Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 13 oppslagsord

realistisk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld realisme;

røyndomsnær;

praktisk gjennomførleg

Døme

ei realistisk skildring;
ein realistisk plan

Artikkelside

pense

pensa

verb

Tyding og bruk

føre over til eit anna spor med pens
Døme
- pense toget inn på rett spor
i overført tyding: føre i ei viss lei
Døme
- pense debatten inn på eit meir realistisk spor;
- ho pensar praten over på noko anna

Artikkelside

nyrealisme

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

periode i norsk litteratur frå om lag 1905 til 1950, prega av realistisk og samfunnsengasjert litteratur
retning innan italiensk film etter andre verdskrigen;
neorealisme
retning innan biletkunsten som oppstod i Frankrike rundt 1920
nemning for retningar innanfor nyare britisk og amerikansk filosofi

Artikkelside

nøktern

adjektiv

Opphav

frå tysk, opphavleg ‘som hender tidleg om morgonen’, truleg frå latin nocturnus ‘nattleg’

Tyding og bruk

roleg (4), sindig (1)
Døme
- ein nøktern person
objektiv (2, sakleg
Døme
- ei nøktern framstilling av ei sak;
- ei nøktern vurdering
fornuftig, realistisk
Døme
- eit nøkternt budsjett
- brukt som adverb:
  leve nøkternt
enkel (2)
Døme
- huset hadde ei nøktern innreiing
edru, edrueleg (1)

Artikkelside

livsnær

adjektiv

Tyding og bruk

som har eit nært forhold til livet;

realistisk, praktisk;

motsett livsfjern

Artikkelside

ned på jorda

Tyding og bruk

til ei realistisk forståing av situasjonen;

i ein nøktern tilstand

Døme

ho kom fort ned på jorda igjen etter valet

Artikkelside

jord

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt jǫrð

Tyding og bruk

i bunden form eintal: kloten som menneska bur på, planeten Tellus
Døme
- her på jorda;
- jorda går rundt sola;
- satellitten går i ei bane 36 000 km frå jorda
i bunden form eintal: jordoverflata
Døme
- bøye seg til jorda
masse som utgjer jordskorpa, og som kan dyrkast;
mold
Døme
- bryte ny jord;
- dyrke jorda;
- god jord;
- få kornet i jorda;
- eige mykje jord;
- gje frå seg jorda
- - dyrkingsjord
  - matjord
lause avleiringar som vekstar kan leve i
Døme
- kjøpe jord til potteplantene
- - blomsterjord

Faste uttrykk

alt mellom himmel og jord
alt mogleg
falle i god jord
bli godt motteken, verke godt
falle til jorda
mislykkast
alle forslaga hadde falle til jorda
gå under jorda
gøyme seg;
gå i skjul
halde seg på jorda
vere jordnær
jamne med jorda
leggje (hus, byar) i ruinar
moder jord
jordkloten sett som opphavet til alt liv
ned på jorda
til ei realistisk forståing av situasjonen;
i ein nøktern tilstand
ho kom fort ned på jorda igjen etter valet
stikke fingeren i jorda og lukte kvar ein er
finne ut kva stode ein er i, og handle etter det