Avansert søk

19 treff

Bokmålsordboka 11 oppslagsord

dyd

substantiv hankjønn

Opphav

fra dansk, jamfør norrønt dygð femininum, samme opprinnelse som dygd; beslektet med duge

Betydning og bruk

  1. moralsk verdifull egenskap
    Eksempel
    • måtehold er en dyd;
    • dyder og laster;
    • kristne dyder
  2. det å ikke ha hatt samleie
  3. vilje til god moral

Faste uttrykk

  • en dyd av nødvendighet
    tvingende nødvendig
  • miste dyden
    • ha samleie for første gang
      • gå inn for å miste dyden på neste fest
    • miste uskylden
      • sporten har mistet dyden etter dopingskandalene
  • sant for dyden!

nøysomhet

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

det å være nøysom
Eksempel
  • nøysomhet er en dyd

hoveddyd

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

svært viktig eller betydningsfull dyd (1);
jamfør kardinaldyd

kardinaldyd

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

  1. særlig viktig dyd (1)

sant for dyden!

Betydning og bruk

miste dyden

Betydning og bruk

Se: dyd
  1. ha samleie for første gang
    Eksempel
    • gå inn for å miste dyden på neste fest
  2. miste uskylden
    Eksempel
    • sporten har mistet dyden etter dopingskandalene

en dyd av nødvendighet

Betydning og bruk

tvingende nødvendig;
Se: dyd

renslighet, reinslighet

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

det å være renslig
Eksempel
  • renslighet er en dyd

dygd

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

norrønt dygð, av duge; jamfør dyd

Betydning og bruk

  1. moralsk verdifull egenskap;
    Eksempel
    • det er en dygd å være hjelpsom
  2. vilje til god moral;

duge

verb

Opphav

norrønt duga; beslektet med dyd og dyktig

Betydning og bruk

  1. være til virkelig nytte;
    Eksempel
    • dette duger ikke;
    • duge til noe
    • gi hjelp som duger
  2. være flink eller sterk nok;
    være god for
    Eksempel
    • la ham vise hva han duger til;
    • hun duger ikke til den slags arbeid

Nynorskordboka 8 oppslagsord

dyd

substantiv hankjønn

Opphav

frå dansk, jamfør norrønt dygð femininum, same opphav som dygd; samanheng med duge

Tyding og bruk

  1. moralsk verdifull eigenskap;
    Døme
    • det er ein dyd å vere hjelpsam;
    • dydar og laster;
    • kristne dydar
  2. det å ikkje ha hatt samleie;
  3. vilje til god moral;

Faste uttrykk

  • ein dyd av nødvendigheit
    tvingande nødvendig
  • miste dyden
    • ha samleie for første gong
      • gå inn for å miste dyden på neste fest
    • miste uskulda
      • Noreg har mista dyden
  • sant for dyden!

hovuddyd

substantiv hankjønn

hovuddygd

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

svært viktig dyd (1) som har mykje å seie;
jamfør kardinaldyd

kardinaldyd

substantiv hankjønn

kardinaldygd

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. særleg viktig dyd (1)
  2. i teologi: dei einskilte hovuddydane tru (1, 1), håp (1) og kjærleik (3)
  3. i filosofi: dyd (1) som høyrer til hovuddydane klokskap, mot (1, 1), måtehald og rettferd

sant for dyden!

Tyding og bruk

ein dyd av nødvendigheit

Tyding og bruk

tvingande nødvendig;
Sjå: dyd

miste dyden

Tyding og bruk

Sjå: dyd
  1. ha samleie for første gong
    Døme
    • gå inn for å miste dyden på neste fest
  2. miste uskulda
    Døme
    • Noreg har mista dyden

dygd

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt dygð, av duge; jamfør dyd

Tyding og bruk

  1. moralsk verdifull eigenskap;
    Døme
    • sparsemd er ei dygd;
    • dei kristne dygdene;
    • den største av alle dygder
  2. det å ikkje ha hatt samleie;
  3. vilje til god moral;

Faste uttrykk

  • ei dygd av nødvendigheit
    tvingande nødvendig
  • miste dygda
    • ha samleie for første gong
      • gå inn for å miste dygda på neste fest
    • miste uskulda
      • Noreg har mista dygda

duge

duga

verb

Opphav

norrønt duga; samanheng med dyd og dyktig

Tyding og bruk

  1. Døme
    • dette duger ikkje stort
    • treet duger ikkje til vyrke
  2. vere flink eller sterk nok, vere før (1, 1)
    Døme
    • duge til jobben
  3. Døme
    • han dugde ikkje teie lenger