Avansert søk

Nynorskordboka 17 oppslagsord

harmonisk

adjektiv

Opphav

av latin harmonicus; av gresk harmonikos ‘samstemd’

Tyding og bruk

velklingande, melodiøs
vel tilpassa eller samsvarande;
likevektig, roleg, fredsam;
jamfør harmoni (2)
Døme
- eit harmonisk heile;
- vere i ein harmonisk tilstand;
- eit roleg og harmonisk menneske;
- harmoniske tilhøve

Faste uttrykk

harmonisk mollskala
mollskala der sjuande trinn er høgd

dans

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt dans, frå gammalfransk; jamfør danse

Tyding og bruk

rytmiske rørsler, trinn (1, oftast til musikk;
dansing
Døme
- spele opp til dans;
- svinge seg i dansen;
- trø dansen;
- bli riven med i dansen;
- danse ein munter dans
- - krigsdans
  - pardans
  - ringdans
  - selskapsdans
arrangement med dans (1);
dansetilstelling;
dansemoro
Døme
- gå på dans
type dans (1);
musikkstykke til å danse etter
Døme
- ein kjend dans;
- ein dans frå Telemark;
- gamle og nye dansar
dans (1) som kunstform
Døme
- studere dans;
- drive med dans;
- vere interessert i dans
rørsle som liknar på dans (1)
Døme
- ei svale i vill dans på himmelen;
- bladet fauk rundt i ein dans

Faste uttrykk

by opp til dans
- be nokon om å danse (1) med ein
  by si utkåra opp til dans;
  han vart stadig boden opp til dans
- arrangere, leggje til rette for dans (1)
  samfunnshuset byr opp til dans på laurdag;
  bandet baud opp til dans med raske låtar
- i overført tyding: ta initiativ (1);
  utfordre nokon
  laget baud opp til dans i andre omgang;
  opposisjonen byr regjeringa opp til dans
dans på roser
enkel eller sorglaus affære
livet er ingen dans på roser;
å velje dette yrket er ingen dans på roser;
reint økonomisk er det ingen dans på roser
dansen kring/rundt gullkalven
strevet etter rikdom, dyrking av mammon
bransjen er prega av dansen kring gullkalven;
situasjonen liknar dansen rundt gullkalven
ein annan dans
ei anna (og strengare) ordning;
ein motsett situasjon;
andre bollar
frå no av blir det ein annan dans her i heimen;
den nye leiaren vil syte for at det blir ein annan dans
ute av dansen
ikkje lenger mellom dei aktive eller leiande
utøvaren er ute av dansen i konkurransen;
selskapet har gått konkurs, og er no ute av dansen;
deltakaren er framleis ikkje heilt ute av dansen

trinnvis

adjektiv

Opphav

av trinn ( og -vis

Tyding og bruk

gradvis, stegvis

trinse 1

substantiv hokjønn

Opphav

samanheng med trinn (

Tyding og bruk

lite hjul til dømes under maskin eller møbel
lite taggete eller kvast hjul på skaft, til å merkje eller skjere med
trill (1
trisse (1
ring nedst på ein skistav

trinnlaus, trinlaus

adjektiv

Opphav

Tyding og bruk

med jamne overgangar

Døme

trinnlaus regulering

stigbrett

substantiv inkjekjønn

Opphav

av stige ( og brett (

Tyding og bruk

steg (3), trinn på køyretøy til å setje foten på når ein går inn og ut

steg

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt stig; av stige (

Tyding og bruk

det å flytte ein fot framover
Døme
- gå med lange steg;
- lære seg stega i tango;
- ta eit avgjerande steg – gå til ei avgjerande handling;
- eit steg i rett lei – eit lite stykke i rett lei
avstand mellom fotefar, steg (1)
Døme
- gå eit steg til sida
tverrtre til å trø på
grad eller punkt i ein skala;
fase, stadium i ei utvikling;
trinn (1
Døme
- alderssteg;
- lønssteg

Faste uttrykk

steg for steg
òg: litt etter litt, gradvis
ta steget fullt ut
ikkje stogge på halvvegen

Side 2 av 2

Resultat per side: