Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 70 oppslagsord

toroms 2

adjektiv

Tyding og bruk

som har to tom utanom bad og eventuelt kjøken
Døme
  • toroms husvære
Artikkelside

sveng

substantiv hankjønn

Opphav

av svenge

Tyding og bruk

det å vere tom og slunken

Faste uttrykk

  • stundom svengen og stundom sprengen
    snart for lite og snart for mykje mat
Artikkelside

svart 2

adjektiv

Opphav

norrønt svartr

Tyding og bruk

  1. med meir eller mindre kolmørk farge, frå ei overflate som kastar attende svært lite lys;
    svært mørk
    Døme
    • svart som ein ramn;
    • svarte sko;
    • ein svart hest;
    • svarte haustnetter;
    • midt på svarte natta
  2. Døme
    • vere svart på fingrane;
    • bli svart på kleda
  3. berr, snau (2, snøydd
    Døme
    • sauene gnog (det) svart kring seg
    • tom
      • dra svarte garn;
      • svart hav;
      • det er berre svarte armoda – djup naud;
      • henge i på svarte livet – drive på alt ein orkar
  4. Døme
    • sjå svart på framtida;
    • alt var svart og håplaust;
    • brått vart alt svart for meg;
    • ein svart dag for norsk skeisesport

Faste uttrykk

  • jobbe svart
    arbeide for svarte pengar
  • svart hol
    rest etter stor stjerne med eit så sterkt gravitasjonsfelt rundt seg at det sluker lys
    • svarte hòl ser ein ikkje, men ein kan sjå verknaden på omgjevnadene
  • svart humor
    grotesk, pessimistisk humor
  • svart kaffi
    kaffi utan fløyte
  • svart på kvitt
    skriftleg stadfesting (på noko)
  • svarte pengar
    skattepliktig inntekt som ein lèt vere å betale skatt for
Artikkelside

svang 2

adjektiv

Opphav

samanheng med svinge

Tyding og bruk

  1. tom, smal over magen;
    Døme
    • kua var svang;
    • vere svange og svoltne
Artikkelside

svada

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin av suadere ‘overtale’

Tyding og bruk

tom ordflaum;
fraser, ordskrøyv
Døme
  • berre fare med svada
Artikkelside

sugen

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • vere sugen i magen;
  • vere sugen på – ha sterk lyst på (noko)
Artikkelside

sprekke 2

sprekka

verb

Opphav

av norrønt sprakk; fortid av springe

Tyding og bruk

  1. få, slå sprekkar;
    Døme
    • glaset sprakk;
    • røysta sprakk;
    • sprekke av nyfikne, sinne;
    • regjeringa sprakk på den saka – vart splitta
    • i perfektum partisipp:
      • ei sprokken ski;
      • ei sprokken røyst
  2. skilje seg, breste
    Døme
    • mjølka sprakk
  3. tilstå under press
    Døme
    • han sprakk under forhøyret
    • byrje å drikke igjen
      • ein tørrlagd alkoholikar kan lett sprekke
  4. brått gå tom for krefter
    Døme
    • skeiseløparen sprakk totalt på 10.000-meteren
Artikkelside

slyen

adjektiv

Opphav

kanskje samanheng med sli (1

Tyding og bruk

  1. Døme
    • slyen fisk;
    • slyen og tom i magen
Artikkelside

slunken

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som heng slakt ned;
    Døme
    • ei slunken ku
    • (nesten) tom
      • ein slunken pung
  2. trøytt og tung
Artikkelside

siffer

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom gammalfransk og, mellomalderlatin; frå arabisk sifr ‘null, tom’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • eit tal med fem siffer
Artikkelside
Side 6 av 7