Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 88 oppslagsord

einstaka

adjektiv

Opphav

norrønt einstaka; av ein (2 og stake (1

Tyding og bruk

som er for seg sjølv;
Døme
  • eit einstaka tilfelle
Artikkelside

eineståande

adjektiv

Tyding og bruk

utan sidestykke;
Døme
  • eit eineståande tilfelle;
  • ho er eineståande;
  • eit eineståande resultat
  • brukt som adverb
    • eineståande snill
Artikkelside

døme 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt dǿmi; av døme (2

Tyding og bruk

  1. einskilt tilfelle som illustrerer ein allmenn regel, representerer ei gruppe eller liknande;
    Døme
    • gje døme på noko;
    • eit typisk døme
  2. Døme
    • motet hennar er eit døme for oss alle

Faste uttrykk

  • til dømes
    for å nemne eit døme;
    for eksempel;
    forkorta t.d.
Artikkelside

dedusere

dedusera

verb

Uttale

deduseˊre

Opphav

av latin de- og ducere ‘leie’

Tyding og bruk

slutte seg til eller grunngje påstandar om eit særskilt tilfelle ut frå allmenn eller generell kunnskap;
til skilnad frå indusere
Artikkelside

case

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Uttale

keis

Opphav

gjennom engelsk; frå latin casus ‘tilfelle’

Tyding og bruk

situasjon som blir brukt til å skildre tilhøve;
Døme
  • bruke saka som case i oppgåva
Artikkelside

burde

burda

verb

Opphav

norrønt byrja, preteritum burði ‘tilkome’; same opphav som byrje

Tyding og bruk

  1. (etter det som er rett, rimeleg, ynskjeleg) måtte, skulle;
    ha rett eller plikt til å
    Døme
    • du bør gå ut og hjelpe til;
    • vi bør drikke tran;
    • dei burde ha gjort ein betre jobb
  2. brukt om noko vi skulle vente var tilfelle
    Døme
    • issoleia burde finnast i Jotunheimen

Faste uttrykk

  • som seg hør og bør
    som det sømer seg;
    som er rett og rimeleg
Artikkelside

art

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

frå lågtysk ‘natur, medfødd eigenskap’

Tyding og bruk

  1. eigenskapane til noko eller nokon;
    Døme
    • eit problem av åndeleg art;
    • tilfelle av denne arta;
    • skaden er av ei alvorleg art;
    • køyretøy av forskjellig art
  2. undergruppe av dyre- eller planteslekt der individa får einsarta avkom med evne til å få eige avkom
    Døme
    • ei art i bjørnefamilien;
    • truga arter;
    • ta vare på mangfaldet av arter
  3. medfødd eigenskap;
    (naturleg) anlegg
    Døme
    • det er vanskeleg å endre arta si
Artikkelside

analogisk

adjektiv

Tyding og bruk

som viser, kjem av analogi
Døme
  • fortidsforma ‘eigde’ av ‘eige’ er ei analogisk bøyingsform;
  • ei analogisk slutning

Faste uttrykk

  • analogisk lovtolking
    bruk av ein rettsregel på eit tilfelle av same slaget som det lova skal ordne
Artikkelside
Side 9 av 9