Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 14 oppslagsord

sene 3

sena

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

av sene (1

Tyding og bruk

  1. slite, streve, røyne seg hardt, særleg med å dra eller bere
    Døme
    • sene og dra
  2. tøye seg fram
Artikkelside

sene 1, sen 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt sin(a)

Tyding og bruk

  1. bandforma vev av parallelle tettvovne trådar som festar ein muskel til skjelettet
    Døme
    • forstrekkje ei sene;
    • kvar sene og sege skalv i han
  2. tråd laga av sene (1, 1) på dyr;
    tynn sterk tråd av plast eller nylon
    Døme
    • laksen greidde å slite av sena
Artikkelside

scene, sene 2

substantiv hankjønn eller hokjønn

Uttale

utt seˋne

Opphav

gjennom latin; frå gresk skene ‘bu (I,1), telt’

Tyding og bruk

  1. speleplass på eit teater (utstyrt med kulissar, møblar og anna utstyr);
    Døme
    • alle skodespelarane kom fram på scena;
    • scena viser ei daglegstove
    • podium
      • lokalet hadde ei dårleg scene;
      • applaus for open scene – dvs før teppet har gått ned
  2. avsnitt i ei akt i eit teaterstykke
    Døme
    • tredje scena i andre akta
  3. Døme
    • komiske, rørande scener
  4. oppgjer, oppstyr;
    skjenning
    Døme
    • lage scener

Faste uttrykk

  • for open scene
    òg: openlyst
  • gå til scena
    bli skodespelar
  • setje i scene
    planleggje og leie arbeidet med ei teaterframsyning
Artikkelside

nerve

substantiv hankjønn

Opphav

av latin nervus, opphavleg ‘sene’

Tyding og bruk

  1. streng eller bunt av strenger som går ut frå hjernen og ryggmergen og fører sanseinntrykk og rørsleimpulsar til og frå kroppen elles
    Døme
    • skade ein nerve
  2. i botanikk: streng i eit blad som mellom anna leier vatn og næringsstoff
  3. kjerne i noko;
    Døme
    • nerven i framlegget er kravet om jamstilling
  4. Døme
    • det er nerve i romanen;
    • det var nerve i spelet hans

Faste uttrykk

  • gå på nervane
    irritere nokon sterkt
    • den høge musikken går meg på nervane
  • ha frynsete/tynnslitne nervar
    vere nervøs, særleg etter ei påkjenning
  • ha nervar av stål
    vere kald og roleg når ein blir utsett for påkjenningar
  • ha nervar
    vere nervøs
    • ho hadde nervar før talen
  • ha sterke nervar
    ikkje lide av nervøsitet
  • ikkje ha/eige nervar
    vere kald og roleg
    • eg har vanlegvis ikkje nervar når eg står på scena;
    • ho åtte ikkje nervar
  • treffe ein nerve
    treffe noko viktig
    • boka trefte ein nerve hjå lesarane
Artikkelside

akillessene, akillessen

substantiv hokjønn

Uttale

akilˊles-

Opphav

jamfør akilleshæl

Tyding og bruk

stor sene (1, 1) som går frå leggmusklane til hælbeinet
Døme
  • ryke akillessena
Artikkelside

seneslire, seneslir

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

hinne kring ei sene
Artikkelside

ganglie

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

ganglion

substantiv inkjekjønn

Opphav

av gresk ganglion ‘svulst, knute’

Tyding og bruk

  1. samling av nerveceller innanfor eller utanfor sentralnervesystemet;
  2. væskefylt oppsvulming nær ledd eller sene
Artikkelside

slimsekk

substantiv hankjønn

Opphav

av slim

Tyding og bruk

væskefylt pose av bindevev der sene og knokkel møtest
Artikkelside

sine 2

sina

verb

Opphav

truleg av sene (1

Tyding og bruk

røyne seg hardt;
ta hardt i, særleg med draging og bering
Døme
  • sine og bere, dra;
  • ho sat og sina og rodde
Artikkelside

seneslit

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

forstrekking, slit (3) i ei sene
Artikkelside
Side 1 av 2