Artikkelside

Nynorskordboka

fred

substantiv hankjønn

Bøyningstabell for dette substantivet
eintal		fleirtal
ubunden form	bunden form	ubunden form	bunden form
ein fred	freden	fredar	fredane

Opphav

norrønt friðr

Tyding og bruk

tilstand utan krig
Døme
- i krig og fred;
- det er fred i området;
- det rår fred i området;
- arbeid for fred i verda
slutt på ein krig;
fredssemje, våpenkvile
Døme
- freden i 1945;
- gjere fred;
- slutte fred;
- freden i Versailles
særleg i eldre tid: lovfesta tryggleik, rettstrygd, grid
godt forhold, semje, harmoni
Døme
- leve i fred og semje med nokon;
- halde fred med grannen;
- eit fredens menneske;
- eit fredsens menneske
- - husfred
tilstand utan uroing;
stille (1, 2), ro (2, 3)
Døme
- ha fred til å gjere noko;
- få arbeide i fred;
- ete i fred;
- få gå i fred;
- sitje i fred og ro;
- her er ikkje levande fred å få for bråk
- - arbeidsfred
opphøgd, fullkomen ro;
mild stemning
Døme
- det kviler fred over grenda
- - helgefred
  - helgedagsfred
  - julefred
indre ro og harmoni
Døme
- fred i hjartet;
- fred i hugen;
- fred i sjela;
- ikkje ha fred på seg
- - sjelefred
harmoni med Gud;
frelse (1, 2)
Døme
- ha fred med Gud;
- få Guds fred;
- Herren gjeve deg fred
brukt i ynske, helsing og velsigning
Døme
- Guds fred!
- Guds fred i huset!
- fred vere med deg!
- fred med deg!
- far bort i fred!
- far i fred!
- lyse fred over nokon

Faste uttrykk

ane fred og ingen fare
tru seg trygg
halde fred
vere stille, ikkje krangle
hald fred!