Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
52 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 52 oppslagsord

byrjar

substantiv hankjønn

Opphav

av byrje

Tyding og bruk

person som byrjar (med noko);
Døme
  • han er byrjar i faget
Artikkelside

byrje

byrja

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt byrja; samanheng med bere (3 ‘lyfte opp’

Tyding og bruk

  1. gå i gang med;
    ta til med;
    Døme
    • byrje spelet;
    • byrje livet på nytt;
    • byrje å gå i førevegen;
    • byrje med to tomme hender
  2. gå først i gang;
    Døme
    • det er eg som skal byrje
  3. ta til;
    bli sett i gang;
    Døme
    • ferien var slutt og skulen byrja att
  4. syne tidlege teikn til;
    vere i ferd med;
    Døme
    • byrje å bli gammal
  5. ha utgangspunkt
    Døme
    • stien byrjar ved dammen

Faste uttrykk

  • byrje for seg sjølv
    skape si eiga næringsverksemd
    • etter fem år i bransjen ynskte han å byrje for seg sjølv
  • til å byrje med
    i førstninga
    • til å byrje med gjekk det greitt
Artikkelside

punkt

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt punktr; same opphav som punktum

Tyding og bruk

  1. lite, rundt merke;
    Døme
    • eit punkt etter ein note;
    • stjernene stod som lysande punkt på himmelen
  2. stad utan utstrekning
    Døme
    • to linjer kryssar kvarandre i eit punkt
  3. avgrensa område;
    Døme
    • det vestlegaste punktet i Noreg
  4. steg i rørsle, prosess, utvikling eller liknande;
    Døme
    • kome til eit visst punkt
  5. side av sak;
    Døme
    • eg har eit framlegg i tre punkt;
    • på det punktet tek du feil;
    • vi får drøfte saka punkt for punkt
  6. typografisk måleining
    Døme
    • åtte punkts skrift;
    • eit punkt er 0,37549 mm eller 1/12 cicero

Faste uttrykk

  • det springande punktet
    kjernen i ei sak;
    det avgjerande
  • kritisk punkt
    • stad i unnarennet i hoppbakke der overgangen byrjar
      • det kritiske punktet i bakken er på 90 meter
    • svært viktig eller avgjernde del av noko
      • prisen er eit kritisk punkt i forhandlingane
  • til punkt og prikke
    heilt nøyaktig;
    til minste detalj
    • dei har følgt lova til punkt og prikke
  • ømt/sårt punkt
    noko som er særleg sårbart hos ein person;
    noko som lett vekkjer irritasjon eller liknande
Artikkelside

dabbe 2

dabba

verb

Opphav

samanheng med davre

Tyding og bruk

Døme
  • på 80-talet var det interesse for algeoppbløminga, men sidan dabba interessa

Faste uttrykk

  • dabbe av
    gå seinare;
    bli slappare;
    minke
    • det dabba av med brevskrivinga;
    • fotballspelaren byrjar bra, men dabbar av
Artikkelside

dabbe av

Tyding og bruk

gå seinare;
bli slappare;
minke;
Sjå: dabbe
Døme
  • det dabba av med brevskrivinga;
  • fotballspelaren byrjar bra, men dabbar av
Artikkelside

patogenese

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør patogen (2 og -genese

Tyding og bruk

lære om korleis ein sjukdom byrjar, og korleis han utviklar seg
Artikkelside

presis

adjektiv

Opphav

gjennom fransk; frå latin praecidere ‘hogge, skjere av’

Tyding og bruk

  1. nøyaktig, korrekt
    Døme
    • ei presis tyding
    • brukt som adverb:
      • arbeide presist
  2. Døme
    • vere presis til måltida
  3. brukt som adverb, særleg om tidspunkt: akkurat
    Døme
    • møtet byrjar presis klokka fem
Artikkelside

opphavleg, opphaveleg

adjektiv

Opphav

norrønt upphafligr ‘som ein byrjar med’; jamfør opphav

Tyding og bruk

  1. som fanst i byrjinga;
    Døme
    • gå ut ifrå den opphavlege teksten
  2. brukt som adverb: frå først av;
    i byrjinga
    Døme
    • opphavleg var det 30 elevar i klassa, no er det berre 25
Artikkelside

obs 2

interjeksjon

Opphav

forkorting for imperativ av observere

Tyding og bruk

legg merke til;
jamfør NB
Døme
  • obs! Møtet byrjar klokka 18
Artikkelside

i tilfelle

subjunksjon

Tyding og bruk

brukt først i leddsetning som uttrykkjer vilkår eller moglegheit;
Døme
  • ho tek med seg ein paraply i tilfelle det byrjar å regne;
  • i tilfelle bussen ikkje går, får vi ta ein drosje
Artikkelside
Side 1 av 6