Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
45 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 45 oppslagsord

sommar, sumar

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt sumar; kanskje samanheng med semi-

Tyding og bruk

  1. årstid mellom vår (1, 1) og haust;
    tidsrom som jamnast femner om månadene juni, juli og august
    Døme
    • ein sommar med godt vêr;
    • i fjor sommar;
    • neste sommar;
    • sol og sommar – varme, lys og vokster
  2. i astronomi: tid frå sommarsolkverv til haustjamdøger
  3. i meteorologi: tidsrom da middeltemperaturen ligg høgare enn 10 °C

Faste uttrykk

  • i sommar
    denne sommaren
  • sommars dag
    når det er sommar
Artikkelside

bronsebrun

adjektiv

Tyding og bruk

med ein brunfarge som minner om bronse (1, 1)
Døme
  • bronsebrun av sommar og sol
Artikkelside

overvintre

overvintra

verb

Tyding og bruk

  1. om person: halde seg vinteren over (på ein stad, særleg i arktiske strøk)
    Døme
    • overvintre på Svalbard
  2. om fugl eller dyr: leve og greie seg vinteren over på ein stad
    Døme
    • småfuglar som overvintrar
  3. om plante: leve meir enn ein sommar og såleis vere i dvale- eller kviletilstand om vinteren
Artikkelside

onnearbeid

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

omfattande, årvisst utearbeid på ein gard;
Døme
  • det var onnearbeid på garden vår, sommar og haust
Artikkelside

nypotet

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av ny (2

Tyding og bruk

nettopp utvaksen potet;
potet frå same sommar eller tidleg haust
Døme
  • steikt makrell med nypoteter
Artikkelside

iskremprodusent

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

firma som produserer iskrem
Døme
  • ein god sommar for iskremprodusentane
Artikkelside

mot 3

preposisjon

Opphav

norrønt í mót, í móti, opphavleg ‘i møte (med)'; jamfør mot (2 og imot

Tyding og bruk

  1. i møte med;
    i retning (fram til)
    Døme
    • dei kom gåande mot oss;
    • køyre mot byen;
    • snu seg mot høgre;
    • arbeide mot eit mål
  2. i motsett retning som;
    motsett med (2, 4)
    Døme
    • gå mot vinden
  3. (bort til og) i fysisk kontakt med
    Døme
    • hjulet støytte mot ein stein;
    • lene seg mot veggen
  4. beint framfor;
    Døme
    • stå midt mot døra
  5. om tid: fram til;
    rett før
    Døme
    • det lid mot sommar;
    • mot slutten av perioden
  6. i tilhøvet til nokon eller noko;
    Døme
    • vere slem mot nokon;
    • gjere vel mot nokon;
    • dei var gode mot dyra;
    • ho er allergisk mot støv
  7. for å rette på eller førebyggje noko
    Døme
    • eit middel mot rust;
    • medikament mot hovudverk;
    • ein vaksine mot meslingar
  8. for å unngå
    Døme
    • åtvare mot lommetjuvar
  9. i tevling med;
    med nokon som motstandar
    Døme
    • tevle mot nokon;
    • kjempe mot nokon;
    • spele kamp mot eit lokalt lag;
    • partane stod steilt mot kvarandre
  10. med mål om å motarbeide eller nedkjempe noko;
    jamfør for (6, 3)
    Døme
    • vere mot noko;
    • røyste mot noko;
    • forbod mot røyking;
    • det har eg ingen ting mot
  11. i strid med
    Døme
    • mot min vilje;
    • dette er mot all fornuft;
    • mot føresegnene i lova
  12. i høve til;
    samanlikna med
    Døme
    • du er berre barnet mot henne;
    • framlegget fall med seks mot ni røyster;
    • prisen har kome opp i 400 kr mot 250 kr for tre år sidan
  13. som motyting for
    Døme
    • bagasjen blir utlevert mot framvising av billett;
    • bli sett fri mot kausjon
Artikkelside

olympiske leikar

Tyding og bruk

internasjonalt idrettsstemne som blir halde kvart fjerde år, sommar og vinter, på skiftande stader;
forkorta OL;
Sjå: olympisk
Artikkelside

olympisk

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som gjeld eller høyrer til ein olympiade
    Døme
    • vere olympisk meister;
    • olympisk gullmedalje;
    • tenne den olympiske elden
  2. i mytologi: som gjeld dei greske gudane som budde på fjellet Ólymbos
    Døme
    • dei olympiske gudane

Faste uttrykk

  • dei olympiske ringane
    symbol for olympiske leikar med fem ringar i ulike fargar som står for venskap mellom dei fem verdsdelane
  • olympiske leikar
    internasjonalt idrettsstemne som blir halde kvart fjerde år, sommar og vinter, på skiftande stader;
    olympiade;
    forkorta OL
Artikkelside

noia

substantiv hankjønn

Uttale

nåiˋa

Opphav

forkorting for paranoia

Tyding og bruk

brå kjensle av å bli forfølgd, plaga eller at noko skremmande vil hende;
panikk, redsle
Døme
  • ein sommar med fyll, angst, noia og dop;
  • eg fekk litt noia av forteljingane om at det spøkte i huset
Artikkelside
Side 1 av 5