Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 30 oppslagsord

drivstoff

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

brennstoff utnytta i ein motor for å drive eit køyretøy framover;
samnemning på bensin, diesel (1), propan, hydrogen og liknande
Døme
  • fylle drivstoff på bilen;
  • gå tom for drivstoff;
  • bruke diesel som drivstoff
Artikkelside

olje 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av latin oleum ‘olivenolje’; samanheng med oliven (1

Tyding og bruk

  1. flytande stoff som blir laga av daude planter og dyr og vunne ut frå djupare jordlag eller havbotnen, brukt til dømes til brensel eller drivstoff;
    Døme
    • mineralsk olje;
    • bore etter olje;
    • vi må skifte olje på bilen
  2. flytande feittstoff som blir utvunne av planter eller dyr og blir brukt til dømes til føde eller legemiddel
    Døme
    • animalsk olje;
    • vegetabilske oljer;
    • steik kyllingen i olje
  3. Døme
    • ho målar med olje og akryl
  4. Døme
    • dei har investert i olje;
    • han jobbar i olja

Faste uttrykk

  • den siste olja
    • sakrament i den katolske kyrkja som blir gjeve til døyande
    • dei siste råda og formaningane;
      ein siste finpuss
  • helle olje på opprørt hav
    • helle olje på sjøen for å dempe bølgjene
    • dempe ein konflikt
  • helle/slå olje på elden
    gjere raseriet eller konflikten større;
    gjere vondt verre
Artikkelside

modellforsøk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

forsøk med modellar for å prøve ut nye konstruksjonar
Døme
  • modellforsøka viser at skipet vil bruke mindre drivstoff
Artikkelside

CO2-nøytral

adjektiv

Opphav

av CO2 (1

Tyding og bruk

som korkje aukar eller minskar mengda av karbondioksid i atmosfæren, ved at mengda CO2-utslepp svarer til mengda CO2 som blir bunden opp (i same prosess eller krinsløp)
Døme
  • CO2-nøytralt drivstoff
Artikkelside

gass

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk khaos med tydinga ‘luft’, laga av den belgiske fysikaren og kjemikaren J.B. van Helmont, 1580–1644; i tydinga ‘drivstoff’ av engelsk gas, kortform av gasoline ‘bensin’; jamfør kaos

Tyding og bruk

  1. stoff i luftformig aggregattilstand (ved vanleg trykk og temperatur)
    Døme
    • gassar, væsker og faste stoff
  2. brennbart luftformig stoff som mellom anna blir brukt til å skaffe lys og varme
    Døme
    • det stig ein gass opp av jorda;
    • utvinne olje og gass;
    • kondensere til flytande gass
  3. kjemisk våpen
    Døme
    • bruke gass mot demonstrantane
  4. drivstoff i forbrenningsmotor
    Døme
    • gje full gass
  5. Døme
    • trø inn gassen
Artikkelside

kole 2

kola

verb
kløyvd infinitiv: -a

Tyding og bruk

  1. ta inn kol (1) (til drivstoff);
    bunkre kol
  2. sverte med kol

Faste uttrykk

  • kole på
    få opp farta;
    ta sterkare i
Artikkelside

intendantur

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk; jamfør intendant

Tyding og bruk

militær avdeling som syter for mat, klede, ymse slag utrusting, drivstoff og kontormateriell
Døme
  • Hærens intendantur
Artikkelside

intendant

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk og tysk; frå latin intendens, av intendere ‘vake over’

Tyding og bruk

  1. offiser som har ansvaret for forsyningar av proviant, drivstoff og intendanturmateriell ved ei avdeling eller eit fartøy
  2. forvaltar, styrar (særleg ved museum, slott eller liknande)
    Døme
    • intendanten på museet
Artikkelside

i harnisk

Tyding og bruk

i krigshumør;
sint, rasande;
Sjå: harnisk
Døme
  • bilistane er i harnisk over prisane på drivstoff;
  • vedtaket har sett miljøaktivistar i harnisk
Artikkelside

fossilt drivstoff

Tyding og bruk

ikkje fornybart drivstoff som diesel og bensin;
Sjå: fossil
Artikkelside
Side 1 av 3