med
  • slå seg til ro
    • roe seg
      • ho slår seg til ro for natta
    • busetje seg;
      opphalde seg
      • han slo seg til ro på garden

oppmerksemd

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. interesse, konsentrasjon;
    Døme
    • han fekk mest oppmerksemd;
    • rette oppmerksemda mot noko
  2. Døme
    • han sender ei oppmerksemd i form av blomar

omhug

substantiv hankjønn

Opphav

av hug (1; jamfør omhyggjeleg

Tyding og bruk

Døme
  • vise omhug for nokon;
  • gjere noko med omhug

omsorg

substantiv hokjønn

Opphav

samanheng med sørgje

Tyding og bruk

det å passe nokon;
Døme
  • ha omsorg for seg og sine;
  • vise omsorg for elevane

Faste uttrykk

  • delt omsorg
    ordning der barn bur like mykje hos begge foreldra etter ei skilsmisse
  • dra omsorg for
    sørgje for;
    ta seg av

omtenksam

adjektiv

Tyding og bruk

som viser omtanke
Døme
  • vere omtenksam i det daglege
  • brukt som adverb:
    • det var omtenksamt gjort

hått

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt háttr

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ha ein god hått;
    • hissig hått
  2. Døme
    • det er ikkje hått i han

miljø

substantiv inkjekjønn

Opphav

av fransk milieu ‘midte’; av latin medius ‘midtre, mellomst’ og fransk lieu ‘stad’

Tyding og bruk

  1. fysiske livsvilkår eller omgjevnader til menneske, dyr eller planter;
    Døme
    • omsyn til natur, miljø og klima;
    • skadeleg for miljøet
  2. sosial og personleg omgjevnad som eit individ eller ei gruppe lever i og blir påverka av;
    omgangskrins, grannelag
    Døme
    • eit politisk miljø;
    • vekse opp i eit stabilt miljø;
    • fleire i det kriminelle miljøet kjende til brotsverket
  3. atmosfære, stemning
    Døme
    • eit miljø prega av omtanke og varme

ettertanke

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det å tenkje seg godt om i ettertid;
Døme
  • ved nærmare ettertanke kom eg til at eg hadde gjort ein feil;
  • stykket manar til ettertanke

ihuge

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt íhugi

Tyding og bruk

Døme
  • gå inn for oppgåva med ihuge og eldhug