Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 63 oppslagsord

smil

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

det å smile;
smilande augelag
Døme
  • dra på smilet;
  • andletet var eit einaste stort smil;
  • sende eit lurt smil;
  • svaret kalla på smilet

Faste uttrykk

  • smilet i kvardagen
    gleda, det gode humøret
Artikkelside

smile

smila

verb

Opphav

samanheng med smære og kanskje samanheng med smeikje

Tyding og bruk

  1. dra munnvikane til sida for å uttrykkje (eit låttmildt) huglag;
    syne seg låttmild utan å le
    • smile blidt, hånleg, mildt, sorgtungt;
    • berre smile av noko – ikkje bry seg om
  2. syne seg god, venleg
    • lykka smilte til dei;
    • bygda låg og smilte i sommardagen – verka lys og venleg
Artikkelside

resignert

adjektiv

Opphav

av resignere (1

Tyding og bruk

som er prega av resignasjon;
oppgjeven
Døme
  • eit resignert smil
  • brukt som adverb:
    • han rista resignert på hovudet
Artikkelside

vantru 2, vantruen

adjektiv

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ein vantru smil
  2. i religiøst mål: som ikkje vedkjenner seg ei viss tru, lære eller den rette læra
    Døme
    • omvende dei vantru(ne)
Artikkelside

opplyfta, oppløfta

adjektiv

Tyding og bruk

med lyfta stemning eller håp
Døme
  • han kjende seg opplyfta etter dette møtet;
  • eit opplyfta smil
Artikkelside

plire

plira

verb

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. Døme
    • plire mot sola
  2. blunke lurt;
    blinke
    Døme
    • han plirte mot meg
    • brukt som adverb:
      • ho hadde plirande auge og godlidande smil
Artikkelside

overberande

adjektiv

Tyding og bruk

  1. ikkje for streng;
    mild, tolsam
    Døme
    • vere overberande mot nokon
  2. som uttrykkjer ringeakt;
    hædande, nedlatande, halvt spottande
    Døme
    • berre få eit overberande smil til kommentar
Artikkelside

polisk

adjektiv

Opphav

gjennom dansk; frå tysk, truleg av politisch

Tyding og bruk

lur, slu, listig, underfundig
Døme
  • eit polisk smil
Artikkelside

utanpåklistra, utapåklistra

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • utanpåklistra smil, moral
Artikkelside

kald

adjektiv

Opphav

norrønt kaldr

Tyding og bruk

  1. med låg temperatur;
    Døme
    • friskt og kaldt vatn;
    • kjøle seg ned med kald drikke;
    • eg er kald på føtene;
    • maten blir kald;
    • i dag er det tre grader kaldt ute;
    • det var kaldare i går enn det er i dag;
    • det var den kaldaste sommaren på 50 år
    • brukt som adverb:
      • blåse kaldt
  2. Døme
    • eit kaldt smil;
    • kalde auge
    • brukt som adverb:
      • han lo kaldt;
      • ho såg kaldt på meg
  3. Døme
    • spelaren er kald framfor mål

Faste uttrykk

  • få ei kald skulder
    møte lite forståing
  • få kalde føter
    vilje dra seg unna
    • ho fekk kalde føter og ville bryte samarbeidet
  • gå kaldt nedetter ryggen på
    kulse, grøsse
    • filmen fekk det til å gå kaldt nedetter ryggen på meg
  • halde hovudet kaldt
    tenkje klart eller bevare dømekrafta, særleg i ein vanskeleg situasjon
  • kald fisk
    hard og omsynslaus person
  • kald krig
    spent og fiendtleg tilhøve mellom to eller fleire statar, men utan våpenbruk
  • kalde fargar
    fargar som inneheld mest blått (som verkar kalde)
  • med kaldt blod
    utan skruplar;
    roleg og med overlegg
  • slå kaldt vatn i blodet på nokon
    dempe sterke kjensler hos nokon
Artikkelside
Side 1 av 7